Dopłaty bezpośrednie będą uzależnione od przestrzegania prawa pracy
Miało być mniej obciążeń administracyjnych i kontroli dla rolników, ale nie będzie. Resort rolnictwa wprowadza właśnie kolejne Od 1 stycznia 2025 roku rolnik, żeby otrzymać dopłaty bezpośrednie będzie musiał spełnić wymogi warunkowości społecznej. W skrócie: będzie musiał przestrzegać przepisów z zakresu prawa pracy, czyli m.in. poprawności zatrudnienia pracowników w gospodarstwie czy warunków BHP. Jeśli tego nie zrobi, nie otrzyma dopłat i poniesie karę. Kontrole u rolnika w tym zakresie będzie wykonywała Państwowa Inspekcja Pracy.
- PIP będzie wykonywała typowanie podmiotów do kontroli na podstawie historii kontroli tych podmiotów, wpływających skarg oraz przyjętych priorytetów kontrolnych PIP na dany rok – czytamy w uchwale Komitetu Monitorującego PS WPR.
ARiMR odbierze rolnikowi dopłaty, jeśli nie będzie przestrzegał BHP
W zakresie typowania do kontroli i samej kontroli PIP będzie współdziałać z ARiMR. W czasie kontroli inspektor PIP poczyni ustalenia, co do przestrzegania przez rolnika przepisów dotyczących prawa pracy oraz zasad BHP.
Jeżeli w wyniku kontroli wykonywanej przez PIP stwierdzone zostanie naruszenie przepisów (niezgodność), to rolnik otrzyma karę administracyjną – ARiMR zmniejszy mu dopłaty.
Warunkowość społeczna: jak będą naliczane kary?
Opracowana zostanie matryca służąca skwantyfikowaniu stwierdzonych niezgodności (np. przez przypisanie odpowiedniej punktacji), z uwzględnieniem oceny i gradacji: dotkliwości, zasięgu, trwałości lub powtarzalności i umyślności danej niezgodności, w celu ustalenia wysokości zmniejszenia płatności.
Tworząc matrycę kar, Polska oprze się o doświadczenie posiadane przez inspektorów pracy PIP. Na podstawie matrycy ARiMR będzie zmniejszać procentowo dopłaty. Jeżeli kara będzie mniejsza niż 100 euro, wówczas rolnik nie będzie jej ponosił, ale zostanie powiadomiony o stwierdzeniu niezgodności i o obowiązku podjęcia działań naprawczych.
Zmniejszenie co do zasady wynosi 3 proc. całkowitej kwoty płatności. W przypadku poważnych naruszeń zmniejszenie jest wyższe niż 3 proc. W przypadku powtarzającej się niezgodności zmniejszenie wynosi 10 proc., zaś w przypadku celowej niezgodności (umyślność) - co najmniej 15 proc. W przypadkach umyślnego i drastycznego nieprzestrzegania przepisów możliwe będzie całkowite wyłączenie z płatności.
Jakie dopłaty mogą stracić rolnicy?
Mechanizmem warunkowości społecznej objęci zostaną rolnicy, którzy wnioskują o przyznanie:
- płatności bezpośrednich, w tym: podstawowego wsparcia dochodów, płatności redystrybucyjnej, płatności dla młodych rolników, płatności związanych z produkcją oraz płatności w ramach ekoschematów (w tym dobrostanowej),
- płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, płatności ekologicznych lub premii z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych,
- płatności ONW.
Przepisy w tym zakresie są już na etapie wdrażania i wynikają z ustawodawstwa UE. Zapowiedź nowelizacji ustawy ukazała się już w rządowym wykazie prac legislacyjnych.
Kamila Szałaj
