Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło założenia do rozporządzenia o udzieleniu nadzwyczajnego wsparcia finansowego sektorowi owoców i warzyw oraz sektorowi wina dotkniętym niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi.
Pomoc po przymrozkach i gradobiciu, które dotknęło producentów owoców i wina
Jak podaje resort rolnictwa, w marcu 2024 roku dość szybko rozpoczęła się wegetacja roślin. Dlatego na wielu sadach i plantacjach krzewów owocowych oraz winorośli rośliny zaczęły kwitnąć oraz zawiązywać owoce znacznie wcześniej niż zazwyczaj.
– W drugiej połowie kwietnia na znacznym obszarze Polski wystąpiły nadzwyczajne przymrozki od -6 do -8°C, które poraziły część sadów, plantacji owoców jagodowych oraz winnic, w regionach o największej koncentracji tych upraw – podaje resort.
Na domiar złego w maju w wielu miejscach wystąpiły gradobicia, które spowodowało straty w uprawach malin, porzeczek, truskawek oraz w sadach.
37 mln euro pomocy z UE
Ze względu na tragiczną sytuację wielu rolników, sadowników i właściciel winnic, polski rząd wystąpił pod koniec czerwca 2024 r do Komisji Europejskiej o uruchomienie pomocy dla producentów rolnych w związku z wystąpieniem strat na skutek tych niekorzystnych zjawisk klimatycznych. 24 lipca 2024 r., czyli miesiąc po złożeniu wniosku, Komisja Europejska przyznała Polsce pomoc unijną w wysokości 37 mln EUR, czyli niespełna 160 mln zł.
Polski rząd podwaja pomoc unijną. Na pomoc po przymrozkach będzie ponad 500 mln zł
Co więcej Polska, ma prawo do tej pomocy unijnej również dodać wsparcie z budżetu krajowego, ale nie może ono być większe niż 200% kwoty przekazanej przez KE.
– Władze polskie podjęły decyzję o powiększeniu alokowanego dla Polski budżetu Unii Europejskiej o środki krajowe w kwocie nie przekraczającej 317 mln zł – można przeczytać w założeniach do projekty rozporządzenia.
Oznacza to, że łącznie na pomoc po przymrozkach i gradobiciu dla rolników i sadowników będzie przeznaczonych nieco ponad 500 mln zł.
Kto dostanie pomoc po przymrozkach?
Ministerstwo rolnictwa określiło, że o pomoc po przymrozkach i gradobiciu będzie mógł się ubiegać rolnik:
- który posiada gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni co najmniej 1 ha, w którym prowadzi co najmniej jedną z upraw należącą do sektora owoców lub sektora wina;
- na którego uprawach w okresie od dnia 15 kwietnia 2024 r. do dnia 30 kwietnia 2024 r. wystąpiły szkody spowodowane przez przymrozki wiosenne lub w okresie od 1 maja 2024 r. do 31 maja 2024 r. wystąpiły szkody spowodowane przez grad;
- który złożył w 2024 r. wniosek o przyznanie podstawowego wsparcia dochodów do celów zrównoważoności i zadeklarował na tym wniosku co najmniej jedną z upraw objętych pomocą.
Ponadto producent ten musi mieć nadany numer identyfikacyjny producentów w ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich.
Pomoc po przymrozkach uzależniona od danych IUNG
Zgodnie z informacjami, które wcześniej podawaliśmy na portalu tygodnik-rolniczy.pl, ministerstwo rolnictwa chce, aby pomoc była przyznawana rolnikom wyłącznie z tych powiatów, gdzie wystąpiły kwietniowe przymrozki i zostało to potwierdzone danymi Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach oraz opracowaniami Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach dotyczące podatności poszczególnych gatunków owoców na uszkodzenia mrozowe.
Jak złożyć wniosek o pomoc po przymrozkach i co do niego dołączyć?
Resort rolnictwa podaje, że we wniosku o pomoc po przymrozkach o gradobiciu musi znaleźć się informacja z protokołu szacowania szkód o stratach plonów w uprawach oszacowane przez komisje szacujące straty. Powinna być w nim również informacja o kwocie szacowanej szkody i o powierzchni upraw, na której stwierdzono szkody.
Do wniosku należy także dołączyć kopię protokołu z oszacowania szkód przygotowany przez komisję klęskowa powołaną przez wojewodę.
Wnioski o wypłacenie pomocy będzie można składać wyłącznie w formie elektronicznej do ARiMR.
W jakim terminie trzeba będzie złożyć wniosek o pomoc po przymrozkach?
Zgodnie z prawem, Polska musi wypłacić pomoc dla poszkodowanych przez kwietniowe przymrozki i majowe gradobicia do końca 2024 rok w przypadku pomocy ze środków krajowych i do końca stycznia 2025 r w przypadku pomocy unijnej.
Dlatego ARiMR miałaby przeprowadzić nabór wniosków na pomoc po przymrozkach od 1 do 15 października 2024 r.
Agencja miałaby 45 dni od zakończenia naboru na wydanie decyzji administracyjnej o przyznaniu pomocy. Oznacza to, że w grudniu rolnicy powinni otrzymywać pieniądze z ARiMR na poczet pomocy po przymrozkach.
Jakie będą stawki pomocy? Czy będzie współczynnik korygujący?
W założeniach do rozporządzenia ministerstwo rolnictwa podaje, że pomoc będzie różnej wysokości w zależności od poziomu strat jakie wystąpiły w plonach oraz rodzaju uprawy.
Choć w oficjalnym komunikacie nie ma tej informacji, to wcześniej kierownictwo ministerstwa rolnictwa uzgodniło z rolnikami i sadownikami, że pomoc będzie przyznawana w trzech progach:
- od 40 do 55% szkód z najniższą stawką odszkodowania,
- od 55 do 70% szkód ze średnią stawką odszkodowania,
- powyżej 70% szkód z najwyższą stawką odszkodowania
Resort rolnictwa chce także wpisać do rozporządzenia przepisy dotyczące określenia współczynnika korygującego.
– Jego celem jest wyeliminowanie możliwości przekroczenia budżetu na realizację tego nadzwyczajnego wsparcia, w przypadku, gdy suma kwoty pomocy ze wszystkich wniosków będzie wyższa niż ten budżet – podaje resort rolnictwa.
Paweł Mikos
Fot. Soska/Sad Nowoczesny + Canva
