StoryEditorPieniądze dla rolników

Program azotanowy na nowych zasadach. Co się zmienia?

01.08.2022., 11:08h
Trwają prace nad aktualizacją „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”, czyli tzw. programu azotanowego. Ministerstwo Infrastruktury oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapraszają wszystkich rolników, organizacje rolnicze i doradców rolnych do konsultacji społecznych w tej sprawie.

Tylko do dnia dzisiejszego

Spotkania odbywają się w formule online, po wcześniejszej rejestracji za pomocą formularzy. Można je znaleźć na stronach internetowych obu ministerstw. Drugie spotkanie w sprawie elastycznego terminu nawożenia odbyło się 19 lipca, natomiast w sprawie obliczenia dawek nawozów 21 lipca. Natomiast spotkanie podsumowujące proces konsultacji miało miejsce 27 lipca. Szkoda, że planując daty konsultacji, nie uwzględniono po pierwsze tego, aby to należycie i wcześniej nagłośnić, a po drugie, że po 10 lipca to rolnicy już przygotowują się do żniw. Jak zapowiedział resort infrastruktury, proces konsultacji społecznych kończy się już 1 sierpnia. Każdy zainteresowany ma prawo do składania uwag i wniosków do zmiany programu azotanowego nie później niż do tego dnia. Projekt aktualizacji programu azotanowego można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury.

Co się zmienia?

Zgodnie z zapisami dyrektywy azotanowej, program azotanowy podlega przeglądowi nie rzadziej niż co 4 lata. W stosunku do poprzedniej wersji programu działań, opublikowanej w 2020 roku, zmodyfikowano zapisy dotyczące:

  • wprowadzenia elastycznego wiosennego terminu nawożenia,

  • współczynników przeliczeniowych na duże sztuki przeliczeniowe (DJP),

  • sposobów sporządzania obrotu stada, obliczania sztuk przelotowych zwierząt gospodarskich i stanu średniorocznego tych zwierząt,

  • średniorocznej wielkości produkcji nawozów naturalnych i koncentracja zawartego w nich azotu – w zależności od gatunku zwierzęcia gospodarskiego, jego wieku i wydajności oraz systemu utrzymywania zwierząt gospodarskich,

  • wielkości poboru jednostkowego azotu przez rośliny,

  • równoważników nawozowych dla ścieków oraz osadów ściekowych,

  • zasad stosowania i przechowywania ścieków i osadów ściekowych,

  • ilości azotu pozostającego po uprawie roślin bobowatych,

  • przykładów ilustrujących zastosowanie powyższych wskaźników.

Nawożenie przed 1 marca

Projekt aktualizacji wprowadza możliwość wcześniejszego stosowania nawozów niż te dotychczas określone, jeżeli w okresie od 1 lutego do 28 (29) lutego nastąpi przejście średniej temperatury powietrza przez próg:

  • 3°C w przypadku roślin ozimych, upraw trwałych, upraw wieloletnich i trwałych użytków zielonych,

  • 5°C w przypadku pozostałych upraw.

Datę przejścia średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 3°C i 5°C (jako przejście przez próg danej temperatury należy wskazać termin, w którym przez 5 dni następujących po sobie, każdego dnia, średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła 3°C, lub termin, w którym przez pięć dni następujących po sobie, każdego dnia średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła 5°C) określa dla terenu powiatu Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

Wykazy powiatów, w których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 3°C i 5°C, określa na podstawie publikowanych ogłoszeń Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Ogłoszenia będą publikowane codziennie na stronie internetowej Instytutu w okresie od 1 do 28 (29) lutego.

Nowe DJP dla świń

W załączniku nr 1 do programu doprecyzowano kwestię DJP poszczególnych grup technologicznych świń i zmieniono współczynniki DJP dla warchlaków i prosiąt. Dla knura DJP ustalono na poziomie 0,4, loch – 0,35, warchlaków – 0,04, prosiąt – 0,01, tuczników, loszek i knurków hodowlanych – 0,14. Wprowadzono też współczynniki DJP dla lam i alpak.

