Rolnik straci dopłaty za brak BHP. Ruszają kontrole. Jak będą wyglądały?

Nie przestrzegasz prawa pracy? ARiMR zabierze ci dopłaty bezpośrednie

Od 1 stycznia 2025 roku rolnik, żeby otrzymać dopłaty bezpośrednie będzie musiał spełnić wymogi warunkowości społecznej. Dokładnie chodzi o to, że będzie musiał przestrzegać przepisów z zakresu prawa pracy, czyli m.in. poprawności zatrudnienia pracowników w gospodarstwie czy warunków BHP. Jeśli tego nie zrobi, nie otrzyma dopłat i poniesie karę. Kontrole u rolnika w tym zakresie będzie wykonywała Państwowa Inspekcja Pracy. 

Jak będzie wyglądała kontrola rolnika przez PIP?

W celu typowania do kontroli, co roku (do dnia 31 stycznia) ARiMR ma przekazywać do PIP wykaz rolników, którzy złożyli wnioski o dopłaty. Wykaz będzie zawierać dane osobowe rolnika, które Inspekcja wykorzysta przy typowaniu do kontroli oraz w kontrolach. 

W 2025 r. resort proponuje, aby ARiMR przekazywała PIP dane rolników, których dotyczyć będzie warunkowość społeczna nie później niż w ciągu 7 dni od dnia wejścia w życie nowelizowanej właśnie ustawy o Planie Strategicznym, czyli niebawem. 

Państwowa Inspekcja Pracy będzie typowała rolników do kontroli na podstawie historii ich kontroli, wpływających skarg oraz przyjętych priorytetów kontrolnych PIP na dany rok. Dodatkowo wykorzystane zostaną dane zebrane przez ARiMR. 

Po wykonaniu kontroli u rolnika, PIP przekaże ARiMR, nie później niż do dnia 30 września każdego roku, informacje (zwierające dane osobowe) o rolnikach wytypowanych do kontroli oraz skontrolowanych, niezbędne do ustalenia wysokości kary. 

- Pozwoli to ARiMR na załatwianie spraw o przyznanie płatności z uwzględnieniem wyników przeprowadzonych przez PIP kontroli – tłumaczy resort rolnictwa w uzasadnieniu do nowelizowanej ustawy o Planie Strategicznym. 

Informacja przekazywana przez PIP ma dotyczyć stwierdzonych u danego rolnika niezgodności z wymogami warunkowości społecznej. Jeśli ARiMR otrzyma od PIP taką informację, ukarze rolnika zmniejszając mu dopłaty.

Kiedy rolnik nie poniesie kary za nieprzestrzeganie BHP?

Rolnik nie poniesie jednak kary z tytułu nieprzestrzegania wymogów warunkowości społecznej, jeżeli kara nie przekracza równowartości 100 euro. Wtedy ARiMR tylko powiadomi rolnika o stwierdzeniu niezgodności i o obowiązku podjęcia działania naprawczego w ustalonym terminie.

Dodatkowo nie będzie kar, jeśli niezgodność z wymogami warunkowości społecznej wynika z działania siły wyższej albo jest wynikiem nakazu wydanego przez organ publiczny.

Jakie kary dla rolnika za za nieprzestrzeganie BHP?

Na razie nie wiadomo, jak dotkliwe będą kary. Określi to minister rolnictwa w drodze rozporządzenia. Natomiast zmniejszenie co do zasady wynosi 3 proc. całkowitej kwoty dopłaty bezpośrednich. W przypadku poważnych naruszeń zmniejszenie jest wyższe niż 3 proc. W przypadku powtarzającej się niezgodności zmniejszenie wynosi 10 proc., zaś w przypadku celowej niezgodności (umyślność) - co najmniej 15 proc. W przypadkach umyślnego i drastycznego nieprzestrzegania przepisów możliwe będzie całkowite wyłączenie z płatności. 

Kto będzie objęty kontrolą w zakresie warunkowości społecznej?

Kontrolą w zakresie BHP objęci zostali rolnicy, którzy wnioskują o przyznanie: 

• płatności bezpośrednich, w tym: podstawowego wsparcia dochodów, płatności redystrybucyjnej, płatności dla młodych rolników, płatności związanych z produkcją, płatności w ramach ekoschematów (w tym dobrostanowej) oraz płatności dla małych gospodarstw, 
• płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, płatności ekologicznych lub premii z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych, 
• płatności ONW. 

Kamila Szałaj

Dopłaty bezpośrednie 2025

Dopłaty bezpośrednie 2025: niższe stawki i więcej kontroli. LISTA 12 zmian