200 tys. zł dotacji na maszyny dla rolnika: 38 pytań i odpowiedzi ARiMR

200 tys. zł dotacji na maszyny i urządzenia rolnicze

Już 23 października startuje w ARiMR nowy program dla rolników „Inwestycje przyczyniające się do ochrony środowiska i klimatu”. Do wzięcia jest 200 tys. zł na inwestycje i zakup maszyn m.in. ograniczających zużycie środków ochrony roślin lub nawozów czy poprawiających gospodarowanie wodą w gospodarstwie. Będzie można dofinansować kupno np. wozu paszowego, rozsiewacza nawozów, rozrzutnika obornika, opryskiwacza i ponad 100 innych maszyn i urządzeń (pełna lista TUTAJ). Co ważne, warunki naboru są proste do spełnienia. 

38 pytań i odpowiedzi o „Inwestycje przyczyniające się do ochrony środowiska"

Poniżej prezentujemy najczęściej zadawane przez rolników pytania dotyczące tego wsparcia. Odpowiedzi udzieliła ARiMR w połowie września 2024 r. 

1. Czy można kupić maszyny, które były przedmiotem finansowania z PROW 2014-2020 np. ramach w modernizacji 2021, albo w młodym rolniku 2017, czy z automatu się jest wykluczonym z możliwości zakupu tej maszyny?

Przepisy określające zasady udzielania wsparcia dla interwencji I.10.4. nie zawiera przepisów, które uniemożliwiałyby zakup maszyn lub urządzeń tego samego rodzaju, co maszyny lub urządzenia, które były przedmiotem dofinansowania w ramach operacji typu „Modernizacja gospodarstw rolnych” PROW 2014-2020 czy poddziałania „Premie dla młodych rolników” PROW 2014-2020.

Niemniej jednak należy mieć na uwadze, że pomoc przyznaje się na operację, która jest uzasadniona wielkością produkcji prowadzonej w gospodarstwie, adekwatna do panujących w nim warunków gospodarowania oraz racjonalna pod względem kosztów. Ponadto pomoc przyznaje się na operację uzasadnioną pod względem racjonalności jej kosztów kwalifikowalnych/inwestycji zaplanowanych do zrealizowania. Operacja musi być możliwa do wykonania, uzasadniona oraz dostosowana z punktu widzenia celu, zakresu i zakładanych jej rezultatów. Ocenę racjonalności należy przeprowadzić adekwatnie do rodzaju/specyfiki interwencji, a jej zakres powinien obejmować wszystkie bądź wybrane z poniższych aspektów (…) w tym racjonalność technologiczną. Zatem sprawdzeniu będzie podlegać, czy wspierane inwestycje w szczególności:

a) nie mają charakteru inwestycji odtworzeniowej,

b) są uzasadnione ze względu na komplementarność technologiczną,

c) są uzasadnione ze względu na profil produkcji.

W związku z powyższym przyznanie pomocy na zakup konkretnej maszyny będzie możliwe, jeżeli będzie on uzasadniony wielkością prowadzonej w gospodarstwie produkcji, a parametry planowanych do zakupu maszyn będą adekwatne do skali produkcji prowadzonej w gospodarstwie danego Wnioskodawcy, w tym w kontekście posiadanego zaplecza technicznego, a także inwestycja nie będzie miała charakteru inwestycji odtworzeniowej.

2. Jak będzie wyglądało rozliczenie w grupie rolników? Czy rolnicy będą zobowiązani na etapie wniosku o płatność przedstawić jedną łączną fakturę za zakup np. siewnika  wystawioną na grupę rolników? Czy sprzedawca powinien wystawić odrębne faktury na każdego rolnika, uwzględniając na niej kwotę jaką każdy z grupy rolników zobowiązany jest zapłacić za swoją część kupowanej maszyny? 

Po zakończeniu realizacji operacji Beneficjent (czyli podmiot, z którym ARiMR podpisze umowę o przyznaniu pomocy), w tym grupa rolników, zobowiązani będą przedłożyć do ARiMR m. in. fakturę/y (lub dokumenty o równoważnej wartości dowodowej wraz z dokumentami potwierdzającymi płatność), przy czym w przypadku grupy rolników faktura dokumentującą nabycie przedmiotu operacji będzie musiała zostać wystawiona na wszystkich Beneficjentów (współwłaścicieli). Faktura powinna zawierać imiona i nazwiska, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej (jeśli dotyczy) wszystkich Beneficjentów (współwłaścicieli).

