Chodzi o ubiegłoroczną propozycję Komisji Europejskiej, której celem jest uzupełnienie obowiązującej od początku 2016 r. unijno-ukraińskiej umowy o pogłębionej i całościowej strefie wolnego handlu (DCFTA). Dzięki niej obie strony otworzyły wzajemnie swoje rynki, choć niektóre z sektorów są zabezpieczone przed zakłóceniami w wyniku dużego napływu towarów.
Jednym z chronionych obszarów jest rolnictwo. Umowa przewiduje m.in. określone kontyngenty bezcłowe na zboża, wieprzowinę, wołowinę czy drób. Na inne produkty zaproponowano z kolei okresy przejściowe na eliminację ceł, wynoszące zwykle 10 lat.
Wypracowane wcześniej między Parlamentem Europejskim i państwami UE porozumienie przewidywało zwiększenie bezcłowej sprzedaży określonych ukraińskich produktów rolnych oraz zniesienie ceł dla określonych produktów przemysłowych. Polscy rolnicy oraz niektórzy europosłowie wskazywali, że propozycja KE o przyznaniu Ukrainie dodatkowych bezcłowych kontyngentów idzie zbyt daleko, bo może negatywnie wpłynąć na ceny tych produktów w krajach sąsiadujących z Ukrainą, w tym w szczególności w Polsce.
Z drugiej strony była jednak chęć pomocy Ukrainie zwłaszcza w kontekście trwającego cały czas w tym kraju konfliktu zbrojnego.
– Poprzez zaoferowanie, w odpowiedniej chwili, wsparcia Ukrainie, biorąc jednocześnie pod uwagę obawy naszych rolników, chcemy wspierać wprowadzane tam reformy, wzmocnić małe i średnie przedsiębiorstwa oraz stworzyć warunki dla zwiększenia obrotów handlowych. Mam nadzieję, że środki te zacieśnią nasze relacje oraz skutecznie pomogą Ukrainie – przekonywał na forum unijnym Jarosław Wałęsa, europoseł sprawozdawca.
Ostatecznie jednak po negocjacjach z krajami członkowskimi dodatkowymi koncesjami nie objęto mocznika. Zmniejszono natomiast koncesje dla pszenicy o 35 tys. t, kukurydzy i jęczmienia o 25 tys. t, a dla pomidorów o 2 tys. t.
Na teren Unii z Ukrainy będzie mogło wjechać więc 65 tys. t pszenicy, 625 tys. t kukurydzy oraz 325 t jęczmienia. Dodatkowe koncesje dotyczą też 3 tys. t pomidorów.
Koncesje na rzecz Ukrainy są powiązane z realizacją przez ten kraj określonych działań dotyczących przestrzegania zasad rządów prawa oraz stałych wysiłków w walce z korupcją. Unijni parlamentarzyści ustalili także, że przedstawiciele producentów i przemysłu, nie tylko państwa członkowskie, będą mogli wnioskować o przeprowadzenie badań dotyczących mechanizmów ochrony producentów w UE.
UE jest największym partnerem handlowym Ukrainy, podczas gdy handel z Ukrainą to 0,8% obrotów handlowych UE. ms
