Ile ziemi rolnej wykupili cudzoziemcy?

- Zabezpieczyliśmy polską ziemię, polska ziemia musi być dla polskich rolników – mówił na pikniku rodzinnym w Dygowie w woj. zachodniopomorskim Jarosław Kaczyński, prezes PiS. Ale próżno szukać potwierdzenia tych słów w statystykach. Jak się okazuje, w latach 2016-2020 sprzedano cudzoziemcom prawie dwukrotnie więcej ziemi rolnej niż w latach 2011-2015. To oznacza, że ustawa mająca zapobiegać sprzedaży polskiej ziemi nie spełniła swojego celu. 

W 2020 roku cudzoziemcy kupili trzy razy więcej ziemi niż w 2016 roku

W 2016 r. upłynął okres przejściowy na nabywanie nieruchomości rolnych przez cudzoziemców. Od tego momentu cudzoziemcy, a także firmy z Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcaria mogli kupować nasze nieruchomości bez pozwolenia. O zezwolenia musieli występować cudzoziemcy z innych państw. Żeby zapobiec niekontrolowanej wyprzedaży ziemi, w 2016 roku zostały zmienione przepisy ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. PiS wprowadził ustawę  o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Niestety, od tego czasu widać zdecydowaną tendencję wzrostową powierzchni ziemi sprzedawanej obcokrajowcom, w tym ziemi rolnej. O ile w 2015 roku sprzedano obcokrajowcom 412 ha powierzchni ziemi rolnej i leśnej, o tyle w 2016 roku było to już 576 ha. Z kolei w 2017 sprzedano 1070 ha, a w 2018 roku - 799 ha. Najwięcej ziemi rolnej i leśnej sprzedano w 2019 roku – 1349 ha i 2020 roku - 1565 ha. To oznacza, że w minionym roku sprzedano prawie trzy razy więcej ziemi niż w 2015 roku.  

Warto zauważyć, że w 2020 r. cudzoziemcy na podstawie wymaganego zezwolenia, jak i bez konieczności ubiegania się o zezwolenie, nabyli nieruchomości gruntowe o łącznej powierzchni 5642,92 ha. Z tego grunty rolne i leśne stanowiły wspominane wyżej 1565 ha.

Niemcy i Holendrzy kupują najwięcej polskiej ziemi rolnej

W minionym roku najwięcej ziemi rolnej kupili: Niemcy 302 ha, Holendrzy 189 ha, Francuzi 70 ha, Austriacy 51 ha, Anglicy 48 ha. 

Dlaczego Polska sprzedaje coraz więcej ziemi cudzoziemcom?

Resort rolnictwa tłumaczy te wzrosty innym stanem prawnym po 2016 roku.

- Można się zastanawiać, co by było, gdyby po upływie dwunastoletniego okresu przejściowego nie było przepisów, które w jakiś sposób ograniczałyby obrót. W takiej sytuacji dzisiaj mielibyśmy dużo większe liczby, pokazujące nabywanie nieruchomości rolnych przez cudzoziemców z Europejskiego Obszaru Gospodarczego. To byłby fakt, ponieważ nie byłoby żadnych ograniczeń, które wstrzymywałyby taki obrót czy w jakiś sposób wpływały na obrót. Natomiast dzisiaj mamy przepisy ustawy o kształtowaniu, która reguluje zasady. Cudzoziemcy też mogą nabyć ziemię. Na przykład mogą nabyć ziemię, jeżeli są rolnikami indywidualnymi, pracują w Polsce, przez 5 lat osobiście prowadzą gospodarstwo, więc mogą nabywać grunt jako rolnicy indywidualni, tak jak polscy rolnicy. Poza tym ustawa nie dotyczy nieruchomości do 0,3 ha. W związku z tym cudzoziemcy też mogli nabywać takie nieruchomości. Po zmianie w 2019 r. i zliberalizowaniu prywatnego obrotu mamy taki stan, że można nabywać bez zgody Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa nieruchomości do 1 ha. Jedynie KOWR przysługuje prawo pierwokupu. Cudzoziemcy też mogą nabywać. A więc należy mieć na uwadze, mówiąc i prezentując pewne dane o nabywaniu ziemi przez cudzoziemców, że jest całkowicie inny stan prawny po 2016 r. - wyjaśniał w marcu tego roku zastępca dyrektora Departamentu Spraw Ziemskich MRiRW Mariusz Drozdowski.

Ministerstwo zaznacza również, że ustawa o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa nie reguluje zasad obrotu nieruchomościami rolnymi na rynku prywatnym. Kwestie te podlegają ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego, do której wprowadzone zostały regulacje, preferujące przy nabywaniu takich nieruchomości rolników indywidualnych, posiadających odpowiednie kwalifikacje. 

- Daje to pewność, że grunty rolne są nabywane przez rolników w celu prowadzenia działalności rolniczej – ocenia MRiRW.

Kamila Szałaj, fot. K. Szałaj