W przypadku, gdy realizacja operacji, będzie się wiązać również z uzyskaniem dokumentacji wymaganej odrębnymi przepisami prawa (np. opinii, zaświadczeń, uzgodnień, pozwoleń lub decyzji związanych z realizacją tej operacji), Beneficjent powinien/Beneficjenci powinni przedłożyć dokumenty potwierdzające spełnienie powyższych wymogów w odniesieniu do wszystkich członków grupy rolników (współwłaścicieli).

Płatność za dany sprzęt której wysokość wynika z udziału w danej maszynie/ urządzaniu ma być dokonana odrębnie przez każdego z rolników w grupie.

3. Czy jeśli każdy z rolników uczestniczących w grupie rolników nabędzie 1/3 maszyny - ponieważ potrzeby każdego gospodarstwa będą takie same, to czy zakładając, że każdy jest czynnym podatnikiem VAT – czy każdy będzie mógł odliczyć 1/3 wartości podatku VAT danej maszyny? 

Kwestie dotyczące rozliczeń podatników nie należą do kompetencji ARiMR. Jest to bowiem zagadnienie natury podatkowej, związane m. in. z ustawą o podatku od towarów i usług. ARiMR nie jest zatem organem właściwym do dokonywania wykładni przepisów prawa podatkowego, w tym w zakresie możliwości zwrotu podatku VAT. Kwestie związane z tym zagadnieniem należy wyjaśniać z właściwymi organami administracji podatkowej.

4. Czy w ramach Inwestycji przyczyniających się do ochrony środowiska i klimatu rolnik nieposiadający hodowli zwierzęcej będzie mógł zakupić maszyny przeznaczone do wytwarzania paszy – np. prasoowijarkę, kosiarkę przy założeniu, że jego działalność rolnicza polega na wytwarzaniu oraz sprzedaży paszy (w formie sprasowanej zielonki) dla innych hodowców? 

Zasady udzielania wsparcia określone dla interwencji I.10.4 zawierają szczegółowy katalog inwestycji który będzie podlegał dofinansowaniu. W części „Maszyny i urządzenia do uprawy, pielęgnacji i zbioru biomasy z trwałych użytków zielonych”, wymienione zostały m.in. kosiarki i prasowowijarki do zbioru z trwałych użytków zielonych.

W opisanym w zapytaniu przypadku przyznanie wsparcia nie jest uzależnione od sposobu przeznaczenia skoszonej biomasy (tj. np. czy będzie ona wykorzystywana jako pasza we własnym gospodarstwie, czy też będzie przez Wnioskodawcę sprzedawana). W związku z powyższym gdy prowadzona działalność polega na wytwarzaniu i sprzedaży paszy dla innych hodowców, wsparcie będzie mogło zostać przyznane, pod warunkiem spełnienia warunków dotyczących zarówno Wnioskodawcy, jak i planowanej operacji. Jeden z takich warunków stanowi, że maszyny i urządzenia ujęte w ww. części muszą być wykorzystywane na będących w posiadaniu Wnioskodawcy trwałych użytkach zielonych (TUZ). Powyższe oznacza, że rolnik powinien mieć zadeklarowane we wniosku o płatności bezpośrednie TUZ-y.

5. W ramach inwestycji przyczyniających się do ochrony środowiska i klimatu możliwe jest zrealizowanie inwestycji znajdujących się na wykazie pod pozycjami: 74. Zamknięte naziemne zbiorniki do retencji wody oraz 75. Podziemne zbiorniki do retencji wody. Proszę o informacje o źródło wody - czy retencjonowana może być tylko woda pochodząca z opadów atmosferycznych czy również woda pochodząca z własnej studni, oczka wodnego itp.?

