Czym jest Rolniczy Handel Detaliczny?
Prowadzący gospodarstwa rodzinne mogą rozpocząć działalność w ramach RHD po uprzedniej rejestracji (bez obowiązkowego zatwierdzenia). Jeśli będzie dotyczyła produktów pochodzenia zwierzęcego lub żywności zawierającej jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego, tj. żywności złożonej, należy zarejestrować się u powiatowego lekarza weterynarii. Jeśli natomiast żywności pochodzenia niezwierzęcego – u państwowego powiatowego inspektora sanitarnego.
W ramach takiego handlu możliwe jest m.in. przetwórstwo i zbywanie wytworzonej żywności konsumentom końcowym, a także, od stycznia br., na rzecz zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego, w tym sklepów, restauracji, stołówek i innych placówek o podobnej charakterystyce, zlokalizowanych na ograniczonym obszarze. Żywność musi jednak pochodzić w całości lub części z własnej uprawy, hodowli lub chowu. Sprzedaż powinna odbywać się z zachowaniem określonych limitów. O ile rolnik chce korzystać z preferencji podatkowych, musi także zachować limit przychodów z takiej sprzedaży, który wynosi 40 tys. zł. Przychód ze sprzedaży powyżej tego limitu można opodatkować ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w wysokości 2%. Produkcja i zbywanie żywności w ramach RHD nie mogą być dokonywane z udziałem pośrednika. Wyjątek stanowi sprzedaż podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszów organizowanych w celu promocji żywności.
Kto może otrzymać dofinansowanie?
Oddziały regionalne ARiMR będą przyjmowały wnioski o dofinansowanie od 31 stycznia do 1 marca 2019 r. W przypadku przetwórstwa o pomoc mogą wnioskować rolnicy, domownicy i małżonkowie rolników, którzy podejmują dopiero prowadzenie takiej działalności. Natomiast w przypadku RHD – tylko rolnicy i małżonkowie rolników, ale zarówno tacy, którzy już prowadzą RHD, jak i ci, którzy zdecydowali się na podjęcie wykonywania takiej działalności. W każdym przypadku muszą to jednak być osoby, które są ubezpieczone w KRUS na mocy ustawy i w pełnym zakresie.
Przy przetwórstwie trzeba zarejestrować działalność
Należy zaznaczyć, że przetwarzanie i zbywanie przetworzonych produktów rolnych w ramach RHD nie jest działalnością gospodarczą. Do jego prowadzenia nie jest wymagane uzyskanie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Jest to jednak konieczne przy małym przetwórstwie. Tutaj bowiem warunkiem uzyskania pomocy finansowej jest rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej. Obowiązek rejestracji działalności przetwórczej pojawi się jednak dopiero po podpisaniu z Agencją umowy o przyznaniu pomocy, a więc po uzyskaniu zapewnienia, że planowana inwestycja spełnia wymogi programu. Trzeba jednak mieć na uwadze, iż od rolników chcących skorzystać z dofinansowania na małe przetwórstwo wymaga się, aby w okresie ostatnich 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o przyznanie pomocy nie byli wpisani do CEIDG.
Co obejmuje wsparcie?
Pomoc jest udzielana w formie refundacji do 50% kosztów kwalifikowalnych inwestycji. Minimalna wysokość pomocy przyznana na realizację jednej inwestycji wynosi 10 tys. zł. Wsparcie na działalność gospodarczą związaną z przetwórstwem obejmuje produkcję wyrobów z mięsa, przetwarzanie i konserwowanie mięsa oraz owoców i warzyw. Kwalifikuje się do niego również produkcja cydru i win oraz olejów i pozostałych tłuszczów płynnych, przetwórstwo mleka i wyrób serów oraz wytwarzanie produktów przemiału zbóż. Pomoc dotyczy też produkcji gotowej paszy dla zwierząt gospodarskich i karmy dla zwierząt domowych.
W ramach RHD wsparcie obejmuje produkty pochodzenia niezwierzęcego, przetwory z owoców i warzyw, w tym soki oraz przetwory z orzechów, przetwory zbożowe i koncentraty spożywcze (koncentraty warzywne, syropy owocowe). Dotacja uwzględnia też produkcję i sprzedaż olejów, mleka surowego, siary oraz surowej śmietany. Pomoc dotyczy również jaj, produktów pszczelich nieprzetworzonych, w tym miodu, pyłku pszczelego, pierzgi oraz mleczka pszczelego. Ponadto do wspieranych produktów należą świeże mięso: wołowe, wieprzowe, baranie, kozie, końskie lub produkowane z tego mięsa surowe wyroby mięsne lub mięso mielone oraz świeże mięso drobiowe. Jakie koszty kwalifikują się do wsparcia, podajemy na końcu artykułu. Z myślą o podmiotach działających w zakresie rolniczego handlu detalicznego katalog kosztów kwalifikowalnych poszerzono m.in. o koszty związane z dostosowaniem pomieszczeń pomocniczych służących przygotowaniu posiłków (np. kuchni) i pomieszczeń gospodarczych służących do przechowywania produktów żywnościowych. Rolnicy zyskają możliwość dofinansowania zakupu wyposażenia niezbędnego do prowadzenia działalności w zakresie przetwarzania i zbywania przetworzonych produktów rolnych. Dotychczas był to wyłącznie zakup technologii.
