Jest to dofinansowanie, jak wskazuje sama nazwa, przeznaczone tylko dla rolników, którzy uczestniczą w systemie dla małych gospodarstw. Co ważne: skorzystanie z tej pomocy wiąże się z zaprzestaniem prowadzenia gospodarstwa na minimum 5 lat i wyłączeniem z KRUS. Nie można być ubezpieczonym w KRUS także jako domownik. To ważne szczególnie dla osób, którym brakuje niewiele do emerytury. Mogą zatem z niego skorzystać osoby, które zdecydują się na założenie firmy lub podjęcie pracy zawodowej albo na przejście na emeryturę rolniczą. Jest ono dostępne również dla dwuzawodowców, czyli osób, które mają małe gospodarstwo, ale są ubezpieczeni w ZUS. Muszą jednak być wpisani do ewidencji producentów.
Osoba, która przejmie grunty musi zobowiązać się z kolei do prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie utworzonym w wyniku powiększenia przez okres co najmniej 5 lat.
Trwałe przekazanie
Warunek trwałego przekazania gospodarstwa rolnego będzie spełniony, jeżeli zostaną przekazane wszystkie grunty rolne oraz zwierzęta gospodarskie objęte systemem dla małych gospodarstw i wchodzące w skład gospodarstwa rolnika wnioskującego o pomoc. Oznacza to, że wnioskodawca zobowiązany jest do przekazania gruntów rolnych, których jest jedynym właścicielem, a także współwłaścicielem z małżonkiem lub z innymi osobami.
Rolnik może pozostawić sobie do użytkowania grunty rolne o powierzchni do 0,5 ha. Jednakże działalność rolnicza prowadzona na pozostawionych gruntach może służyć jedynie zaspokajaniu jego potrzeb własnych oraz osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
Warto zaznaczyć, że przekazanie gospodarstwa może nastąpić wyłącznie w sposób trwały, tj. na podstawie umowy sprzedaży albo darowizny, a umowa może być zawarta tylko w formie aktu notarialnego.
Wysokość pomocy obliczana jest jako iloczyn 120% rocznej stawki płatności dla małych gospodarstw, przyznanych w roku, w którym rolnik przystąpił do systemu dla małych gospodarstw i liczby lat kalendarzowych obejmujących okres od roku, w którym rolnik trwale przekaże gospodarstwo rolne, do 31 grudnia 2020 r. Wsparcie wypłacane jest jednorazowo. Oznacza to, że rolnik przekazujący gospodarstwo w 2017 roku otrzyma płatności w wysokości 4-krotności 120% rocznej stawki płatności dla małych gospodarstw ustalonej w roku przystąpienia do systemu dla małych gospodarstw. Ponieważ maksymalna roczna stawka płatności dla małych gospodarstw ustalona w PROW 2014–2020 wynosi 1250 euro, to maksymalna stawka przyjęta do wyliczenia płatności dla rolników przekazujących gospodarstwa wynosi 1500 euro (1250 euro x 120%). Oznacza to, że maksymalna wysokość płatności, jaką może otrzymać rolnik przekazujący gospodarstwo w tym roku wyniesie równowartość 6 tys. euro, czyli ok. 25–26 tys. zł.
Ważna powierzchnia
Pomoc przysługuje według kolejności ustalonej na podstawie liczby przyznanych punktów. Pod uwagę brana jest:
- powierzchnia przekazywanego gospodarstwa – im większe gospodarstwo, tym więcej punktów (do 3 ha – 1 pkt, 3 do 6 ha – 3 pkt., powyżej 6 ha – 5 pkt.);
- powierzchnia gospodarstwa rolnego przejmującego gospodarstwo od wnioskodawcy – preferowane są gospodarstwa mniejsze (do 5 ha – 3 pkt., 5 do 10 ha – 2 pkt., powyżej 10 ha – 1 pkt);
- informacja, czy gospodarstwo przekazane jest osobie fizycznej, która w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy ma nie więcej niż 40 lat i jest ubezpieczona jako rolnik na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie. Jeżeli tak jest, rolnik otrzymuje 3 pkt.
Minimalna liczba punktów uprawniająca od uzyskania pomocy wynosi 3 punkty.
Warunkiem koniecznym do przyznania pomocy jest, aby powierzchnia gospodarstwa utworzonego przez przejmującego, po przejęciu gruntów rolnych od wnioskodawcy była równa co najmniej średniej powierzchni gospodarstwa rolnego w kraju. Natomiast w województwach, w których średnia powierzchnia jest większa niż średnia powierzchnia gospodarstwa w kraju, utworzone gospodarstwo musi osiągnąć powierzchnię co najmniej średniej wojewódzkiej.
Przy ustalaniu powierzchni gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa przejmującego, sumuje się powierzchnię gruntów własnych, współwłasności małżeńskiej oraz dzierżawionych. Z tym, że w przypadku dzierżawy umowa dzierżawy powinna być zawarta na okres nie krótszy niż do upływu 6 lat od dnia następującego po dniu zakończenia naboru wniosków o przyznanie pomocy.
Wniosek o płatność składa się w terminie 90 dni od doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy. W tym okresie musi również nastąpić przekazanie gospodarstwa przejmującemu oraz zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej. W dniu złożenia wniosku o płatność wnioskujący musi zostać wyrejestrowany z ubezpieczenia w KRUS. Wypłata następuje w terminie 90 dni od złożenia kompletnego wniosku.
Magdalena Szymańska