Zgodnie z zapisami PS WPR 2023-2027 w ramach interwencji I.10.4 wspierane są m.in. inwestycje mające na celu poprawę gospodarowania wodą, w tym:

• budowę, zakup lub instalację elementów infrastruktury technicznej niezbędnych do pozyskiwania, magazynowania w zamkniętych zbiornikach oraz zagospodarowania wody deszczowej,
• budowę lub zakup instalacji do powtórnego obiegu wody lub oszczędnego gospodarowania wodą.

W Wykazie rodzajów inwestycji w części „Budowle i urządzenia do poprawy gospodarowania wodą”, znajdują się m.in. zamknięte naziemne zbiorniki do retencji wody (poz. 74) oraz podziemne zbiorniki do retencji wody (poz. 75).

6. Czy w ramach I.10.4 można otrzymać pomoc  na zakup np. ciągnika rolniczego, ładowarki teleskopowej?

Wsparcie w ramach tej interwencji nie obejmuje zakupu ciągników rolniczych i ładowarek teleskopowych.

7. Za uprawy warzyw, które będą punktowane wykazano między innymi ziemniaki - czy istotne w tym przypadku nadania punktów za to kryterium jest przeznaczenie produktu (skrobia, czipsy)?

W Wykazie upraw ogrodniczych wymieniony został tylko rodzaj rośliny „ziemniak”. Nie zostało zastosowane wykluczenie dla konkretnych odmian lub przeznaczenia ziemniaków. W związku z powyższym punkty będą przyznawane za powierzchnie uprawy ziemniaka niezależnie od jego przeznaczenia.

8. Czy będzie istniała możliwość deklaracji powiększenia areału w okresie docelowym tak, by móc zakupić maszyny, które będą dostosowane do skali produkcji w okresie docelowym?

Zgodnie z zasadami udzielania wsparcia pomoc przyznaje się na operację, która jest uzasadniona wielkością produkcji prowadzonej w gospodarstwie, adekwatna do panujących w nim warunków gospodarowania oraz racjonalna pod względem kosztów. Nie można w ramach tej interwencji uwzględniać powiększenia UR gospodarstwa ani zmiany struktury produkcji w okresie po złożeniu wniosku o przyznanie pomocy (WOPP), z wyjątkiem inwestycji dotyczących budowy, przebudowy lub zakupu płyt/zbiorników do przechowywania nawozów naturalnych, w ramach, których można wykazać inną obsadę zwierząt jako wynik realizowanej operacji.

Pomoc przyznawana w ramach tej interwencji odnosi się więc do stanu wyjściowego w gospodarstwie, bez uwzględnia przewidywanych zmian w gospodarstwie oraz bez wskazywania wówczas okresu docelowego w dokumentacji aplikacyjnej, z uwzględnieniem ww. wyjątku.

9. Czy do kosztów ogólnych można dopisać koszty np. przygotowania kompletnego zestawu dokumentów, złożenia biznesplanu czy rozliczenie biznesplanu (usługi doradczej)?

Za niekwalifikowalne uznaje się koszty sporządzenia wniosku o przyznanie pomocy i wniosku o płatność. Natomiast do kosztów ogólnych zalicza się w szczególności koszty opłat za doradztwo na temat zrównoważenia środowiskowego i gospodarczego w tym studia wykonalności. W celu możliwości rozliczenia i uzyskania refundacji części poniesionych kosztów wnioskodawca jest zobowiązany do przedstawienia dokumentów potwierdzających poniesienie danego kosztu/wykonania na jego rzecz danej usługi niezbędnej do realizacji operacji.

10. Czy w ramach programu grupę rolników mogą stanowić osoby spokrewnione np. ojciec i dwóch synów czy raczej będzie to traktowane przez ARiMR jako tworzenie sztucznych warunków?

Grupę rolników stanowi co najmniej trzech rolników będących osobami fizycznymi, którzy ubiegają się wspólnie o pomoc w celu zrealizowania inwestycji zbiorowej na rzecz ich gospodarstw, jeżeli zawarły między sobą na piśmie umowę, której czas trwania nie może być krótszy niż 7 lat od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Każdy z członków grupy rolników musi spełniać warunki podmiotowe określone dla rolnika.

