Dotacje dla młodych rolników w 2023 na nowych zasadach. Co się zmieni?

Dotacje dla młodego rolnika 2023: nabór ruszy 30 sierpnia

Już 30 sierpnia ARiMR rozpocznie przyjmowanie wniosków w tegorocznej edycji "Premia dla młodego rolnika". Młodzi gospodarze będą mogli składać wnioski o dofinansowanie ich gospodarstw do 29 września.  

Z tego powodu 5 lipca 2023 r. odbyła się 9 edycja webinaru "Dotacje dla rolnictwa", za którego organizację odpowiada Agencja Restruturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Podczas prelekcji została omówiona Interwencja 11: Premie dla młodych rolników. Jakie zmiany czekają przyszłych właścicieli gospodarstw?

Po co dotacje dla młodych rolników?

Premia dla młodych rolników to wsparcie przydzielane osobom, które rozpoczynają samodzielne prowadzenie gospodarstwa i potrzebują pieniędzy na jego rozwój. Dotacje  wypłacane przez ARiMR stanowi kapitał początkowy dla młodego rolnika, który rozpoczyna pracę na własny rachunek.

Jaki jest cel przyznawania premii dla młodego rolnika?

Interwencja 11: Premie dla młodych rolników powstała z myślą o zmniejszającej się liczbie gospodarstw rolnych w Polsce. Dotacja ma zachęcić młodzież do przejmowania dorobku rodziców i dalszego prowadzenia produkcji rolniczej. Głównym celem przyznawania dofinansowania jest "przyciąganie i utrzymanie młodych rolników i innych nowych rolników oraz ułatwianie rozwoju działalności gospodarczej na obszarach wiejskich".

Jakie operacje może wykonać rolnik w ramach premii dla młodego rolnika?

Pieniądze, które otrzyma młody rolnik z dedykowanej mu premii mogą być przeznaczone na:

• rozpoczęcie i rozwój działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych,
• przygotowanie do sprzedaży nieprzetworzonych produktów rolnych, wytwarzanych w gospodarstwie.

Ile dotacji dla młodego rolnika przypada na jedno gospodarstwo?

Jak wynika z informacji przedstawionych przez ARiMR, na jedno gospodarstwo i jedną osobę wskazane w biznesplanie dla roku wyjściowego, czyli roku kalendarzowego, w którym składany jest wniosek i roku docelowego, czyli ostatniego, w którym biznesplan powinien być w pełni zrealizowany, przysługuje jedna premia. Oznacza to, że w przypadku małżeństw tylko jedna osoba może otrzymać pieniądze, jednak za zgodą współmałżonka/ki.

Które gospodarstwa nie otrzymają premii dla młodego rolnika?

Wypłata premii dla młodego rolnika nie została przewidziana dla gospodarstw, które zajmują się:

• produkcją zwierząt futerkowych (wyjątek stanowią gospodarstwa hodujące króliki na mięso),
• plantacją roślin wieloletnich na cele energetyczne.

Dofinansowanie dla młodego rolnika nie jest również przewidziane dla niektórych działów specjalnych rolnictwa takich jak hodowla:

• zwierząt laboratoryjnych,
• ryb akwariowych,
• psów rasowych,
• kotów rasowych.

Jakie kryteria musi spełnić rolnik, który ubiega się o premie dla młodego rolnika?

Wnioskodawca, który ubiega się o przyznanie premii dla młodego rolnika musi spełnić następujące kryteria:

• w dniu składania wniosku mieć skończone 18 lat, ale nie mieć ich więcej niż 40,
• rozpocząć prowadzenie działalności nie więcej niż 24 miesiące przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, albo być przed rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej,
• posiadać odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub umiejętności; zadeklarować uzupełnienie wykształcenia w okresie 3 lat od wypłaty I raty pomocy.

ARiMR zaznacza, że prowadzenie działalności gospodarczej rozpoczyna się w dniu, w którym rolnik staje się właścicielem, posiadaczem lub współposiadaczem gospodarstwa o powierzchni przynajmniej 1 ha użytków rolnych.

Jak należy określić gospodarstwo w biznesplanie do wniosku o przyznanie dotacji na młodego rolnika?

