Tylko do dnia dzisiejszego
Spotkania odbywają się w formule online, po wcześniejszej rejestracji za pomocą formularzy. Można je znaleźć na stronach internetowych obu ministerstw. Drugie spotkanie w sprawie elastycznego terminu nawożenia odbyło się 19 lipca, natomiast w sprawie obliczenia dawek nawozów 21 lipca. Natomiast spotkanie podsumowujące proces konsultacji miało miejsce 27 lipca. Szkoda, że planując daty konsultacji, nie uwzględniono po pierwsze tego, aby to należycie i wcześniej nagłośnić, a po drugie, że po 10 lipca to rolnicy już przygotowują się do żniw. Jak zapowiedział resort infrastruktury, proces konsultacji społecznych kończy się już 1 sierpnia. Każdy zainteresowany ma prawo do składania uwag i wniosków do zmiany programu azotanowego nie później niż do tego dnia. Projekt aktualizacji programu azotanowego można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury.
Co się zmienia?
Zgodnie z zapisami dyrektywy azotanowej, program azotanowy podlega przeglądowi nie rzadziej niż co 4 lata. W stosunku do poprzedniej wersji programu działań, opublikowanej w 2020 roku, zmodyfikowano zapisy dotyczące:
-
wprowadzenia elastycznego wiosennego terminu nawożenia,
-
współczynników przeliczeniowych na duże sztuki przeliczeniowe (DJP),
-
sposobów sporządzania obrotu stada, obliczania sztuk przelotowych zwierząt gospodarskich i stanu średniorocznego tych zwierząt,
-
średniorocznej wielkości produkcji nawozów naturalnych i koncentracja zawartego w nich azotu – w zależności od gatunku zwierzęcia gospodarskiego, jego wieku i wydajności oraz systemu utrzymywania zwierząt gospodarskich,
-
wielkości poboru jednostkowego azotu przez rośliny,
-
równoważników nawozowych dla ścieków oraz osadów ściekowych,
-
zasad stosowania i przechowywania ścieków i osadów ściekowych,
-
ilości azotu pozostającego po uprawie roślin bobowatych,
-
przykładów ilustrujących zastosowanie powyższych wskaźników.
Nawożenie przed 1 marca
Projekt aktualizacji wprowadza możliwość wcześniejszego stosowania nawozów niż te dotychczas określone, jeżeli w okresie od 1 lutego do 28 (29) lutego nastąpi przejście średniej temperatury powietrza przez próg:
-
3°C w przypadku roślin ozimych, upraw trwałych, upraw wieloletnich i trwałych użytków zielonych,
-
5°C w przypadku pozostałych upraw.
Datę przejścia średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 3°C i 5°C (jako przejście przez próg danej temperatury należy wskazać termin, w którym przez 5 dni następujących po sobie, każdego dnia, średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła 3°C, lub termin, w którym przez pięć dni następujących po sobie, każdego dnia średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła 5°C) określa dla terenu powiatu Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Wykazy powiatów, w których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 3°C i 5°C, określa na podstawie publikowanych ogłoszeń Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Ogłoszenia będą publikowane codziennie na stronie internetowej Instytutu w okresie od 1 do 28 (29) lutego.
Nowe DJP dla świń
W załączniku nr 1 do programu doprecyzowano kwestię DJP poszczególnych grup technologicznych świń i zmieniono współczynniki DJP dla warchlaków i prosiąt. Dla knura DJP ustalono na poziomie 0,4, loch – 0,35, warchlaków – 0,04, prosiąt – 0,01, tuczników, loszek i knurków hodowlanych – 0,14. Wprowadzono też współczynniki DJP dla lam i alpak.
