Kto będzie musiał wpłacać na Funduszu Ochrony Rolnictwa?
1 lipca wejdzie w życie ustawa o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR). Ma zabezpieczać rolników przed niewypłacalnością firm prowadzących działalność obejmującą skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, którym sprzedali swoje produkty rolne. To właśnie te firmy będą składać się na FOR.
Wysokość wpłaty jest uzależniona od wartości netto nabywanych produktów i wynosi 0,125% tej wartości. Funduszem będzie gospodarował, analogicznie jak w przypadku funduszy promocji artykułów rolno-spożywczych, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
Fundusz Ochrony Rolnictwa z dotacją państwa na pierwsze lata
Pierwsze wpłaty na fundusz firmy skupowe, młyny, wytwórnie pasz, mleczarnie itp. będą musiały uiścić, począwszy od drugiego kwartału 2024 roku. Obejmą okres od 1 stycznia do 31 marca. W pierwszych dwóch latach funkcjonowania FOR ma być dofinansowany ze środków budżetu państwa, w 2023 roku będzie to jednak nie więcej niż 50 mln zł, a w 2024 roku – 100 mln zł.
Kiedy rolnik dostanie rekompensatę z Funduszu Ochrony Rolnictwa?
Ustawa przewiduje, że z FOR będą mogli skorzystać już rolnicy, którzy nie otrzymali zapłaty za sprzedane produkty rolne w 2022 roku. Wnioski o rekompensatę będą mogli składać już w sierpniu 2023 r.
Mając jednak na uwadze, że fundusz zostanie zasilony składkami dopiero w przyszłym roku, a wysokość dofinansowania z budżetu w tym roku jest niska, z rekompensat nie skorzysta wielu rolników, chyba że wypłata rekompensat przejdzie na kolejny rok.
W normalnym trybie wniosek o odszkodowanie rolnicy będą składać do dyrektora oddziału terenowego KOWR między 1 lutego a 31 marca roku następującego po roku, w którym ustalono, że podmiot, który zalega im z zapłatą, jest niewypłacalny, lub w tym samym okresie rok później.
Za datę niewypłacalności uznaje się datę wydania:
-
postanowienia sądu upadłościowego lub restrukturyzacyjnego o ogłoszeniu upadłości lub wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego,
-
postanowienia sądu upadłościowego o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości,
-
postanowienia sądu restrukturyzacyjnego o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego,
-
postanowienia sądu upadłościowego o umorzeniu postępowania upadłościowego,
-
orzeczenia przez organ sądowy lub inny organ państwa członkowskiego UE lub państwa członkowskiego EFTA,
-
postanowienia o uznaniu zagranicznego postępowania upadłościowego przez sąd upadłościowy,
-
orzeczenia przez organ sądowy lub każdy inny właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej, z wyłączeniem Danii, uprawniony do wszczęcia postępowania upadłościowego.
Niewypłacalność podmiotu zajdzie również wtedy, gdy:
-
będąc przedsiębiorstwem zagranicznym, otrzyma decyzję o zakazie wykonywania działalności gospodarczej w ramach oddziału,
-
wykreślono go z CEIDG z powodu zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej,
-
otrzyma decyzję o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru.
Na jakie odszkodowanie z FOR może liczyć rolnik?
Wysokość pieniężnego zadośćuczynienia będzie uzależniona od określonej w rozporządzeniu wydawanym przez ministra rolnictwa procentowej stawki rekompensaty i kwoty wierzytelności netto za sprzedane produkty rolne. Takie rozporządzenie ma być wydawane corocznie do 31 maja. O przyznaniu rekompensaty ma decydować dyrektor oddziału terenowego KOWR. Decyzje będą wydawane do 30 czerwca, a pieniądze wypłacane w terminie do 30 dni. Odszkodowanie będzie zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.
Mleczarnie zrzucą się na przetwórców owoców, którzy zbankrutowali?
W trakcie prac nad ustawą o FOR branża mleczarska zwracała uwagę, że nowe prawo jest nieuczciwe dla producentów mleka. Ze względu na skalę produkcji, wpłaty na Fundusz będą w dużej mierze pochodzić właśnie ze spółdzielni mleczarskich. Jednocześnie mleczarnie niezwykle rzadko upadają, więc w rzeczywistości to rolnicy produkujący mleko i mleczarnie będą wypłacać rekompensaty za podmioty skupujące owoce, warzywa czy żywiec.
Magdalena Szymańska
