Temat biogazu jest już dobrze znany w środowisku rolniczym. Powszechnie wiadomo, że instalacja biogazowa daje bezpieczne i niezależne źródło energii elektrycznej oraz przyczynia się do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Jednak inwestycja w biogazownię to nie tylko krok w kierunku odnawialnych źródeł energii, ale przede wszystkim opłacalna decyzja ekonomiczna. Skąd bierze się jej finansowa atrakcyjność? Pokażę to na podstawie praktycznych informacji zebranych od użytkowników mikrobiogazowni.
Duża czy mała – którą biogazownię wybrać?
Przy planowaniu budowy biogazowni inwestor powinien rozważyć dwa zagadnienia. Po pierwsze, jaką ilością substratu dysponuje lub może dysponować. Po drugie – jakie potrzeby energetyczne ma jego gospodarstwo, a ile energii chce on sprzedawać do sieci. Odpowiedzi na te pytania pomogą określić właściwą wielkość urządzenia.
Ze względu na uwarunkowania prawne oraz realizacyjne, najogólniej zakłada się, że gospodarstwa o powierzchni 50 ha - 1000 ha lub o wielkości produkcji zwierzęcej 40 DJP - 800 DJP, powinny być wyposażone w biogazownię o mocy do 50 kW lub jej wielokrotność. Zaś gospodarstwa dysponujące areałem większym niż 1000 ha lub pogłowiem powyżej 800 DJP mogą rozważać inwestycję w większą biogazownię.
Rozwiązanie, które jest na ogół optymalne dla średniej wielkości gospodarstw rolnych to instalacje o mocy do 50 kW – tzw. mikrobiogazownie. Szacuje się, że ze względu na dostępność substratu w gospodarstwach, możliwe byłoby wybudowanie na terenie Polski około 20 000 takich urządzeń o mocy od 10 kW do 50 kW. Tego typu instalacje charakteryzuje mniejszy koszt inwestycji, co czyni je bardziej dostępne finansowo dla wielu rolników. Ponadto małe biogazownie charakteryzują się niższymi kosztami eksploatacji i konserwacji, co pozwala na oszczędności w długim czasie. W tym artykule posłużę się przykładem mikrobiogazowni 40 kW, którą jako NATURALNA ENERGIA.plus montujemy u klientów najczęściej. Jest ona wystarczająco duża, aby wyprodukować prąd na pokrycie całego zapotrzebowania średniej wielkości gospodarstwa, a nawet solidną nadwyżkę energii, którą można odsprzedać do dostawcy.
Korzyści z wyprodukowanej energii
Biogazownia pozwala zaoszczędzić na rachunkach za energię oraz zarabiać na wytworzonych nadwyżkach. Dotyczy to zarówno wyprodukowanej energii elektrycznej, jak i zapominanej często dużej ilości energii cieplnej. Jak uzyskać największe profity z posiadanej instalacji? Najlepiej zlokalizować ją tuż obok źródła substratu – przy oborze czy chlewni – oraz w pobliżu miejsc odbioru energii. Dodatkowym zyskiem będzie wtedy wykorzystanie do pracy mikrobiogazowni wyłącznie odpadów organicznych takich, jak obornik lub gnojowica. Te darmowe surowce świetnie nadają się jako paliwo do biogazowni. Przykładowa instalacja 40 kW jest w stanie wyprodukować w ciągu roku około 320 MWh energii elektrycznej oraz około 540 MWh energii cieplnej. Przy skromnym założeniu ceny 1,00 zł za 1 MWh energii elektrycznej oraz realnym wykorzystaniu ciepła przez 5 miesięcy w roku i ceny węgla opałowego na poziomie 2,00 zł/kg – wartość korzyści energetycznych szacowana jest na około 376 000 zł/rok.
Korzyści z wysokowydajnego nawozu
W ostatnim roku byliśmy świadkami szaleństwa cenowego na rynku nawozów. W tym kontekście nieocenionym źródłem niezbędnych składników odżywczych dla roślin jest poferment, czyli pozostałość po fermentacji metanowej substratu. Ma on zazwyczaj znacznie wyższą zawartość azotu amonowego niż gnojowica czy obornik. To najbardziej poszukiwana forma tego pierwiastka – jej przewaga w składzie nawozu sprawia, że można wywozić go na pole przez większą część roku, zapewniając wiosenną dostępność azotu roślinom. Praktyka pokazuje, że stosowanie pofermentu może zmniejszyć wydatki na nawozy mineralne o około 105 000 zł/rok i zredukować potrzebę wapnowania, ograniczając ten koszt o średnio 15 000 zł/rok. Suma korzyści z wykorzystania wysokowydajnego nawozu, jakim jest poferment szacowana jest na około 120 000 zł na rok.
