Zatrudnianie cudzoziemców w gospodarstwie od 2018 - zezwolenie na pracę lub pracę sezonową

Warto dodać, iż na podstawie oświadczenia zarejestrowanego w 2017 r. wykonywanie pracy w rolnictwie będzie możliwe do 31 grudnia 2018 r. Pozostaje też możliwość zatrudnienia obywatela spoza UE przez cały rok, wtedy procedura jest bardziej skomplikowana, bo konieczne jest zezwolenie na pracę, te formalności załatwia się tak, jak kiedyś w urzędzie wojewódzkim. Takie zezwolenia wydaje wojewoda. Jednakże, jeśli rolnik chce, aby zatrudniony u niego w oparciu o oświadczenia, ale na umowę o pracę pracował dłużej, może już po trzech miesiącach wykonywania przez niego pracy, złożyć wniosek do wojewody o zezwolenie na pracę na prostszych zasadach.

Załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2017 r. (poz. 2348), które reguluje, jakie prace w rolnictwie mogą być uznane za sezonowe, zalicza do nich również chów i hodowlę zwierząt, w tym bydła mlecznego oraz pozostałego bydła. Prace sezonowe to również te wykonywane w usługach wspomagających chów i hodowlę zwierząt gospodarskich.

Do prac w gospodarstwie zatrudnia się u nas głównie obywateli Ukrainy. Podobnie jak obywatele Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Rosji dotychczas korzystali oni wcześniej z systemu oświadczeń. Zatrudniając ich obecnie w oparciu o zezwolenie na pracę sezonową nie potrzeba w stosunku do nich wykonywać, tzw. testu rynku pracy. Obywatele tych krajów mogą być także zatrudniani na podstawie zezwolenia na pracę sezonową maksymalnie przez 9 miesięcy w roku w ciągu 3 kolejnych lat kalendarzowych. Wniosek o takie zatrudnienie składa przyszły pracodawca. Ma do tego prawo, jeśli w okresie 5 lat poprzedzających dzień złożenia tego wniosku powierzał on wykonywanie pracy cudzoziemcowi na podstawie zezwolenia na pracę sezonową co najmniej raz. O takie zezwolenie może więc wystąpić rolnik dla pracownika np. z Ukrainy w przyszłym roku, jeśli w tym zatrudnia go w oparciu o zezwolenie na pracę sezonową. Właściciele gospodarstw mlecznych, którym zależy na utrzymaniu tego samego pracownika i chcą skorzystać z zezwolenia na pracę sezonowa, nie mogą zatrudniać go dłużej niż 9 miesięcy w roku, ale jak wspomniano powyżej, na podstawie tego samego zezwolenia mogą go zatrudnić jeszcze w ciągu 3 kolejnych lat kalendarzowych. Może dobrym wyjściem z tej sytuacji jest zatrudnienie na przemiennie dwóch osób.

Wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową np. obywatela Ukrainy rolnik (przyszły pracodawca) składa w powiatowym urzędzie pracy. Co ważne, we wniosku należy określić m.in. proponowane wynagrodzenie, wymiar czasu pracy albo liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy oraz okres ważności zezwolenia. Złożenie wniosku łączy się z uiszczeniem opłaty w wysokości 30 zł. Zezwolenie na pracę sezonową wydaje się, jeżeli wysokość wynagrodzenia określona w umowie nie będzie niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku. Pod kątem porównywalności ocenia to starosta, biorąc pod uwagę oświadczenie pracodawcy oraz np. dane statystyczne posiadane przez urząd.

Dalsza procedura różni się w zależności od tego, czy cudzoziemiec przebywa już w Polsce i posiada tytuł pobytowy umożliwiający wykonywanie u nas pracy, czy jest u siebie.

Jeśli przyszły pracownik jest już w Polsce starosta weryfikuje wniosek i wydaje zezwolenie (odmowę) w terminie do 7 dni. Gdy wymagane jest postępowanie wyjaśniające termin wydłuża się do 30 dni.

W sytuacji, gdy cudzoziemiec dopiero stara się o wjazd do Polski starosta weryfikuje wniosek i wpisuje go do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej. Wpisanie do ewidencji następuje w terminie 7 dni (lub 30 dni) roboczych od dnia otrzymania oświadczenia. Przyszły pracodawca otrzymuje zaświadczenie o takim wpisie, które z kolei przekazuje cudzoziemcowi. Zaświadczenie to jest podstawą do wydania wizy w celu wykonywania pracy sezonowej lub w przypadku, gdy cudzoziemiec wjeżdża w ruchu bezwizowym, służy jako potwierdzenie celu wjazdu do Polski. W ramach ruchu bezwizowego mogą od 11 czerwca ub.r. przyjeżdżać do nas obywatele Ukrainy, którzy mają paszport biometryczny.

Starosta powinien rozpatrywać wnioski o zezwolenia na pracę sezonową z uwzględnieniem pierwszeństwa cudzoziemców, którzy w okresie 5 lat wykonywali pracę u tego pracodawcy.

Po przyjeździe cudzoziemca pracodawca informuje o tym powiatowy urząd pracy. Przedstawią urzędowi kopię jego paszportu oraz podaje jego adres zamieszkania w Polsce. Dopiero po spełnieniu tego obowiązku starosta wydaje zezwolenie na pracę sezonową. Pamiętać należy, że wpis do ewidencji wniosków o wydanie zezwolenia na pracę sezonową jest ważny tylko 120 dni – jeżeli po tym okresie starosta nie otrzyma potwierdzenia, że cudzoziemiec podejmie pracę w późniejszym terminie, umorzy postępowanie.

Wymóg podania miejsca zakwaterowania i ewentualnie zawarcia umowy najmu lub użyczenia dotyczy tylko sytuacji, gdy zezwolenie na pracę sezonową ma być wydane dla cudzoziemca, który wjedzie do Polski. W przypadku, gdy to pracodawca zapewnia zakwaterowanie umowa najmu lub użyczenia miejsca zakwaterowania musi być przetłumaczona na język zrozumiały dla cudzoziemca.

Resort pracy zaznacza, iż cudzoziemiec może pracować w trakcie oczekiwania na zezwolenie na pracę sezonową, czyli po poinformowaniu urzędu przez pracodawcę o jego przyjeździe. Praca musi być jednak wykonywana na warunkach określonych w zaświadczeniu o wpisie wydanym wcześniej przez urząd. Cudzoziemiec może także pracować w trakcie oczekiwania na przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową u tego samego pracodawcy.

Rolnicy powierzający prace cudzoziemcowi na podstawie zezwolenia na pracę sezonową mają obowiązek zawarcia z nim umowy pisemnej o pracę. Umowa powinna zawierać warunki określone w zezwoleniu. Musi być też przetłumaczona na język zrozumiały dla cudzoziemca i w takiej formie mu wcześniej przedstawiona.

Pracodawca ma obowiązek przestrzegania wszystkich obowiązków wynikających z powierzania pracy, takich samych jak w przypadku polskich pracowników. Musi więc takiego pracownika w ciągu 7 dni zgłosić do ubezpieczenia społecznego. Resort rolnictwa planuje wprowadzić nowy rodzaj umów o pracę wykorzystywanych do prac w rolnictwie, na podstawie których będzie można zatrudniać również cudzoziemców. Przewidziano je jednak tylko dla zatrudnionych przy zbiorach owoców i warzyw. Te umowy nie będą miały charakteru umów cywilnoprawnych objętych stosowaniem minimalnej stawki godzinowej. Zatrudniony będzie objęty jedynie ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim w zakresie ograniczonym jedynie do jednorazowego odszkodowania.