Zasady udzielania wsparcia dla interwencji I.10.4. nie zawierają zapisów, które uniemożliwiałyby ubieganie się o wsparcie członkom rodziny/osobom spokrewnionym. Niemniej przypadku grupy rolników pomoc będzie przyznawana, jeżeli każdy z rolników jest posiadaczem gospodarstwa spełniającego określone warunki dotyczące gospodarstwa.

Jednocześnie pomoc nie przysługuje, jeżeli wnioskodawca stworzył sztuczne warunki, w sprzeczności z prawodawstwem rolnym, mające na celu obejście przepisów i otrzymanie pomocy finansowej. Wnioskodawca oraz inne osoby uczestniczące w postępowaniu w sprawie o przyznanie pomocy zobowiązane będą przedstawiać dowody oraz dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek. Ciężar udowodnienia faktu będzie spoczywał na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. W przypadku wątpliwości czy podział gospodarstwa nie został dokonany w sposób sztuczny w celu spełnienia warunków przyznania pomocy, a tym samym uzyskania wsparcia, Wnioskodawcy będą mogli zostać wezwani, do złożenia stosowanych wyjaśnień. Ostateczne ustalenie czy w danej sytuacji zachodzi przypadek stworzenia sztucznych warunków będzie musiał uwzględniać okoliczności oceniane indywidualnie, w tym całość zgromadzonej dokumentacji.

11. Czy grupa Rolników, która stara się o dofinansowanie powinna być gdzieś zarejestrowana lub zgłoszona?

Grupę rolników stanowi co najmniej trzech rolników będących osobami fizycznymi, którzy ubiegają się wspólnie o pomoc w celu zrealizowania inwestycji zbiorowej na rzecz ich gospodarstw, jeżeli zawarły między sobą na piśmie umowę, której czas trwania nie może być krótszy niż 7 lat od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy

Grupa rolników, jest tworzona na potrzeby ubiegania się o wsparcie w ramach konkretnej interwencji, np. I.10.4.i nie musi być dodatkowo rejestrowana w systemach ARiMR. Każdy z członków grupy musi spełniać kryteria dostępu obowiązujące w ramach tej interwencji, w tym posiadać nr EP.

Podmioty należące do grupy zobowiązane będą do zawarcia między sobą ww. umowy (tzw. umowy grupy rolników), która będzie określać jej członków, jak również w której zostanie wyznaczony tzw. przedstawiciel grupy rolników.

Wzór umowy grupy rolników, w którym zawarte zostaną szczegółowe postanowienia związane z ubieganiem się o wsparcie zostanie opracowany i udostępniony przez Agencję na stronie internetowej ARiMR. Będzie on stanowił załącznik do Regulaminu naboru wniosków o przyznanie pomocy dla interwencji I.10.4. Umowa grupy rolników będzie musiała zostać podpisana przez wszystkich członków tej grupy. Nie ma wymogu jej potwierdzenia przez inne podmioty, np. przez notariusza, wójta/burmistrza.

12. Czy grupa rolników ma jakiś zasięg terytorialny? Czy dopuszczalnym jest stworzenie grupy rolników z 3 różnych województw np. nie mających punktu styku? Czy w takim przypadku zostanie przyznane dofinansowanie?

Pomoc przyznaje się każdemu rolnikowi z danej grupy, w wysokości uzasadnionej zakresem prac wykonywanych przez każdego z nich przy użyciu przedmiotu operacji stanowiącego współwłasność, uwzględniającym zasoby i potrzeby gospodarstw tych osób. Jednocześnie pomoc przyznaje się na operację, która jest uzasadniona wielkością produkcji prowadzonej w gospodarstwie, adekwatna do panujących w nim warunków gospodarowania oraz racjonalna pod względem kosztów.

Podmioty należące do grupy rolników zobowiązane będą do zawarcia między sobą umowy grupy rolników, w której określone zostaną m.in. postanowienia dotyczące zasad wspólnego używania przedmiotu operacji, zakres prac wykonywanych przez każdą z tych osób oraz potrzeby gospodarstw tych osób.

