15 marca weszła w życie norma GAEC 2, mająca na celu ochronę torfowisk i terenów podmokłych. Na wyznaczonych gruntach ornych oraz trwałych użytkach zielonych rolnicy ubiegający się o dopłaty bezpośrednie nie będą mogli wykonywać orki, wydobywać torfu i budować nowych instalacji drenujących do odwadniania/odprowadzania wody z terenu.
40 tys. ha gruntów ornych i 360 tys. ha łąk objęte zakazami
Rolnicy są wściekli, bo przepisy w tej sprawie pojawiły się dopiero 11 marca, czyli na 4 dni przed rozpoczęciem kampanii składania wniosków o dopłaty bezpośrednie. Poza tym ministerstwo w ostatniej chwili zwiększyło trzykrotnie powierzchnię objętą normą, a mapy opublikowało dopiero 7 marca. Wynika z nich, że powierzchnia użytkowana rolniczo, objęta normą, wynosi 400 tys. ha, z czego grunty orne stanowią 38,3 tys. ha, a TUZ-y ok. 361,6 tys. ha.
"Ziemia, która od 15 lat nie widziała pługa, nie zobaczy go przez następną kadencję KE"
Rolnicy ścigali się więc z czasem, by przed 15 marca zdążyć z rekultywacją torfów. Po tej dacie nie będą mogli tego robić.
- 15 marca był ostatnim dniem na rekultywację torfów. GAEC2 ostro wchodzi, niszcząc polskie gospodarstwa hodujące bydło mleczne i mięsne. Ziemia, która od 15 lat nie widziała pługa, nie zobaczy go przez następną kadencję Komisji Europejskiej, bo nasze ministerstwo wprowadziło 11 marca przepis, że od 15 marca nie możemy orać torfów – mówi Karol Grabowski, rolnik z Podlasia i działacz Ruchu Młodych Farmerów.
Rolnik z Podlasia: ministerstwo rolnictwa wbija rolnikom nóż w plecy
Grabowski zaznacza, że ministerstwo rolnictwa odebrało rolnikom możliwość upraw w pełnym zakresie na 400 tysiącach hektarów, głównie w województwie podlaskim, czyli mlecznym zagłębiu Polski.
- Pod przykrywką ochrony bioróżnorodności, ministerstwo rolnictwa wbija rolnikom nóż w plecy. Norma GAEC 2 to cichy zabójca polskich rolników – stwierdza członek Ruchu Młodych Farmerów. I dodaje, że Unia Europejska, rękami polskiego ministerstwa rolnictwa i ministerstwa klimatu chce zrobić z Polski rezerwat przyrody i skansen rolnictwa.
Rolnicy: tam nie będzie trawy, wszystko zarośnie rdestem
Rolnik podkreśla, że na takim gruncie, gdzie przez 5-10 lat jest wypasane bydło, tworzą się kępy, nierówności, dziury. Niestety, nie będzie można go obsiać, a zwierzęta stracą cenne źródło paszy.
- Tam są też krowie kupy i inne rzeczy, których bydło nie zje. Czy my mamy to zostawić i na polu będzie poligon? Przecież tam nie będzie rosła trawa, nie będą rosły szlachetne mieszanki, które dają zwierzętom witaminy oraz mikro i makro elementy. Czy my to mamy zostawić, żeby zarosło rdestem i całą resztą roślin, które nic nie wnoszą dla bydła? – pyta Grabowski.
Rolnicy oburzeni opieszałością ministerstwa
Rolnicy alarmują też, że pierwotnie normą miało być objętych 146 tys. ha gruntów rolniczych (taki zapis znajduje się w uchwale Komitetu Monitorującego PS WPR), ale na tydzień przed rozpoczęciem naboru wniosków o dopłaty bezpośrednie 2025 okazało się, że jest to aż 400 tys. ha., z czego najwięcej właśnie na Podlasiu.
- Ministerstwo wprowadza rolników w błąd. Obiecywali 146 tys. ha, a objęli 399 tys. ha. To niemal trzykrotne poszerzenie terenów z zakazami i ograniczeniami. Rolnicy od miesięcy czekali na jasne informacje, gdzie będą obowiązywać ograniczenia związane z GAEC 2. Dopiero w marcu 2025 roku ministerstwo opublikowało mapę terenów objętych tą normą – długo po czasie, kiedy powinno to zrobić – denerwuje się Hubert Ojdana, rolnik z Podlasia i członek Ruchu Młodych Farmerów.
Norma GAEC 2: jakie zakazy? Jakie tereny obejmie? [MAPA]
Do torfowisk i obszarów podmokłych objętych normą GAEC 2 zalicza się grunty orne i trwałe użytki zielone o zawartości materii organicznej wynoszącej co najmniej 40 proc. suchej masy gleby w warstwie o miąższości wynoszącej co najmniej 40 cm.
Na obszarze GAEC 2 w przypadku gruntów ornych rolnicy:
- nie mogą ich przekształcać i zaorywać, z wyłączeniem możliwości wykonania zabiegu renowacji z zastosowaniem płytkiej uprawy gleby i podsiewu nie częściej niż raz na 4 lata
- nie mogą wydobywać z nich torfu
- nie mogą budować na nich i nie mogą odnawiać rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu
Na obszarze GAEC 2 w przypadku TUZ:
- nie zaoruje się ich, z wyłączeniem możliwości płytkiej uprawy gleby do głębokości 15 cm
- nie wydobywa się z nich torfu
- nie buduje się na nich i nie odnawia rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu.
Rolnik może sprawdzić, czy obowiązuje go norma GAEC na stronie https://gaec2.iung.pl/
Kamila Szałaj