Wnioski, punkty, biznespalny… Jak to ugryźć?
Składając wniosek o przyznanie pomocy, rolnicy nie będą zobligowani do przedkładania wymaganych dotychczas przez ARiMR decyzji czy pozwoleń. Będzie je można dostarczyć na etapie rozliczania inwestycji, a więc już po zawarciu umowy o dofinansowanie. Ocena zdolności danego podmiotu do zrealizowania operacji oraz osiągnięcia i zachowania jej celu przeprowadzana będzie na podstawie analizy biznesplanu.
O kolejności przysługiwania pomocy decydować będzie suma uzyskanych punktów przyznanych na podstawie siedmiu kryteriów:
- innowacyjność operacji (5 pkt),
- wiek podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy – jeżeli będzie miał nie więcej niż 40 lat w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy (3 pkt),
- inwestycje związane z ochroną środowiska lub przeciwdziałaniem zmianom klimatu (5 pkt),
- uczestnictwo w unijnych lub krajowych systemach jakości (3 pkt),
- jeżeli operacja dotyczy działalności w zakresie przetwarzania i zbywania przetworzonych produktów rolnych w ramach RHD (5 pkt),
- prowadzenie działalności gospodarczej w sektorach przetwórstwa: mleka, mięsa, owoców i warzyw oraz zbóż (2 pkt),
- operacje realizowane na obszarach objętych bezrobociem (maksymalnie 4 pkt). Informacja o kolejności przysługiwania pomocy zostanie podana na stronie internetowej Agencji nie później niż w terminie 90 dni od dnia upływu terminu składania wniosków o przyznanie pomocy, czyli pod koniec maja.
Zakres wsparcia w szczegółach - czyli właściwie na co można je uzyskać?
Do kosztów operacji, które kwalifikują się do wsparcia, zalicza się m.in. koszty:
●● Zakupu (wraz z instalacją)
a) maszyn lub urządzeń do:
– magazynowania lub przygotowania produktów rolnych do przetwarzania,
– przetwarzania produktów rolnych,
– magazynowania produktów rolnych lub półproduktów oraz przygotowania ich do sprzedaży,
– przetwarzania lub magazynowania produktów rolnych wyposażonych w instalacje związane z ochroną środowiska i przeciwdziałaniem zmianom klimatu,
b) aparatury pomiarowej, kontrolnej oraz sprzętu do sterowania procesem produkcji lub magazynowania,
c) oprogramowania służącego do zarządzania przedsiębiorstwem lub sterowania procesem produkcji, lub magazynowania,
d) wyposażenia niezbędnego do prowadzenia działalności w zakresie przetwarzania i zbywania przetworzonych produktów rolnych przez podmioty działające w ramach RHD.
●● Budowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub remontu połączonego z modernizacją:
a) budynków i budowli wykorzystywanych do produkcji, magazynowania, handlu hurtowego lub kontroli laboratoryjnej produktów rolnych (obiektów podstawowych),
b) budynków i budowli infrastruktury technicznej związanej z użytkowaniem obiektów podstawowych,
c) pomieszczeń higieniczno-sanitarnych,
d) pomieszczeń pomocniczych służących przygotowaniu posiłków (np. kuchni) i pomieszczeń gospodarczych w budynku służących do przechowywania produktów żywnościowych – w przypadku inwestycji realizowanej przez podmioty działające w ramach rolniczego handlu detalicznego.
Koszty budowlane będą kwalifikowane wyłącznie w zakresie niezbędnym do wdrożenia inwestycji polegające na zakupie maszyn i urządzeń lub wyposażenia, natomiast zakup środków transportu i używanych maszyn, urządzeń lub sprzętu jest całkowicie wykluczony z finansowania.
●● Przygotowania dokumentacji technicznej operacji, w szczególności: kosztorysów, projektów technologicznych architektonicznych lub budowlanych, przygotowania biznesplanu, sprawowania nadzoru urbanistycznego, architektonicznego, budowlanego w wysokości nieprzekraczającej 10% pozostałych kosztów kwalifikowanych.
Magdalena Szymańska
fot. Magdalena Szymańska