Przyznanie pomocy na zakup konkretnej maszyny będzie możliwe, jeżeli zakup ten będzie uzasadniony wielkością prowadzonej w gospodarstwie produkcji, a parametry planowanych do zakupu maszyn będą adekwatne do skali produkcji prowadzonej w gospodarstwie danego Wnioskodawcy w tym, w kontekście posiadanego zaplecza technicznego oraz możliwości ich racjonalnego wykorzystywania w poszczególnych gospodarstwach w tym, w kontekście terminów wykonywania np. danych zabiegów agrotechnicznych. Jeśli nie zostanie to naruszone ubieganie się o pomoc przez rolników gospodarujących w 3 różnych województwach nie powinno stanowić problemu w przyznaniu pomocy.

13. Jeśli wniosek składa jeden rolnik z grupy rolników, to czy pozostali rolnicy będą widzieli na Platformie Usług Elektronicznych złożony wniosek i jego status?

Zgodnie z projektowanymi rozwiązaniami dotyczącymi składania wniosku o przyznanie pomocy przez grupę rolników, wniosek będzie składany przez tzw. przedstawiciela grupy rolników, wyznaczonego przez jej członków i wskazanego w umowie grupy rolników. Umowa ta będzie załączana do wniosku podczas jego składania. Przedstawiciel grupy, będący równie członkiem tej grupy, będzie umocowany do złożenia wniosku o przyznanie pomocy, a więc będzie wypełniał w imieniu członków grupy części wniosku dotyczące zarówno każdego z jej członków, jak również części wspólne. Będzie on również prowadził z ARiMR korespondencję w zakresie przyznania i wypłaty pomocy oraz w okresie związania celem.

Kwestie związane m.in. ze składaniem wniosku zostaną uregulowane w Regulaminie naboru wniosków o przyznanie pomocy dla interwencji I.10.4.

14. Czy ubiegając się o dofinansowanie jako grupa rolników np. do rozrzutnika i tylko 1 rolnik z grupy posiada zwierzęta to czy jest zasadność zakupu takiej maszyny z uwagi na współużytkowanie maszyny?

Pomoc przyznaje się na inwestycję polegającą na wyposażeniu gospodarstwa w maszyny lub urządzenia do aplikacji nawozów naturalnych lub produktów pofermentacyjnych, jeżeli te nawozy lub te produkty są wytwarzane w tym gospodarstwie.

W związku z powyższym, w przypadku, gdy w gospodarstwie nie jest prowadzona produkcja zwierzęca, nie ma możliwości przyznania pomocy w ww. zakresie, w tym również w przypadku grupy rolników, gdy tylko np. jeden z jej członków będzie prowadził produkcję zwierzęcą.

15. Czy w przypadku stawek zryczałtowanych wymaganym będzie do wniosku o płatność dołączyć dokumenty potwierdzające zakup/wykonanie np. płyty do składowania obornika?

Pomoc w formie zryczałtowanej, ustalonej według kosztów jednostkowych, przyznaje się w przypadku inwestycji dotyczących budowy nowych:

− zbiorników do przechowywania nawozów naturalnych płynnych,

− płyt do gromadzenia i przechowywania nawozów naturalnych stałych.

W przypadku tego rodzaju inwestycji ustalony został koszt, jaki przysługuje za m3/m2 ich budowy. Uwzględniając powyższe, w przypadku pomocy udzielanej w takiej formie nie należy przedstawiać wraz z wnioskiem o płatność faktur lub dokumentów o równoważnej wartości dowodowej. Pomoc wyliczana będzie w oparciu o koszty jednostkowe, z uwzględnieniem zrealizowanego zakresu rzeczowego określonego w umowie/aneksie do umowy. Niemniej jednak Beneficjenci realizujący operacje w takim zakresie na etapie wniosku o płatność zobowiązani będą do wypełnienia odpowiednimi danymi Zestawienia faktur lub równoważnych dokumentów księgowych, w przypadku gdy na podstawie odrębnych przepisów Beneficjent nie jest zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych - na potwierdzenie wywiązania się z obowiązku prowadzenia oddzielnego systemu rachunkowości albo korzystania z odpowiedniego kodu rachunkowego dla wszystkich transakcji związanych z operacją.