Korzyści z redukcji śladu węglowego
Wszyscy obserwujemy, jak w ostatnich latach wielkimi krokami wkracza do naszego życia „Europejski Zielony Ład”. Ten program – zakładający neutralność klimatyczną Europy do 2050 roku – wywiera bezpośredni wpływ na rynek spożywczy oraz produkcję rolną. W Polsce jeszcze nie mówi się o tym głośno, ale w państwach zachodnich wiele sieci handlowych wprowadza oznaczanie produktów informacją o wielkości śladu węglowego, powstającego w czasie wytwarzania każdego towaru. Konsekwencją tego jest usuwanie z półek sklepowych artykułów mniej przyjaznych dla środowiska – klienci wybierają te „bardziej ekologiczne”. Biorąc pod uwagę, że polski mix energetyczny opiera się aktualnie przede wszystkim na węglu, może to spowodować wyparcie naszych produktów spożywczych i rolnych z eksportowych rynków Europy Zachodniej. Najszybciej można uchronić się przed tym, inwestując w zeroemisyjne źródło energii - mikrobiogazownię.
Dostęp do unijnych dotacji
Dofinansowania w Unii Europejskiej ukierunkowane są na wsparcie zeroemisyjnych technologii. Wprowadzony od marca w Polsce program „Energia dla wsi ” bardzo mocno promuje inwestycje w wykorzystanie biogazu rolniczego. Nasza przykładowa biogazownia 40 kW może liczyć na dofinansowanie państwa w wysokości do 65%.
Rentowność inwestycji
Inwestycja w biogazownię może okazać się bardzo opłacalna z punktu widzenia rentowności. Poniższa tabela podsumowuje szacowane roczne przychody płynące z działającej, przykładowej instalacji o mocy 40 kW.
|
Jednostka |
Cena za jednostkę |
Ilość wyprodukowana |
Wartość przychodu/rok |
Energia elektryczna |
1 kW |
1,00 zł |
320 000 |
320 000,00 zł |
Energia cieplna |
1 kW |
0,25 zł |
225 000 |
56 250,00 zł |
Koszt nawozu |
1 t |
52,17 zł |
2 300 |
120 000,00 zł |
496 250,00 zł |
Tab.1. Tabela szacowanych korzyści z rocznej produkcji mikrobiogazowni o mocy 40 kW
Biorąc pod uwagę aktualną cenę zakupu takiej biogazowni, oscylującą wokół wartości 1,7 mln zł, rachunek ekonomiczny wskazuje, że inwestycja ta ma szanse zwrócić się w okresie około 3,5 roku. Jak wskazują rolnicy – trudno znaleźć dziś inwestycję o lepszym współczynniku zyskowności.
Należy zauważyć, że ta kalkulacja nie uwzględnia możliwej do uzyskania dopłaty rządowej. Dla rolników, którzy skorzystają z programu „Energia dla wsi”, okres zwrotu mikrobiogazowni o mocy 40 kW to około 2 lata!
W praktyce oznaczałoby to, że instalacja po 2 latach może zostać spłacona (z własnej produkcji) i wygenerować inwestorowi przychody w wysokości około 500 000 zł rocznie.
{embed-gallery-1_class}{embed-gallery-1}282856{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}282852{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}282853{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}282854{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}282855{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}282857{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}282859{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}282860{/embed-gallery-1}{/embed-gallery-1_class}
Podsumowując, należy stwierdzić, że zakup biogazowni - na przykładzie instalacji o mocy 40 kW - to dziś wyjątkowo dobra decyzja ekonomiczna i bardzo opłacalna inwestycja.
Po pierwsze - BEZPIECZEŃSTWO - inwestycja ta jest opłacalna w długim okresie, ponieważ kupiona jednorazowo biogazownia może działać wiele lat. Przez cały ten czas ma pozytywny wpływ na bezpieczeństwo ekonomiczne gospodarstwa rolnego.
Po drugie - STABILNOŚĆ - mikrobiogazownia generuje stabilne zyski z produkcji energii i wysokowydajnego nawozu. Wraz z rosnącymi kosztami energii elektrycznej i cieplnej, opłacalność tej inwestycji wzrasta.
Po trzecie - ZYSKOWNOŚĆ - rządowe i unijne dofinansowania sprzyjają lokowaniu kapitału w odnawialnych źródłach energii, co zwiększa opłacalność inwestycji w biogazownię – taka instalacja może zwrócić się w ciągu 2-5 lat.
Autor: Marek Poloch, ekspert firmy NATURALNA ENERGIA.plus