Nowelizacja ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt - jakie zmiany czekają na hodowców?
Najnowsza ustawa z 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt zastąpi tę z 2 kwietnia 2004 r. Wprowadzone zmiany dotyczą w głównej mierze katalogu gatunków objętych obowiązkiem ewidencjonowania, a także zasad i terminów dokonywania zgłoszeń i metod identyfikacji zwierząt.
1) Więcej gatunków zwierząt objętych ewidencją i zmiana definicji posiadacza zwierząt
Dotychczasowy rejestr zwierząt gospodarskich i siedzib stad, który zawierał dane dotyczące bydła, owiec, kóz i świń, zostanie przekształcony w komputerową bazę danych i uzupełniony o informacje na temat nieewidencjonowanych do tej pory w Agencji gatunków: koniowatych, wielbłądowatych, jeleniowatych, a także zakładów drobiu.
W ślad za poszerzeniem zasobów nowe przepisy zawierać będą inną definicję posiadacza (w przypadku koniowatych mowa jest w nich również o właścicielu), a podstawową kategorią – w miejsce siedziby stada – stanie się działalność. Obowiązkowi zgłoszenia podlegać będą cztery główne rodzaje działalności:
- siedziba stada, jeśli: prowadzi się chów, hodowlę, wypas, miejsce gromadzenia, grupę tresowanych zwierząt, ich skup, obrót nimi, pośrednictwo w tym obrocie bądź cyrk objazdowy; organizuje się targi, wystawy, pokazy lub konkursy zwierząt; dokonuje się uboju tych pochodzących z innych siedzib w celu produkcji mięsa na użytek własny;
- rzeźnia;
- zakład drobiu;
- zakład przetwórczy lub spalarnia.
2. Zmiana zasad i terminów dokonywania zgłoszeń
Każdy z wymienionych rodzajów działalności oznaczony zostanie odrębnym numerem, a posiadacze zwierząt dotychczas nieewidencjonowanych przez Agencję będą zobowiązani – oprócz wystąpienia o nadanie statusu producenta – do zarejestrowania:
- siedziby stada koniowatych oraz zgłoszenia zwierząt w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy;
- siedziby stada jeleniowatych i wielbłądowatych nie później niż 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy – również od tej daty posiadacze zwierząt będą mieć 18 miesięcy na oznakowanie i zgłoszenie zwierząt;
- zakładu drobiu oraz dokonania zgłoszenia w komputerowej bazie liczby ptaków lub jaj wylęgowych w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Odrębne terminy będą obowiązywać na zgłaszanie urodzeń i znakowanie zwierząt w zależności od gatunku.
- BYDŁO: niezmiennie, hodowcy będą mieć 7 dni na dokonanie obu czynności.
- MAŁE PRZEŻUWACZE: rolnicy, posiadający owce lub kozy, będą mięć 30 dni na zgłoszenie urodzenia zwierzęcia i jego oznakowanie jeśli matka była objęta wsparciem dobrostanowym. W innym przypadku znakowanie owcy lub kozy będzie musiało nastąpić w terminie 30 dni od dnia objęcia matki wsparciem – jednak nie później niż 180 dni od dnia urodzenia potomstwa lub przed opuszczeniem przez nie siedziby stada, w której się urodziło.
- JELENIOWATE I WIELBŁĄDOWATE: W przypadku jeleniowatych i wielbłądowatych hodowca jest zobowiązany do dokonanie obu czynności w przeciągu 9 miesięcy.
- ŚWINIE: Uwaga! Według nowych przepisów, posiadacze świń będą mieli 37 dni na zgłoszenie urodzenia i oznakowanie zwierząt. W przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej, informacja taka powinna być zamieszczona w internetowej bazie w przeciągu 2 dni
- KONIOWATE: w przypadku posiadaczy koni, zgłoszenie urodzenia zwierzęcia należy dokonać w przeciągu 3 miesiący. Za opisu i identyfikację zwierzęcia odpowiedzialny będzie właściwy związek hodowców koni, który musi zostać sporządzony w ciągu 12 miesięcy od urodzenia.
3. Dopuszczenie alternatywnych metod identyfikacji zwierząt hodowlanych
Zmiana przepisów pozwoli na stosowanie tych środków identyfikacji, które zostały uwzględnione w unijnych przepisach:
- zwykłych i elektronicznych kolczyków lub opasek na pęcinę,
- kapsułek ceramicznych (bolusów),
- wszczepianych transponderów oraz tatuaży.
Będzie to uzależnione od kombinacji oznaczeń przypisanych konkretnym gatunkom zwierząt oraz oferty dostawców, którzy zostali wpisani na prowadzoną przez ARiMR listę. Dla użytkowników aplikacji IRZPlus uproszczona zostanie procedura zaopatrywania się posiadaczy zwierząt w środki identyfikacji, a związane z tym wizyty w placówkach Agencji nie będą konieczne.
4. Upowszechnianie internetowej obsługi zgłoszeń. Koniec papierowych wniosków!
Od wejścia w życie ustawy na podmioty nadzorowane – rzeźnie, pośredników czy targi i spalarnie – nałożony zostanie obowiązek składania zgłoszeń w formie elektronicznej. Natomiast posiadacze zwierząt do końca 2025 roku wciąż będą mogli dokonywać zgłoszeń w formie papierowej. Formularze do pobrania i wydruku dostępne będą wyłącznie na stronie internetowej Agencji. Później obowiązkowe stanie się informowanie o zdarzeniach dotyczących utrzymywanych zwierząt za pośrednictwem aplikacji IRZPlus, Ci, którzy robią to teraz wyłącznie elektronicznie, zostaną automatycznie zwolnieni z obowiązku prowadzenia tradycyjnej księgi rejestracji lub ewidencji.
Natomiast w przypadku świń 2 razy w roku (do 30 czerwca oraz do 31 grudnia) trzeba będzie sporządzać spis zwierząt, który uwzględni również nieoznakowane jeszcze zwierzęta.
5. Rezygnacja z paszportów dla bydła w obrocie krajowym
Istotną zmianą jest również rezygnacja z paszportów dla bydła w obrocie krajowym. W przypadku planowanego wywozu zwierzęcia tego gatunku do innego kraju Unii Europejskiej obowiązkowe będzie zgłoszenie tego z wyprzedzeniem 5 dni w biurze powiatowym ARiMR, które w ciągu 3 dni wyda bezpłatnie niezbędny dokument. Będzie go można odebrać osobiście, za pośrednictwem placówki pocztowej lub pobrać z systemu – po wcześniejszym wyrażeniu na to zgody.
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, a więcej szczegółów zostanie podanych po jej opublikowaniu w Dzienniku Ustaw.
Oprac. Kamila Dłużewicz
źródło: ARiMR
Zdjęcie: Archiwum