16. Czy zasadnym będzie wnioskowanie przez rolnika o maszyny zielonkowe (prasę, praso-owijarkę itp.), jeśli nie posiada żadnych użytków zielonych, ani trwałych użytków zielonych (TUZ) lub podsiada, ale nie posiada zwierząt w bazie IRZ? Czy zakup tego typu maszyn jest z czymś skorelowane?

Grupa „Maszyny i urządzenia do uprawy, pielęgnacji i zbioru biomasy z trwałych użytków zielonych” obejmująca poz. 87-103 (do których zalicza się m.in. prasy zbierające, prosoowijarki, owijarki) została umieszczona w tym wykazie ze względu na fakt, że są one wykorzystywane do utrzymania trwałych użytków zielonych (TUZ). Dlatego też areał TUZ-ów w gospodarstwie powinien decydować o przyznaniu pomocy na tego typu inwestycje.

Uwzględniając powyższe, maszyny i urządzenia ujęte w tej części muszą być wykorzystywane na będących w posiadaniu Wnioskodawcy TUZ. Powyższe oznacza, że rolnik powinien mieć zadeklarowane we wniosku o płatności bezpośrednie TUZ-y/posiadać grunty, które posiadają oznaczenie w systemach Agencji jako TUZ.

17. Czy zbiornik na RSM będzie stanowił koszt kwalifikowalny?

Nie, zakup zbiornika na nawozy płynne (RSM) nie podlega wsparciu.

18. Czy zakup ścielarki podlega wsparciu w ramach interwencji I.10.4?

Zakres rodzajów pomocy, które podlegają wsparciu został ściśle określony w Wykazie rodzajów inwestycji. W części „Maszyny do uprawy gleby i siewu” w pozycji  85 ww.  wykazu ujęto   „Maszyny do ściółkowania gleby w polowych uprawach ogrodniczych”. W związku z tym, do  kosztów kwalifikowalnych w ramach interwencji I.10.4  można zaliczyć koszt zakupu  ścielarki, która będzie wykorzystywana   do  ściółkowania  gleby  w uprawach  ogrodniczych.

Natomiast mając na uwadze, iż wykazie „Inwestycje związane z produkcją zwierzęcą” nie  ujęto  pozycji dot. zakupu urządzeń  do uzupełniania ściółki w budynkach  służących  do produkcji  zwierzęcej, koszty zakupu ścielarki wykorzystywanej w produkcji  zwierzęcej, przeznaczonej do ścielenia legowisk  dla zwierząt nie będą stanowiły kosztów kwalifikowalnych.

19. Czy istnieje charakterystyka maszyn podobna do charakterystyki maszyn w załączniku nr 2 do rozporządzenia MRiRW z dnia 23 października 2015 "Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, która określałaby w co dokładnie maja być wyposażone?

Do interwencji wdrażanych w ramach PS WPR 2023-2027 nie ma bezpośredniej charakterystyki maszyn rolniczych, jaka była opracowana dla PROW 2014-2020., tj. dokument o nazwie „CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH MASZYN I URZĄDZEŃ” wskazanych w załączniku nr 2 do rozporządzenia MRiRW z dnia 23 października 2015 r., objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz.U. poz. 1843, z późn. zm.) Niemniej jednak Wnioskodawcy przy doborze maszyn mogą posiłkować się ww. opracowaniem.

20. Co należy rozumieć czy też co musi spełniać kategoria: "Rozsiewacze nawozów mineralnych spełniające europejską normę EN-13739"?

Pomoc dotyczy operacji mających na celu ograniczenie presji produkcji rolnej na zasoby środowiska naturalnego lub klimat albo pozwalających przystosować się do zmian klimatu, zmierzających do: poprawy efektywności wykorzystania nawozów,

W powyższej interwencji wspierane są operacje, które przyczyniają się do poprawy efektywności wykorzystania nawozów mineralnych, organicznych lub naturalnych.

Grupa „Maszyny do stosowania nawozów mineralnych” obejmująca poz. 38-51 (do których zaliczają się Rozsiewacze nawozów mineralnych spełniające europejską normę EN-13739) została umieszczona w tym wykazie ze względu na fakt, że zapewniają one precyzyjną gospodarkę nawozami służącą do zwiększania efektywność rozsiewu.

