OSN – zwróć uwagę, jak przechowujesz gnojówkę, obornik i kiszonki

Choć płyty i zbiorniki większość gospodarstw będzie musiała mieć od 2024 r., już teraz należy zwracać uwagę na takie przechowywanie, które zapobiega przedostawaniu się odcieków do wód i gruntów.

Program wskazuje, iż z dniem wejścia w życie programu, czyli od 27 lipca br. nawozy naturalne płynne i stałe przechowuje się w bezpieczny dla środowiska sposób, zapobiegający przedostawaniu się odcieków do wód i gruntu.

Gnojówkę i gnojowicę na razie można gromadzić w szczelnych zbiornikach o pojemności umożliwiającej zmagazynowanie co najmniej 4-miesięcznej produkcji. Natomiast w przypadku utrzymywania zwierząt na głębokiej ściółce, obornik może być przechowywany w budynku inwentarskim o nieprzepuszczalnym podłożu.

Przepisy dopuszczają przechowywanie obornika bezpośrednio na gruntach rolnych, jednak nie dłużej niż przez 6 miesięcy od dnia utworzenia każdej z pryzm. Przy czym, pryzmy muszą się znajdować poza zagłębieniami terenu, na możliwie płaskim terenie, o dopuszczalnym spadku do 3%. Teren nie powinien być piaszczysty ani podmokły. Należy zwrócić uwagę, iż pryzmy z obornikiem nie mogą być zlokalizowane w odległości większej niż 25 m od linii brzegu wód powierzchniowych, pasa morskiego i ujęć wód, jeśli nie ustanowiono strefy ochronnej.

Takie przechowywanie obornika łączy się z posiadaniem przez rolnika mapy lub szkicu działki, na której zaznaczy on lokalizację pryzmy oraz datę złożenia obornika. Musi te dokumenty przechowywać przez okres 3 lat od likwidacji pryzmy i dopiero po upływie tego czasu wolno mu sytuować pryzmę w tym samym miejscu.

Te przedstawione powyżej wymogi dotyczące przechowywania gnojówki, gnojowicy oraz obornika obowiązują rolników już teraz. Ale co najważniejsze, w przypadku obornika, jeśli rolnicy są w stanie spełnić przedstawione wymogi, nie zostaną objęci obowiązkiem budowy lub rozbudowy płyt obornikowych w przyszłości. Inaczej będzie z gnojowicą, o czym później.

Program azotanowy reguluje również sposób przechowywania pomiotu ptasiego oraz kiszonek. Zarówno pomiotu, jak i kiszonek, nie wolno gromadzić bezpośrednio na gruncie i to przez cały rok.


Fot. Magdalena Szymańska

• Obornik może leżeć w pryzmie na gruncie, jeśli podłoże nie jest piaszczyste i podmokłe, a teren jest płaski, pod warunkiem, że pryzma w tym samym miejscu będzie raz na trzy lata

Co do kiszonek, to przepisy wskazują jasno, iż należy je przechowywać w szczególności w silosach, rękawach foliowych lub na płytach. Jak również na podkładzie z folii, sieczki, słomy lub innego materiału, który pochłania odcieki, oraz pod przykryciem foliowym.

Trzeba mieć również na uwadze, iż program azotanowy zakazuje przechowywania nawozów naturalnych oraz kiszonek w odległości mniejszej niż 25 m od:

Rolnicy utrzymujący zwierzęta futerkowe (bez względu na ilość) w klatkach i bateriach klatek z ażurową podłogą muszą zabezpieczyć znajdujący się pod nimi grunt. Zabezpieczenie to należy wykonać szczelną i litą, odporną na mechaniczne uszkodzenia powierzchnią, Klatki dla tych zwierząt z ażurową podłogą nie mogą stać bezpośrednio na gruncie.

Przedstawione powyżej przepisy już obowiązują, jednakże w stosunku do przechowywania obornika oraz nawozów naturalnych płynnych, rolników w przyszłości będą obowiązywały jeszcze bardziej rygorystyczne wymogi. To, ile czasu gospodarze mają na dostosowanie się do nich, zależy od skali produkcji.

Ci prowadzący chów lub hodowlę zwierząt gospodarskich w liczbie większej niż 210 DJP, w tym towarowi (chów lub hodowla drobiu powyżej 40 tys. stanowisk lub świń powyżej 2000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla macior) na dostosowanie do nowych wymogów mają czas do końca 2021 r. Natomiast prowadzących chów lub hodowlę zwierząt gospodarskich w liczbie mniejszej lub równej 210 DJP – do końca 2024 r.

Do tego czasu muszą tak dostosować pojemność zbiorników na nawozy naturalne płynne, aby móc je przechować przez okres 6 miesięcy, a rozmiar płyt obornikowych – aby magazynować obornik przez 5 miesięcy. Jednocześnie przepisy wskazują, iż zbiorniki powinny być przykryte osłoną elastyczną lub pływającą oraz posiadać szczelne dno i ściany, a płyty obornikowe – nieprzepuszczalne.

Obliczenie wymaganej pojemności zbiorników lub powierzchni miejsc do przechowywania nawozów naturalnych ma poprzedzać sporządzenie obrotu stada, obliczenie przelotowości zwierząt gospodarskich w grupie technologicznej, a następnie wyliczenie stanów średniorocznych.

Wyliczone stany średnioroczne zwierząt gospodarskich zostaną przeliczone na DJP. Sposób sporządzania obrotu stada, obliczania sztuk przelotowych zwierząt gospodarskich i stanu średniorocznego tych zwierząt określono w załączniku do programu. W stosownym załączniku podano również, jak wyliczyć wymaganą pojemność zbiorników oraz  powierzchnię płyt.

Gdy wytworzone w gospodarstwie rolnym nawozy naturalne podlegają procesom technologicznym przetwarzania lub przekazaniu, wymagana pojemność zbiorników oraz powierzchnia miejsc do przechowywania nawozów naturalnych może ulec stosownemu zmniejszeniu.