Pod koniec września 2018 r. zostało opublikowane obwieszczenie prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego w 2017 roku. Wynika z niego, że rolnik z 1 ha przeliczeniowego w ubiegłym roku uzyskał dochód w wysokości 3399 złotych!
To o ponad 800 złotych więcej niż za 2016 i ponad 1400 zł więcej niż za 2014 rok.
Skąd tak duży wzrost średniego dochodu?
Jakim cudem GUS wyliczył dochód z 1 ha na tak wysokim poziomie, skoro większość rolników ma diametralnie inne odczucia?
Po pierwsze, są to dane za ubiegły rok i nie oddają obecnej kondycji rolnictwa związanej m.in. suszą.
– Duży wzrost przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego w 2017 r. jest spowodowany wysokim poziomem produkcji globalnej w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie, co w konsekwencji przełożyło się m.in. na dochody do dyspozycji brutto, które są podstawą wyszacowania tego dochodu – informuje Małgorzata Metkowska z Głównego Urzędu Statystycznego.
- Ze względu na wyliczenie przez GUS wysokiego dochodu z 1 ha przeliczeniowego część rodzin rolników nie otrzyma m.in. 500+ na pierwsze dziecko
Co się kryje pod pojęciem produkcji globalnej? Jest to suma produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz samozaopatrzenia, czyli spożycia przez rodzinę rolnika np. ziemniaków, jaj czy mleka wyprodukowanych w jego gospodarstwie, przyrostów zapasów, w tym np. paszy, powiększenie się liczebności stada zwierząt gospodarskich oraz tzw. zużycia produkcyjnego, czyli wszystkich produktów pochodzących z gospodarstwa, które zostały zużyte do produkcji rolniczej, czyli np. obornik, własny materiał siewny czy pasza dla zwierząt.
Z informacji GUS wynika, że znaczny wzrost produkcji globalnej wynika głównie ze wzrostu produkcji zwierzęcej, który według wyliczeń Urzędu wyniósł aż 16,9%, a w przypadku indywidualnych gospodarstw rolnych nawet 21,4%. Również wzrosła produkcja roślinna, bo o 6,9%, a w indywidualnych gospodarstwach rolnych o 21,4%.
Wyższe ceny w skupach
Przedstawicielka GUS-u zwraca również uwagę, że w 2017 r. znacznie poprawił się wskaźnik cen skupu podstawowych produktów rolnych. Z wyliczeń Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że aż o 11,5 % w stosunku do 2016 r. Z tego ceny zbóż miały wzrosnąć o 4,5%, żywca wołowego o 7,3%, a wieprzowego o 7,1%. Rekordowy wzrost zanotowały ceny skupu mleka – aż o 25,8%.
Jak GUS oblicza dochód z 1 ha przeliczeniowego?
Żeby obliczyć dochód z 1 ha przeliczeniowego do dyspozycji rolnika, GUS wylicza najpierw tzw. wartość dodaną brutto, czyli sumę rolniczej produkcji globalnej i uzupełniającej płatności obszarowej pomniejszonej o tzw. zużycie pośrednie, czyli zużycie wyrobów i usług na cele bieżącej produkcji rolniczej, które wzrosło w 2017 roku o 5,2%. Następnie do wartości dodanej brutto GUS dodaje jeszcze Jednolitą Płatność Obszarową, inne przychody związane z produkcją rolniczą i pomniejsza o obciążenia podatkowe i inne zobowiązania finansowe. W ten sposób określa się dochód rolnika z 1 ha przeliczeniowego.
Wyliczony przez GUS tak wysoki dochód z 1 ha przeliczeniowego to nie tylko „jakieś” dane statystyczne. Od wysokości dochodu z hektara przeliczeniowego zależy m.in możliwość otrzymania pomocy społecznej, ubiegania się o stypendium socjalne przez studentów będących dziećmi rolników czy otrzymanie wsparcia z programu 500+ także na pierwsze dziecko.
Niestety może się okazać, że wiele rodzin rolniczych nie będzie mogło skorzystać z tych form pomocy, bo w świetle prawa będą miały zbyt wysoki dochód. I to w bardzo trudnym roku po suszy. Może już nadszedł czas, aby władza zmieniła przepisy i dochód z 1 ha przeliczeniowego był określany na podstawie ostatnich 3 lub 5 lat, a nie tylko jednego roku?
Paweł Mikos