Z informacji przekazanych przez ARiMR wynika, że gospodarstwo określone w biznesplanie w roku wyjściowym powinno spełnić następujące kryteria:

• mieć powierzchnię użytków rolnych równą co najmniej powierzchni minimalnej lub wielkość ekonomiczną równą co najmniej 15 tys. euro, przy czym powierzchnia użytków rolnych nie może przekroczyć 300 ha, a wielkość ekonomiczna – 150 tys. euro,
• mieć powierzchnię użytków rolnych będących własnością rolnika, w użytkowaniu wieczystym lub dzierżawą z ZWRSP bądź od JST, która jest równa minimum 50% powierzchni minimalnej, będącej średnią powierzchni gospodarstwa w województwie lub kraju,
• stanowi lub może stanowić zorganizowaną całość gospodarczą.

W jakich przypadkach młody rolnik może nie dostać dofinansowania?

Premia dla młodego rolnika może nie być przyznana w następujących przypadkach:

• jeśli rozpoczął prowadzenie działalności rolniczej (w gospodarstwie rolnym) wcześniej niż w okresie 24 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy,
• otrzymał premię w ramach interwencji I.10.5 Rozwój małych gospodarstw PS WPR,
• otrzymał premię dla młodych rolników w ramach PROW 2014-2020,
• otrzymał wsparcie na ułatwianie startu młodym rolnikom w ramach PROW 2007-2013,
• otrzymał wsparcie na ułatwianie startu młodym rolnikom w ramach SPO 2004-2006.

Ponadto wsparcia nie otrzyma rolnik, który pozostaje w związku małżeńskim z osobą, która:

• otrzymała premię dla młodych rolników w ramach PROW 2014-2020,
• otrzymała wsparcie na ułatwianie startu młodym rolnikom w ramach PROW 2007-2013,
• otrzymała wsparcie na ułatwianie startu młodym rolnikom w ramach SPO 2004-2006,
• rozpoczęła prowadzenie działalności rolniczej (w gospodarstwie rolnym) wcześniej niż 24 miesiące przed dniem złożenia przez młodego rolnika wniosku o przyznanie pomocy,
• otrzymała premię w ramach interwencji I.10.5 Rozwój małych gospodarstw PS WPR.

Jak powinien wyglądać biznesplan do premii dla młodego rolnika?

Biznesplan do wniosku o przyznanie premii dla młodego rolnika powinien zawierać następujące informacje o:

1. latach realizacji biznesplanu, czyli okres nie dłuższy niż 3 lata kalendarzowe następujące po roku, w którym został złożony wniosek,
2. opisie gospodarstwa w roku wyjściowym w tym wyjściową wielkość ekonomiczną gospodarstwa oraz składniki tego gospodarstwa, czyli:

• użytki rolne,
• budynki i budowle,
• zwierzęta,
• nasadzenia trwałe w sadach i na plantacjach wieloletnich,
• maszyny,
• urządzenia,
• wyposażenie,
• sprzęt,
• wartości niematerialne i prawne,

     3. działaniach związanych z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie, dostosowane do koncepcji       tego rozwoju.

Po co jest biznesplan do premii dla młodego rolnika?

Stworzenie biznesplanu w procesie ubiegania się o wypłatę premii dla młodego rolnika jest konieczne, ponieważ określa on:

• czy będą spełnione wymagania do przyznania pomocy,
• liczbę przyznanych punktów (które mają wpływ na miejsce wniosku na liście rankingowej do pobrania premii).

Jakie inwestycje są wspierane w ramach premii dla młodego rolnika?

W ramach Interwencji 11: Premie dla młodych rolników są przyznawane do następujących przedsięwzięć:

• inwestycji budowlanych związanych z budynkami lub budowlami wykorzystywanymi do wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży,
• zakupu nieruchomości rolnych, stada podstawowego zwierząt gospodarskich,
• inwestycji w nasadzenia trwałe w sadach i na plantacjach wieloletnich,
• zakupu nowych maszyn, urządzeń, wyposażenia, sprzętu w tym sprzętu komputerowego służącego wsparciu wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży,
• zakupu wartości niematerialnych i prawnych służących wsparciu wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok (m.in. programy komputerowe).

Jakie inwestycje nie są objęte wsparciem z premii dla młodego rolnika?

