Rolnicy od miesięcy czekają na stawki ekoschematów. Ministerstwo rolnictwa i ARiMR zwlekały z ogłoszeniem wysokości tych płatności, z uwagi na opóźnienia w liczeniu powierzchni i liczby zwierząt zadeklarowanych. Poza tym okazało się, że zapotrzebowanie na ekoschematy przekroczyło budżet o 30 proc.
Jakie są stawki za ekoschematy?
Dopiero dziś ministerstwo rolnictwa opublikowało projekt rozporzadzenia ws. stawek ekoschematów, które będą wypłacane w ramach dopłat bezpośrednich za 2023 rok.
- Stawka płatności do obszarów z roślinami miododajnymi wynosi 1240,76 zł na hektar powierzchni obszaru zatwierdzonego do tej płatności.
- Stawka płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi wynosi 103,56 zł za jeden punkt przyznany za realizację danej praktyki służącej zwiększeniu sekwestracji węgla w glebie i poprawie zarządzania składnikami odżywczymi na obszarze zatwierdzonym do tej płatności.
- Stawka płatności do integrowanej produkcji roślin wynosi 1346,40 zł na hektar powierzchni obszaru zatwierdzonego do tej płatności.
- Stawka płatności do biologicznej ochrony upraw wynosi 414,29 zł na hektar powierzchni obszaru zatwierdzonego do tej płatności.
- Stawka płatności do retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych wynosi 291,05 zł na hektar powierzchni obszaru zatwierdzonego do tej płatności.
Nie ma jeszcze stawek za dobrostan zwierząt.
Stawki za ekoschematy jednak nie są niższe
Okazuje się jednak, że stawki te nie różnią się mocno od proponowanych wcześniej przez ministerstwo. Przypomnijmy, że pierwotnie 1 punkt w Ekoschemacie Dobrostan zwierząt i Rolnictwo węglowe miał stanowić równowartość 22,47 euro (104 zł przy kursie euro z 30 września 2023 rok, który wynosił 4,6283 zł). Rolnik, który zdecydował się na obszary z roślinami miododajnymi miał otrzymać 269,21 euro/ha (1246 zł). Z kolei za retencjonowanie wody na TUZ miało być 63,15 euro/ha (292 zł), za Integrowaną Produkcję Roślin: 292,13 euro/ha (1352 zł), a za biologiczną ochronę upraw: 89,89 euro/ha (416 zł).
Na ekoschematy zabrakło 750 mln zł. Ministerstwo przesuwa pieniądze m.in. z dobrostanu zwierząt
W uzasadnieniu do rozporządzenia ministerstwo rolnictwa zaznacza, że w planie dla kampanii 2023 r., przyjęto łączną powierzchnię 10 515 900 ha na ekoschematy obszarowe (wraz z praktykami ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi), dla której założono orientacyjną pulę środków w łącznej wysokości 602,1 mln euro.
Ale, jak zaznacza ministerstwo, ponieważ na tej samej powierzchni mógł być realizowany więcej niż jeden ekoschemat, łączna deklarowana powierzchnia pod ekoschematami obszarowymi w kampanii 2023 r. obejmuje obszar ponad 11 mln ha, co stanowi ok. 105% w odniesieniu do powierzchni prognozowanej w Planie.
- Niemniej jednak ww. powierzchnia przy założeniu utrzymania planowanych stawek, przekładałaby się na wykorzystanie budżetu w wysokości ok. 127% w odniesieniu do budżetu planowanego na realizację ekoschematów obszarowych w kampanii 2023 r. - tłumaczy resort.
Dlatego aby możliwa była realizacja płatności w ramach ekoschematów obszarowych po stawkach planowanych, należy na ten cel zapewnić dodatkowo ok. 161,3 mln euro, czyli 748 mln zł. Resort rolnictwa dokonał więc pewnych przesunięć w puli środków na dopłaty bezpośrednie i płatności dla małych gospodarstw. Ministerstwo uzupełni też budżet ekoschematów obszarowych pieniędzmi z ekoschematu Dobrostan zwierząt.
- Z dostępnych danych ARiMR wynika, że potrzeby budżetowe dla ekoschematu Dobrostan zwierząt są niższe i istnieje duże ryzyko, że w przypadku niezastosowania redukcji dla tego ekoschematu budżet nie zostałby wykorzystany w 100%. Oznacza to przeniesienie na ekoschematy obszarowe ok. 61,3 mln euro, czyli 283, 6 mln zł ze środków z ekoschematu Dobrostan zwierząt - tłumaczy MRiRW.
W wyniku zaproponowanych przesunięć środków, budżet na ekoschematy obszarowe wyniesie 760,3 mln euro, czyli 3,5 mld zł.
Ekoschematy powierzchniowe w marcu, dobrostan zwierząt dopiero w połowie kwietnia
Niestety, rolnicy muszą się jeszcze uzbroić w cierpliwość. Pierwsze pieniądze z ekoschematów powierzchniowych wpłyną na ich konta najwcześniej w marcu. Decyzje będą wydawane dopiero od 26 lutego. Dużo dłużej na przelew poczekają hodowcy. Za dobrostan ARiMR rozpocznie wypłaty dopiero w połowie kwietnia.
- Od marca dla 340 tys. rolnikom, którzy deklarowali płatności do ekoschematów powierzchniowych będą wypłacane środki na konta. Natomiast 94 tys. rolnikom, którzy deklarowali ekoschematy związane z dobrostanem, płatności będą wypłacane od połowy kwietnia – tłumaczył wiceprezes ARiMR Leszek Szymański.
Do kiedy ARiMR ma czas na wypłatę dopłaty bezpośrednich i ekoschematów?
Termin na wydanie decyzji, zgodnie z ustawą o planie strategicznym, upływa w dniu 31 maja 2024 r, a termin realizacji płatności upływa w dniu 30 czerwca 2024 r.
Jakie są stawki dopłat bezpośrednich za 2023 rok?
2 października minister rolnictwa opublikował także stawki dopłat bezpośrednich za 2023 rok. Znajdziesz je w poniższym artykule:
Kamila Szałaj
