RPO za zniesieniem wyłączeń 30 proc. ziemi dzierżawionej od KOWR
Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek interweniował u ministra rolnictwa w sprawie wyłączeń z dzierżaw państwowej ziemi rolnej z KOWR. Chodzi o przepisy z 2011 roku, na mocy których dzierżawcy gruntów od KOWR po zakończeniu umowy muszą wyłączyć z dzierżawy i oddać do państwa 30 proc. ziemi. Ziemia ta ma trafić w dzierżawę do rolników indywidualnych, by wzmocnić gospodarstwa rodzinne.
Zdaniem Rzecznika należałoby się zastanowić, czy nie odejść od tej koncepcji lub ją ograniczyć. Dlaczego? Bo według niego przepisy w tej sprawie uderzają w dużych dzierżawców i pozbawiają ich należytej ochrony. Więcej na ten temat pisaliśmy TUTAJ.
Nie będzie likwidacji wyłączeń 30 proc. ziemi
Minister rolnictwa Czesław Siekierski w odpowiedzi na wniosek RPO przyznał, że do resortu wielokrotnie wpływały postulaty o wprowadzenie „abolicji” dla spółek, które nie zdecydowały się na wyłączenia 30 proc. użytków rolnych. Głównie składały je organizacje rolnicze, skupiające gospodarstwa towarowe. Natomiast rolnicy indywidualni są przeciwni takim rozwiązaniom, bo ziemią z wyłączeń chcą powiększać swoje gospodarstwa. Wobec tego minister Siekierski nie zgadza się na likwidację wyłączeń 30 proc. ziemi. Poinformował Rzecznika, że obecnie nie jest rozważana możliwość odejścia od koncepcji wyłączeń z dzierżaw.
Minister zaznacza, że gdyby zgodził się na abolicję, podważyłoby to zaufanie rolników do państwa. Poza tym oznaczałoby nierówne traktowanie dzierżawców gruntów z KOWR, bo części z nich umowy już wygasły, ze względu na brak zgody na wyłączenie. Dodatkowo wprowadzenie „abolicji” mogłoby spowodować, że dzierżawcy, którzy wyrazili zgodę na wyłączenia i oddali ziemię, występowaliby do sądów o odszkodowanie.
- Do 30 czerwca 2024 r., spośród 403 umów dzierżawy, dla których dzierżawcy odrzucili zaproponowane przez byłą ANR warunki wyłączenia gruntów, zakończyło się 270 umów o łącznej powierzchni 110,2 tys. ha – poinformował minister.
Siekierski: spółki mogą przystąpić do przetargu na dzierżawę ziemi z wyłączeń
Siekierski zaznacza jednak, że nie ma przeszkód, aby po zakończeniu umów dzierżawy, dotychczasowi dzierżawcy uczestniczyli w nowo organizowanych przetargach na dzierżawę ziemi.
- Należy jednak podkreślić, że w pierwszej kolejności KOWR organizuje przetargi ograniczone skierowane do rolników indywidualnych na powiększenie ich gospodarstw rodzinnych – podkreśla szef resortu rolnictwa i wyjaśnia, że w przypadku, gdy na danym terenie istnieje odpowiednia pula nieruchomości oraz KOWR uzyska informacje, że rolnicy indywidualni nie są zainteresowani ich dzierżawą, możliwe jest przeprowadzenie przetargów skierowanych do innych kategorii, w tym do spółek prawa handlowego.
Ośrodki Produkcji Rolniczej - furtka dla spółek, którym wygasły umowy dzierżawy ziemi
Minister przypomina też, że od 2019 roku można tworzyć „ośrodki produkcji rolniczej”, czyli nieruchomości o powierzchni przekraczającej 50 ha, których podział byłby nieuzasadniony ekonomicznie. Ośrodkiem gospodaruje KOWR i może go wydzierżawić również tym dzierżawców, którym umowy wygasły lub wygasną wskutek braku wyłączenia 30 proc. gruntów.
Ta koncepcja nie podoba się jednak rolnikom. Dlaczego? Bo ośrodki produkcji rolniczej to de facto propozycja dla dzierżawców, którzy nie mają możliwości przedłużenia dotychczasowych umów. Zwykli, indywidualni rolnicy nie będą mogli do tego ośrodka przystąpić, gdyż w jego skład zazwyczaj wejdzie powierzchnia powyżej 300 ha. Na przykład w gminie Kalisz Pomorski ma powstać Ośrodek o powierzchni ponad 500 ha. Więcej na ten temat pisaliśmy TUTAJ.
Kamila Szałaj
