Chodzi o sektory: produktów rolnych i środków spożywczych, napojów spirytusowych oraz win.
Nowe przepisy projektu ustawy przedłożonej przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi dotyczą:
- rejestracji i ochrony nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych oraz gwarantowanych tradycyjnych specjalności produktów rolnych i środków spożywczych, win lub napojów spirytusowych,
- produktów tradycyjnych.
Nowe przepisy mają wejść w życie po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Obecnie obowiązujące w tym zakresie prawo jest zbyt rozdrobnione przez co jest trudne do interpretacji w sprawach administracyjnych i stanowi znaczne utrudnienie dla producentów. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów wyjaśnia, że jednocześnie ujednolicenie zasad, które znajdą się w jednym akcie prawnym umożliwi lepszą kontrolę i egzekwowanie ochrony przysługującej nazwom zarejestrowanym w Unii Europejskiej.
Jakie zapisy znalazły się w tym projekcie?
W projektowanej ustawie określone zostaną:
- warunki ochrony w Polsce nazw pochodzenia,
- oznaczeń geograficznych i gwarantowanych tradycyjnych specjalności produktów rolnych lub środków spożywczych,
- oznaczeń geograficznych win i napojów spirytusowych,
- określeń tradycyjnych produktów sektora wina,
- certyfikacja produktów.
Na jakiej zasadzie jest przewidziane nadawanie certyfikatów produktom chronionym?
Nowe przepisy wskazują także jakie jest przewidziany wykaz zadań oraz właściwość organów i jednostek organizacyjnych w kwestii kontroli i certyfikacji artykułów rolno-spożywczych.
Obejmują one artykuły, które mają chronioną nazwę pochodzenia, chronione oznaczenie geograficzne albo są gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami.
W tym celu powołana zostanie Rada do Spraw Oznaczeń Geograficznych i Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności. Jej zadaniem ma być wydawanie opinii na temat wniosków o rejestrację lub o cofniecie rejestracji, wnioski o zatwierdzenie zmiany w specyfikacji produktu, a także sprzeciwy krajowe do wniosków o rejestrację.
Zgodnie z definicją i w ustawą Prawo własności przemysłowej, oznaczenia geograficzne, są to oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru.
Jaka jest różnica między Chronią Nazwą Pochodzenia, Chronionym Oznaczeniem Geograficznym, a Gwarantowaną Tradycyjną Specjalnością?
Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego mamy trzy kategorie nazw produktów rolnych czy spożywczych objętych unijną ochroną:
- Chroniona Nazwa Pochodzenia (w jęz. ang. Protected Designation of Origin – PDO);
- Chronione Oznaczenie Geograficzne (w języku ang. Protected Geographical Indications – PGI);
- Gwarantowana Tradycyjna Specjalność.
Pierwsze dwa mogą objąć takie produkty jak: piwo, czekolada i produkty pochodne, chleb, ciasto, ciastka, wyroby cukiernicze, herbatniki i inne wyroby piekarnicze, napoje z ekstraktów roślinnych, makarony czy sól.
Jak podaje Urząd Patentowy RP, główna różnica między tymi rodzajami oznaczeń polega na tym na ile dany produkt jest związany z konkretnym obszarem geograficznym. Te najbardziej powiązane są zarezerwowane dla Chronionej Nazwy Pochodzenia. Żeby dany produkt mógł otrzymać taką ochronę, to zarówno produkcja surowców, jak i wszystkie etapy produkcji danego wyrobu muszą się odbywać w jednym regionie.
W przypadku Chronionego Oznaczenia Geograficznego produkt musi być wytwarzany w regionie, ale obniżone są kryteria co do etapów wytwarzania żywności w danym regionie - wystarczy, aby co najmniej jedna z trzech faz produkcji (produkcja, przetwarzanie lub przygotowanie) odbywała się na danym obszarze.
Z kolei Gwarantowana Tradycyjna Specjalność nie musi być wytwarzana w regionie, z którego oryginalnie pochodzi, ale za to musi posiadać specjalny oparty na tradycji zespół cech.
Jakie polskie produkty regionalne są chronione w UE?
Jak na razie Polska zarejestrowała w Komisji Europejskiej 44 produkty chronione jednym z trzech oznaczeń. Wśród nich są m.in.:
- Bryndza Podhalańska,
- Oscypek,
- Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich,
- Półtorak staropolski tradycyjny,
- Dwójniak staropolski tradycyjny,
- Rogal Świętomarciński,
- Jabłko Grójeckie,
- Jabłka łąckie,
- Wielkopolski ser smażony,
- Andruty kaliskie,
- Truskawka kaszubska,
- Redykołka,
- Wiśnia nadwiślańska,
- Fasola korczyńska,
- Chleb prądnicki,
- Ser koryciński swojski,
- Kiełbasa biała parzona wielkopolska,
- kiełbasa piaszczańska.
Fot. Jabłka grójeckie/Facebook.com