Pieniądze z premii dla młodego rolnika nie mogą być przeznaczone na realizację następujących inwestycji:

• realizowanych lub rozpoczętych przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy,
• polegających na dokonaniu zakupu od małżonka wnioskodawcy, rodzeństwa wnioskodawcy, wstępnego lub zstępnego wnioskodawcy, wstępnego lub zstępnego małżonka wnioskodawcy, rodzeństwa małżonka wnioskodawcy,
• budowlanych, realizowanych na gruntach innych niż stanowiące wyłączną własność wnioskodawcy lub beneficjenta, lub przedmiot jego małżeńskiej wspólności majątkowej.

Za co są przyznawane punkty przy rozpatrywaniu wniosku o premię dla młodego rolnika?

Punkty o przyznanie premii dla młodego rolnika są przyznawane według następujących kryteriów:

1. powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie w roku wyjściowym stanowiących przedmiot:

• własności lub małżeńskiej wspólności majątkowej,
• użytkowania wieczystego,
• dzierżawy ZWRSP lub od JST,
• dzierżawy od innych podmiotów na podstawie umowy dzierżawy zawartej w formie aktu notarialnego albo z datą pewną oraz na okres co najmniej 8 lat, jednak nie krótszy niż do dnia upływu 5 lat od przewidywanego dnia wypłaty pierwszej raty pomocy,

      2. powierzchni użytków rolnych powyżej średniej kraju, jeżeli gospodarstwo jest położone w województwie ze średnią                       powierzchnią gruntów rolnych na gospodarstwo niższą niż średnia krajowa lub powyżej średniej w województwie w                      przypadku gospodarstwa położonego w województwie ze średnią powierzchnią gruntów rolnych na gospodarstwo wyższą           niż średnia w kraju,

   3. posiadanych kwalifikacji zawodowych lub umiejętności już nabyte (za deklarację ich uzupełnienia punkty nie są              przyznawane),

      4. różnicy wieku pomiędzy osobą fizyczną przekazującą gospodarstwo w całości i na własność a wnioskodawcą,

      5. przejęcia przynajmniej jednego gospodarstwa na własność w całości,

      6. uczestnictwa w systemach jakości (unijnych lub krajowych),

      7. wielkości ekonomicznej gospodarstwa w roku wyjściowym powyżej 19 500 euro,

      8. prowadzenia produkcji zwierzęcej (50% docelowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa z produkcji zwierzęcej),

      9. dotychczasowa aktywność zawodowa wnioskodawcy.

Według jakich kryteriów będzie wypłacana premia dla młodego rolnika?

Kolejność przyznawania premii dla młodych rolników będzie ustalana na podstawie określonych kryteriów, czyli:

• w przypadku uzyskania takiej samej liczby punktów przez wnioskodawców, pierwszeństwo w uzyskaniu pomocy ma operacja realizowana przez kobietę,
• w przypadku uzyskania takiej samej liczby punktów przez wnioskodawców tej samej płci, o kolejności przyznawania pomocy decyduje wyjściowa powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie, pierwszeństwo w przyznawaniu pomocy ma gospodarstwo o większej powierzchni UR,
• w przypadku uzyskania takiej samej liczby punktów przez wnioskodawców tej samej płci, którzy wykazali w biznesplanie gospodarstwa o identycznej wyjściowej powierzchni użytków rolnych, pierwszeństwo w uzyskaniu pomocy ma młodszy wnioskodawca.

50 tys. zł premii dla młodych rolników więcej

Kwota wsparcia dla młodego rolnika z premii jest wypłacana w formie ryczałtu w wysokości 200 tys. zł, dotychczas było to 150 tys. zł. Pieniądze są wypłacane w dwóch ratach:

• I rata – 160 tys. zł,
• II rata – 40 tys. Zł.

Pomoc jest wypłacana na wniosek o płatność (WOP) złożony:

• WOP I – złożony w terminie 12 miesięcy od dnia złożenia pomocy,
• WOP II – po zrealizowaniu biznesplanu, w I kwartale roku następującego po roku docelowym, nie później niż do dnia 31 marca 2019 r.

Jakie są warunki wypłaty I raty premii dla młodego rolnika?

