Kto może kupić nieruchomość rolną?
Aby zapobiec nadmiernemu odrolnieniu gruntów, w Polsce ziemię rolną mogą kupować głównie rolnicy indywidualni. Rolnikiem indywidualnym jest zaś osoba fizyczna będąca właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia nie przekracza 300 ha. Ponadto taka osoba posiada kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat mieszka (zameldowanie na pobyt stały) w gminie, na obszarze, której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, które osobiście prowadzi.
Kiedy KOWR ma prawo pierwokupu ziemi?
Zgodnie z przepisami, nieruchomości rolne o powierzchni od 0,3 ha do 0,9999 ha może kupić każdy – bez względu na profesję i cel. Do sfinalizowania takiej transakcji niepotrzebna jest zgoda dyrektora generalnego KOWR. Warto jednak wiedzieć, że Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa przysługiwać może prawo pierwokupu tej nieruchomości rolnej. Najpierw powinna zostać zawarta warunkowa umowa sprzedaży, ponieważ KOWR w ciągu miesiąca może skorzystać z należnego mu prawa pierwokupu.
Natomiast, aby kupić nieruchomość rolną do 0,3 ha, do której nie stosuje się przepisów ustawy o ukształtowaniu ustroju rolnego, nie potrzeba żadnych zgód i każdy może ją nabyć. W tej sytuacji kupującemu nie zagraża prawo pierwokupu ze strony KOWR.
Przeczytaj także: Dzierżawa ziemi z KOWR. Ponad 100 ha do wzięcia na Podkarpaciu
Kiedy rolnik może sprzedać ziemię nie rolnikowi?
Zdarza się, że rolnik chce sprzedać jakąś część swojej ziemi osobie, która nie ma statusu rolnika. Zwykle gospodarze wolą tego unikać, spodziewając się komplikacji. Istnieją jednak sytuacje, w których taką transakcję można przeprowadzić i nie jest do tego potrzebna zgoda KOWR. Dzieje się tak wtedy, gdy ziemię:
- chce kupić osoba bliska zbywcy (chodzi o zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, małżonka, rodziców małżonka, osoby przysposabiające i przysposobione, ojczyma, macochę oraz pasierbów),
- kupuje w wyniku zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa oraz działu spadku,
- nabywa w toku postępowania egzekucyjnego i upadłościowego,
- kupuje w wyniku podziału albo łączenia spółek handlowych lub w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy albo spółki cywilnej w spółkę handlową na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych.
Wówczas rolnik może bez kłopotów sprzedać grunty osobie niebędącej rolnikiem.
Sprzedaż gruntów rolnych powyżej 1 ha nie rolnikom – czy to możliwe?
Wymienione wyżej wyjątki od reguły sprzedaży ziemi rolnej dotyczą działek o powierzchni do 1 ha. Większe nieruchomości rolne również mogą być sprzedane osobom niebędącym rolnikami, jednak należy spełnić niezbędny warunek. Chodzi o uzyskanie zgody dyrektora generalnego KOWR. Z takim wnioskiem może wystąpić zbywca nieruchomości rolnej, osoba fizyczna zamierzająca utworzyć gospodarstwo rodzinne lub osoba fizyczna zamierzająca powiększyć gospodarstwo rolne.
Przeczytaj także: Dlaczego ceny ziemi rolnej w Polsce rosną? Gdzie są najdroższe grunty?
Kto może kupić ziemię rolną i założyć gospodarstwo?
Na wniosek zbywcy, oczywiście za zgodą Dyrektora Generalnego KOWR, grunty rolne może nabyć osoba fizyczna, jak i prawna:
- która zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości,
- jeśli nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych,
- jeśli nie było możliwości sprzedaży nieruchomości rolnikowi indywidualnemu, chyba że nabycie tej nieruchomości ma nastąpić na podstawie innej niż sprzedaż czynności prawnej,
- gdy cena sprzedaży ziemi nie jest niższa niż 95% ceny zawartej w ogłoszeniu zamieszczonym przez co najmniej 30 dni na udostępnionym przez KOWR portalu.
Za zgodą Dyrektora Generalnego KOWR osoba fizyczna może utworzyć gospodarstwo rodzinne (do powierzchni nie większej niż 300 ha użytków rolnych), jeśli:
- posiada kwalifikacje rolnicze,
- zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości,
- zamieszka w okresie 5 lat od dnia nabycia nieruchomości na terenie gminy, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych, która wejdzie w skład tworzonego gospodarstwa rodzinnego.
Angelika Drygas, Zuzanna Ćwiklińska
