Konsekwencje nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa
Minister rolnictwa Czesław Siekierski, odnosząc się do zarzutów RPO, napisał, że działania ówczesnej ANR i obecnie KOWR mają pełne uzasadnienie w obowiązujących przepisach prawa, a sytuacja gospodarstw, które nie wyłączyły 30% powierzchni dzierżawionych nieruchomości, jest wynikiem uchwalenia przez Sejm w 2011 r. nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Przewiduje ona konsekwencje takiej sytuacji w postaci braku możliwości przedłużenia umowy dzierżawy oraz ich „reaktywacji”. Są to konsekwencje decyzji, które zainteresowani podjęli 12 lat temu. Minister zaznaczył, że obecnie nie jest więc rozważana możliwość odejścia od koncepcji wyłączeń z dzierżaw.
Czesław Siekierski podkreślił też, że skoro do tej pory, pomimo wniosków, które m.in. w tym zakresie zostały już złożone do Trybunału Konstytucyjnego, nie stwierdzono niekonstytucyjności tych przepisów, to brak jest podstaw do uznania, że są one niezgodne z Konstytucją.
Odnosząc się natomiast do „sankcji nakładanych na tzw. bezumownych użytkowników państwowych gruntów rolnych”, Siekierski zaznaczył, że przepis ten ma wpływ wyłącznie na podmioty łamiące prawo i użytkujące nieruchomości ZWRSP bez tytułu prawnego.
Będą niższe opłaty?
Na koniec 2023 r., w bezumownym użytkowaniu znajdowało się 11,2 tys. ha. Odmowa wydania nieruchomości dotyczyła w większości byłych dzierżawców (96,1%). Minister zaznaczył ponadto, że nowelizacja ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, która zwiększyła wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości do 30-krotności wywoławczej wysokości czynszu, który byłby należny od tej nieruchomości, gdyby była ona wydzierżawiona w przetargu, była skuteczna. W ciągu 5 lat powierzchnia państwowych gruntów będących w bezumownym użytkowaniu zmniejszyła się o 56,8%. Aczkolwiek wpływ na to miało również wprowadzenie wymogu posiadania tytułu prawnego do gruntów ZWRSP zgłaszanych do płatności bezpośrednich. Dodatkowo bezumowny użytkownik nie może uczestniczyć w przetargach organizowanych przez KOWR przez 5 lat od momentu niewydania nieruchomości na wezwanie KOWR.
Minister rolnictwa podkreślił jednak, że wzrost opłat spowodował wzrost nieuregulowanych zobowiązań z tytułu bezumownego użytkowania nieruchomości. Wobec tego wraz z KOWR rozważa zmianę przepisów ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa w tym zakresie. Rozważane jest m.in. obniżenie wysokości opłat.
Magdalena Szymańska
fot. Canva
