Rolnicy płacą zbyt wysokie kary za bezumowne użytkowanie ziemi z KOWR? RPO interweniuje

Kary za bezumowne użytkowanie ziemi z KOWR niezgodne z Konstytucją?

Rzecznikowi Praw Obywatelskich nie podobają się bardzo wysokie kary za bezumo­wne korzystanie z państwowych gruntów. Chodzi głównie o to, że do ich zapłaty zobowiązany jest każdy władający ziemią - niezależnie od tego, czy jest posiadaczem w dobrej czy w złej wierze. 

– Jest to rozwiązanie jawnie niesprawiedliwe w stosunku do posiadaczy w dobrej wierze, których przepis ten – niestety – również dotyczy – tłumaczy Rzecznik i podkreśla, że przepisy w tym zakresie naruszają konstytucyjne zasady i prawa posiadaczy nieruchomości, poprzez nieproporcjonalność nakładanej sankcji.

RPO: wysokie kary za bezumo­wne korzystanie z państwowej ziemi tylko dla posiadaczy w złej wierze

Zdaniem Rzecznika zgodne z Konstytucją pozostaje tylko takie rozwiązanie, które nakłada wysokie kary wyłącznie na posiadaczy w złej wierze, także w sytuacjach dotyczących wyłączeń z dzierżaw.

Przypominjmy. O „złej wierze” mówimy wtedy, gdy posiadacz ziemi w chwili korzystania z niej wiedział, że grunt ten mu nie przysługuje. Natomiast „dobra wiara” występuje wówczas, gdy dana osoba jest przekonana, że ma prawo do władania określonym gruntem.

Kara dla rolnika nie może przekraczać granic

Rzecznik ocenia też, że kara nie może przekraczać granic dopuszczalnej ingerencji w prawa majątkowe podmiotów zobowiązanych.

- Z orzecznictwa konstytucyjnego wynika, że konstytucyjnej ochronie podlegają prawa majątkowe nie tylko wierzyciela (co jest oczywiste), ale również i dłużnika – wyjaśnia RPO i dodaje, że cywilnoprawne „wynagrodzenie” nie może pełnić funkcji wyłącznie odstraszającej i czysto fiskalnej, oderwanej od sytuacji majątkowej tak podmiotu uprawnionego, jak i zobowiązanego.

RPO interweniuje u mnistra rolnictwa ws. kar za bezumowne użytkowanie ziemi z KOWR

RPO zwraca się do ministra rolnictwa Czesława Siekierskiego o analizę powyższych uwag i stwierdza, że istnieje uzasadniona potrzeba rewizji rozwiązań ustawowych, w celu przywrócenia stanu zgodności z Konstytucją.

Jaka kara za bezumowne użytkowanie ziemi z KOWR?

Z danych NIK wynika, że w 2019 r. bezumownie użytkowano 26 tysięcy hektarów państwowej ziemi. Kara za bezumowne użytkowanie ziemi z KOWR wynosi 30-krotność wywoławczej wysokości czynszu, który byłby należny, gdyby nieruchomość była przedmiotem umowy dzierżawy po przeprowadzeniu przetargu.

Kamila Szałaj

Dzierżawa ziemi

Ziemia z KOWR. RPO staje po stronie dużych dzierżawców