Nowe wytyczne do osadów ściekowych

Zgodnie z zaproponowaną nowelizacją programu azotanowego, osady ściekowe do czasu ich zastosowania na gruncie muszą być składowane w taki sposób, aby nie zanieczyszczały gruntu. Przy czym nie wolno ich stosować:

  • na obszarach parków narodowych i rezerwatów przyrody,

  • na terenach, które są objęte formą ochrony przyrody, z wyjątkiem parków narodowych i rezerwatów przyrody, jeżeli osady ściekowe zostały wytworzone poza tymi terenami,

  • na terenach ochrony pośredniej stref ochronnych ujęć wody – w przypadku ich ustanowienia w akcie prawa miejscowego,

  • w pasie gruntu o szerokości 50 m bezpośrednio przylegającego do brzegów jezior i cieków,

  • na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią oraz na terenach czasowo podtopionych i bagiennych,na terenach czasowo zamarzniętych i pokrytych śniegiem,

  • na gruntach o dużej przepuszczalności, stanowiących w szczególności piaski luźne i słabogliniaste oraz piaski gliniaste lekkie, jeżeli poziom wód gruntowych znajduje się na głębokości mniejszej niż 1,5 m poniżej powierzchni gruntu,na gruntach rolnych o spadku przekraczającym 10%,

  • na obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych – w przypadku ich ustanowienia w akcie prawa miejscowego,

  • na terenach położonych w odległości mniejszej niż 100 m od ujęcia wody, domu mieszkalnego lub zakładu produkcji żywności,

  • na gruntach, na których rosną rośliny sadownicze i warzywa, z wyjątkiem drzew owocowych,

  • na gruntach przeznaczonych pod uprawę roślin jagodowych i warzyw, których części jadalne bezpośrednio stykają się z ziemią i są spożywane w stanie surowym – w ciągu 18 miesięcy poprzedzających zbiory i w czasie zbiorów,

  • na gruntach wykorzystywanych na pastwiska i łąki,

  • na gruntach wykorzystywanych do upraw pod osłonami.

Ścieki należy przechowywać w sposób zabezpieczający przed zanieczyszczeniem gruntu oraz wód z zachowaniem minimalnej odległości od:

  • obiektów przeznaczonych na pobyt ludzi, przy ilości ścieków:

    • do 100 m3/dobę – 100 m,

    • do 5000 m3/dobę – 300 m,

    • ponad 5000 m3/dobę – 500 m;

  • od linii brzegu wód płynących, przy spadku terenu:

    • do 2% – 50 m,

    • ponad 2% – 80 m,

  • od zbiorników wodnych, stawów rybnych nieprzeznaczonych do zasilania ściekami, od linii brzegu jezior, przy spadku terenu:

    • do 2% – 100 m,

    • ponad 2% – 150 m;

  • od ujęcia wód powierzchniowych lub podziemnych, stanowiącego źródło zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia – 250 m.

Zmiany w załącznikach

W załączniku nr 6 w tabeli zawierającej średnie roczne wielkości produkcji nawozów naturalnych i koncentrację zawartego w nich azotu w zależności od gatunku zwierzęcia gospodarskiego uwzględniono wiek i wydajność zwierząt oraz otwarty system utrzymywania zwierząt gospodarskich. Ponadto zaktualizowano średnie roczne wielkości produkcji nawozów naturalnych i koncentracji zawartego w nich azotu. Tabelę uzupełniono też o wartości dla gatunków zwierząt wcześniej nieujętych w załączniku nr 6 (muły, osły, bawoły, lamy i alpaki).

W załączniku nr 8 do programu zaproponowano zmiany wartości pobrania jednostkowego azotu w przypadku niektórych bobowatych i pastewnych. Dodano też równoważniki nawozowe azotu dla osadów ściekowych i ścieków. Uszczegółowiono ponadto tabelę  12., uwzględniającą zasoby azotu mineralnego wiosną w warstwie gleby, i uproszczono tabelę 11. i zmieniono ilości azotu działającego pozostającego w glebie po uprawie roślin bobowatych.

Magdalena Szymańska
fot. M. Szymańska

Warsaw
wi_00
mon
wi_00
tue
wi_00
wed
wi_00
thu
wi_00
fri
wi_00
22. listopad 2024 07:55