Wkrótce nabór na młodego rolnika 2018 – co się zmieniło?

Pierwsza zmiana polega na tym, że o pomoc będą mogli się ubiegać rolnicy w ciągu 24 miesięcy od rozpoczęcia działalności rolniczej. Nowe przepisy wydłużają ten okres o pół roku.

Warto zauważyć, iż sztuczny termin rozpoczęcia urządzania gospodarstwa zastąpiono używanym już na potrzeby tego działania terminem „rozpoczęcie działalności rolniczej w gospodarstwie”. Przepis ten dotyczy obojga małżonków, czyli jeśli żona młodego rolnika spełni to kryterium, on może składać wniosek, jeśli oczywiście również w dniu złożenia wniosku nie prowadzi dłużej gospodarstwa niż 24 miesiące.

Co ważne, premia dla młodego rolnika jest przewidziana tylko dla jednego z małżonków prowadzących gospodarstwo, niezależnie od rodzaju małżeńskiego ustroju majątkowego (wspólnota, rozdzielność majątkowa).

Przypominamy, iż w tym działaniu jednoznaczne z rozpoczęciem prowadzenia działalności rolniczej jest bycie właścicielem lub wejście w posiadanie gospodarstwa o powierzchni min. 1 ha.

• Kwota premii wynosi 100 tys. zł, z czego 70% młody rolnik musi zainwestować w środki trwałe. Z premii nie można kupować używanego sprzętu i wyposażenia

Nowelizacja umożliwia również występowanie o premię osobie, która stała się właścicielem (posiadaczem) min. 1 ha użytków rolnych wcześniej niż przed dwoma laty, ale nie dokonała żadnej czynności świadczącej o rozpoczęciu prowadzenia działalności rolniczej.

Chodzi tutaj o spadkobierców. Nowe przepisy zakładają, że rozpoczęcie prowadzenia działalności liczyć się będzie od dokonania jednej z czynności: wystąpienia o jakąkolwiek pomoc krajową lub unijną związaną z gospodarstwem, figurowanie w rejestrze zwierząt gospodarskich oraz opłacanie podatku dochodowego z tytułu prowadzenia działu specjalnego produkcji rolnej i dokonanie innej czynności świadczącej o prowadzeniu gospodarstwa jako kierujący.

O premię może starać się osoba fizyczna, która w momencie składania wniosku nie ukończyła 41 lat. Jeśli nie posiada stosownych kwalifikacji, może zobowiązać się do ich uzupełnienia, z wyłączeniem stażu pracy, w okresie 36 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy.

Pomoc jest dostępna dla rolników, których gospodarstwo ma wielkość ekonomiczną na poziomie min. 13 tys. euro i nie więcej niż 150 tys. euro. W biznesplanie młody rolnik powinien wykazać, w jaki sposób zwiększy wielkość ekonomiczną gospodarstwa o min. 10%.

Dla niektórych rolników ważna może okazać się informacja, iż usunięto przepis odnoszący się do zakazu finansowania inwestycji realizowanych w ramach „Premii dla młodych rolników” z innych środków publicznych. Można więc łączyć premię np. z kredytem preferencyjnym. Premia wynosi 100 tys. zł, będzie płatna w dwóch ratach. Wniosek o płatność drugiej raty (20 tys. zł) trzeba będzie złożyć nie później niż 31 sierpnia 2023 r.

Warto pamiętać, iż młodzi rolnicy, którzy w momencie składania wniosku nie rozpoczną prowadzenia działalności rolniczej jako kierujący (na własny rachunek), muszą to zrobić najpóźniej w terminie 9 miesięcy od doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy. Tyle też mają czasu na to, aby ubezpieczyć się w KRUS z mocy ustawy w pełnym zakresie jako rolnik. Później muszą kontynuować to ubezpieczenie przez 12 miesięcy od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy. Nie mogą więc w tym czasie podejmować żadnej działalności, która powodowałaby objęcie powszechnym ubezpieczeniem społecznym.

O kolejności przysługiwania pomocy, podobnie jak w poprzednich naborach, zadecyduje suma uzyskanych punktów. Z 12 na 8 obniżono dolną granicę punktów, od której ma przysługiwać pomoc.

Najwięcej punktów przyznawanych jest za powierzchnię gospodarstwa (maks. 7), kwalifikacje rolnicze (maks. 5) oraz wpływ na realizację celów przekrojowych, w tym inwestycje w zakresie ochrony środowiska i klimatu (maks. 5). Oprócz tego, oceniane będą: kompleksowość biznesplanu, różnica wieku pomiędzy przekazującym a wnioskującym lub przejmowanie jednego gospodarstwa w całości oraz rodzaj planowanej produkcji.

W odniesieniu do kryterium wyboru, jakim jest powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie, zaproponowano zmianę sposobu obliczania punktów. Liczba punktów będzie teraz zależeć nie od nominalnej (podanej w ha), lecz od realnej (procentowej) różnicy pomiędzy powierzchnią gospodarstwa wnioskodawcy a średnią powierzchnią gruntów rolnych odpowiednio w województwie lub w kraju. Wymagana jest średnia krajowa, chyba, że gospodarstwo jest położone w takim województwie, gdzie średnia powierzchnia gospodarstwa jest wyższa od krajowej, wtedy wymaga się średniej wojewódzkiej. Dane dotyczące powierzchni użytków rolnych w poszczególnych województwach można znaleźć na stronie internetowej ARiMR.

• Rolnicy będą mieli możliwość wniesienia zmian we wniosku i w dołączonych dokumentach w ciągu 150 dni od zakończenia naboru, dotychczas mieli na to tylko 20 dni

Przynajmniej 70% minimalnej wielkości musi stanowić przedmiot własności młodego rolnika, użytkowania wieczystego lub dzierżawy od ANR lub jednostki samorządu terytorialnego. Oznacza to, że prywatna dzierżawa, choć możliwa, może dotyczyć maks. 30% minimalnej wymaganej do premii powierzchni.

Tak jak poprzednio, będzie punktowana różnica wieku pomiędzy młodym rolnikiem a przekazującym gospodarstwo. Zmieniono jednak system punktacji. Jeśli różnica wieku pomiędzy nim a przekazującym gospodarstwo wynosi powyżej 15 do 25 lat, wnioskujący otrzyma dwa punkty, jeśli powyżej 25 lat – 4 punkty.

Trzy punkty przyznaje się za przejmowanie co najmniej jednego gospodarstwa w całości. Według nowych propozycji, ustalenie liczby punktów za to kryterium wyboru będzie następowało albo na podstawie kopii dokumentu tożsamości przekazującego, ale też oświadczenia wnioskodawcy lub informacji z dokumentu potwierdzającego tytuł prawny do gospodarstwa. Punkty zdobywa się również za rodzaj planowanej produkcji.

Beneficjenci, którzy chcą wykorzystać premię na inwestycje budowlane, czyli te polegające na budowie, przebudowie, remoncie budynków lub budowli wykorzystywanych do produkcji rolnej, mogą to zrobić, jeśli nie były one rozpoczęte przed złożeniem wniosku o premię. Wymaga się, aby inwestycje były zlokalizowane wyłącznie na gruntach będących własnością młodego rolnika, w użytkowaniu wieczystym lub w dzierżawie (ale tylko od KOWR lub jednostek samorządu terytorialnego). Do listy wymaganych załączników dodano kosztorys takiej inwestycji.