Nowe wytyczne do osadów ściekowych
Zgodnie z zaproponowaną nowelizacją programu azotanowego, osady ściekowe do czasu ich zastosowania na gruncie muszą być składowane w taki sposób, aby nie zanieczyszczały gruntu. Przy czym nie wolno ich stosować:
-
na obszarach parków narodowych i rezerwatów przyrody,
-
na terenach, które są objęte formą ochrony przyrody, z wyjątkiem parków narodowych i rezerwatów przyrody, jeżeli osady ściekowe zostały wytworzone poza tymi terenami,
-
na terenach ochrony pośredniej stref ochronnych ujęć wody – w przypadku ich ustanowienia w akcie prawa miejscowego,
-
w pasie gruntu o szerokości 50 m bezpośrednio przylegającego do brzegów jezior i cieków,
-
na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią oraz na terenach czasowo podtopionych i bagiennych,na terenach czasowo zamarzniętych i pokrytych śniegiem,
-
na gruntach o dużej przepuszczalności, stanowiących w szczególności piaski luźne i słabogliniaste oraz piaski gliniaste lekkie, jeżeli poziom wód gruntowych znajduje się na głębokości mniejszej niż 1,5 m poniżej powierzchni gruntu,na gruntach rolnych o spadku przekraczającym 10%,
-
na obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych – w przypadku ich ustanowienia w akcie prawa miejscowego,
-
na terenach położonych w odległości mniejszej niż 100 m od ujęcia wody, domu mieszkalnego lub zakładu produkcji żywności,
-
na gruntach, na których rosną rośliny sadownicze i warzywa, z wyjątkiem drzew owocowych,
-
na gruntach przeznaczonych pod uprawę roślin jagodowych i warzyw, których części jadalne bezpośrednio stykają się z ziemią i są spożywane w stanie surowym – w ciągu 18 miesięcy poprzedzających zbiory i w czasie zbiorów,
-
na gruntach wykorzystywanych na pastwiska i łąki,
-
na gruntach wykorzystywanych do upraw pod osłonami.
Ścieki należy przechowywać w sposób zabezpieczający przed zanieczyszczeniem gruntu oraz wód z zachowaniem minimalnej odległości od:
-
obiektów przeznaczonych na pobyt ludzi, przy ilości ścieków:
-
do 100 m3/dobę – 100 m,
-
do 5000 m3/dobę – 300 m,
-
ponad 5000 m3/dobę – 500 m;
-
-
od linii brzegu wód płynących, przy spadku terenu:
-
do 2% – 50 m,
-
ponad 2% – 80 m,
-
-
od zbiorników wodnych, stawów rybnych nieprzeznaczonych do zasilania ściekami, od linii brzegu jezior, przy spadku terenu:
-
do 2% – 100 m,
-
ponad 2% – 150 m;
-
-
od ujęcia wód powierzchniowych lub podziemnych, stanowiącego źródło zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia – 250 m.
Zmiany w załącznikach
W załączniku nr 6 w tabeli zawierającej średnie roczne wielkości produkcji nawozów naturalnych i koncentrację zawartego w nich azotu w zależności od gatunku zwierzęcia gospodarskiego uwzględniono wiek i wydajność zwierząt oraz otwarty system utrzymywania zwierząt gospodarskich. Ponadto zaktualizowano średnie roczne wielkości produkcji nawozów naturalnych i koncentracji zawartego w nich azotu. Tabelę uzupełniono też o wartości dla gatunków zwierząt wcześniej nieujętych w załączniku nr 6 (muły, osły, bawoły, lamy i alpaki).
W załączniku nr 8 do programu zaproponowano zmiany wartości pobrania jednostkowego azotu w przypadku niektórych bobowatych i pastewnych. Dodano też równoważniki nawozowe azotu dla osadów ściekowych i ścieków. Uszczegółowiono ponadto tabelę 12., uwzględniającą zasoby azotu mineralnego wiosną w warstwie gleby, i uproszczono tabelę 11. i zmieniono ilości azotu działającego pozostającego w glebie po uprawie roślin bobowatych.
Magdalena Szymańska
fot. M. Szymańska