Wypłata premii dla młodego rolnika będzie możliwa po spełnieniu przez niego następujących warunków:

• rolnik przejął gospodarstwo wskazane w biznesplanie dla roku wyjściowego i rozpoczął prowadzenie działalności rolniczej w tym gospodarstwie jako jedyny kierujący,
• najpóźniej w terminie 12 m-cy od przyznania pomocy gospodarstwo rolnika ma minimalną powierzchnię, czyli równą co najmniej średniej wojewódzkiej lub krajowej (tej niższej) lub wielkość ekonomiczną równą co najmniej 15 tys. euro; powierzchnia ekonomiczna gospodarstwa nie przekracza 300 ha,
• powierzchnia użytków rolnych będących własnością rolnika, w użytkowaniu wieczystym lub dzierżawą z ZWRSP bądź od JST, stanowi co najmniej 50% odpowiedniej, średniej powierzchni gruntów w gospodarstwie (wojewódzkiej lub krajowej),
• rolnik prowadzi rachunkowość rolniczą, w tym ewidencję przychodów i rozchodów w gospodarstwie,
• rolnik rozpoczął naukę w celu uzupełnienia kwalifikacji (wykształcenia rolniczego), jeżeli nie posiadał odpowiednich kwalifikacji zawodowych lub umiejętności na etapie przyznawania pomocy,
• rolnik przystąpił do korzystania z doradztwa indywidualne dla osób rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa jako młody rolnik w ramach interwencji PS WPR "Kompleksowe doradztwo rolnicze".

Jakie ma zobowiązania rolnik, który chce dostać premie dla młodego rolnika?

Rolnik, który ubiega się o przyznanie premii dla młodego rolnika musi zrealizować następujące zobowiązania:

1. założenie biznesplanu w terminie nie dłuższym niż 3 lata kalendarzowe,
2. działanie, za które zostały przyznane punkty ze wskazanych kryteriów wyboru,
3. osiągnięcie w wyniku realizacji biznesplanu, czyli najpóźniej w roku docelowym, wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa co najmniej:

• o 30% w stosunku do wielkości wyjściowej - w przypadku, gdy gospodarstwo rolnika miało wyjściową wielkość ekonomiczną co najmniej 15 tys. euro i mniej niż 25 tys. euro,
• o 20% w stosunku do wielkości wyjściowej - w przypadku, gdy gospodarstwo rolnika miało wyjściową wielkość ekonomiczną co najmniej 25 tys. euro i mniej niż 50 tys. euro,
• o 10% w stosunku do wielkości wyjściowej - w przypadku, gdy gospodarstwo rolnika miało wyjściową wielkość ekonomiczną co najmniej 100 tys. euro,
• do poziomu 19 500 euro – w przypadku, gdy gospodarstwo wskazane w biznesplanie dla roku wyjściowego nie spełniało wymogu wyjściowej wielkości ekonomicznej,

      4. osiągnięcie, najpóźniej w roku docelowym, co najmniej 60% udziału przychodów uzyskiwanych w związku z prowadzoną            działalnością rolniczą we wszystkich swoich przychodach,

       5. prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie jako kierujący, co najmniej od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy,

       6. prowadzenie rachunkowości rolniczej w ty ewidencji przychodów i rozchodów, co najmniej od dnia wypłaty I raty pomocy,

       7. uzupełnienie wykształcenia,

   8. przystąpienie do korzystania z doradztwa indywidualne dla osób rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie            gospodarstwa jako młody rolnik w ramach interwencji PS WPR "Kompleksowe doradztwo rolnicze".

Co musi robić rolnik w trakcie 5 lat od wypłaty I raty dla młodego rolnika?

W okresie 5 lat od otrzymania I raty wypłaty dla młodego rolnika, konieczne jest to by:

• prowadził działalność rolniczą w gospodarstwie jako kierujący,
• utrzymywał co najmniej minimalny wzrost wartości ekonomicznej gospodarstwa,
• utrzymywał co najmniej 60% wzrostu udziału przychodów z działalności rolniczej we wszystkich przychodach,
• utrzymywał nabyte środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne,
• prowadził rachunkowość rolniczą, w tym ewidencję przychodów i rozchodów,
• prowadził produkcję zwierzęcą (na poziomie co najmniej 50% docelowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa) i uczestniczył w systemach jakości - jeżeli otrzymał za nie punkty.

Oprac. Justyna Czupryniak

Źródło: ARiMR