21. Co należy rozumieć czy też co musi spełniać kategoria "Opryskiwacze zaliczane do klasy 75% redukcji znoszenia"?

Pomoc dotyczy operacji mających na celu ograniczenie presji produkcji rolnej na zasoby środowiska naturalnego lub klimat albo pozwalających przystosować się do zmian klimatu, zmierzających do: ograniczenia zużycia środków ochrony roślin.

W powyższej interwencji wspierane są operacje, które przyczynią się do poprawy efektywności wykorzystania środków ochrony roślin.

Grupa „Maszyny i urządzenia do ochrony roślin” obejmująca poz. 58-73 Wykazu (do których zaliczają się Opryskiwacze zaliczane do klasy 75% redukcji znoszenia) została umieszczona w tym wykazie ze względu na fakt, że są one wykorzystywane do utrzymania użytków rolnych poprzez precyzyjną ochronę roślin.

Kategoria maszyn „Opryskiwacze zaliczane do klasy 75% redukcji znoszenia” ma za zadanie ograniczanie znoszenia środków ochrony przy wykonywaniu zabiegów chemicznej ochrony roślin, jak i minimalizację ryzyka zanieczyszczenia środowiska, szczególnie wód powierzchniowych.

22. Czy w przypadku inwestycji rozliczanych kosztami jednostkowymi konieczne będzie opracowanie kosztorysu inwestorskiego? Czy rolnik będzie mógł zrealizować inwestycje rozliczaną kosztami jednostkowymi w systemie gospodarczym tj. własnymi siłami bez zatrudniania zewnętrznych firm?

W przypadku inwestycji dla których zostały ustalone koszty jednostkowe, kosztorys inwestorski nie jest wymagany.

ARiMR nie narzuca sposobu wykonania robót budowlanych, z zastrzeżeniem wykonania robót zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

23. W kategorii,,Maszyny do uprawy gleby i siewu”, znajduje się,,brona talerzowa do wymieszania obornika z glebą” Proszę o informacje czy rolnik może kupić powyższą bronę nie posiadając zwierząt przy założeniu, że wnioskodawca posiada umowę na dostawę obornika z rolnikiem, który posiada hodowle zwierzęcą? Czy w przypadku zakupu brony talerzowej do wymieszania obornika i bez posiadania produkcji zwierzęcej rolnikowi naliczy się 6 pkt za zakup?

Jeżeli operacja obejmuje inwestycję mającą na celu zwiększenie sekwestracji węgla lub bioróżnorodności gleby poprzez właściwe użytkowanie gruntami – przyznaje się 6 punktów. Punkty są przyznawane, jeżeli operacja obejmuje co najmniej jedną inwestycję wymienioną w poz. 79–85 lub 87–104 Wykazu inwestycji.

Możliwe jest udzielenie pomocy finansowej na zakup brony talerzowej do wymieszania obornika z glebą, bez posiadania hodowli zwierzęcej (z wymogiem przedłożenia umowy na dostawę obornika przez podmiot zewnętrzny), która to brona służyć będzie prowadzonej w gospodarstwie działalności rolniczej, o ile spełnione będą kryteria dostępu do pomocy dla danej interwencji. W przypadku spełnienia w/w kryteriów, naliczone zostaną punkty za przedmiotowe kryterium. Inaczej wygląda sprawa z maszynami i urządzeniami do aplikacji nawozów naturalnych, tu pomoc może być przyznana jeśli w gospodarstwie jest wytwarzany nawóz.

24. Część dostępnych na wykazie inwestycji daje możliwość podwójnego otrzymania punktów - np. inwestycje o numerach 39-42 uprawniają do zdobycia punktów z tytułu inwestycji cyfrowych i jednocześnie z tytułu poprawy efektywności wykorzystania nawozów. Proszę o informacje czy w powyższej sytuacji punkty należy sumować?

Jeżeli operacja obejmuje inwestycję, która przyczyni się do poprawy efektywności wykorzystania nawozów mineralnych, organicznych, naturalnych lub produktów pofermentacyjnych – przyznaje się 4 punkty. Jednocześnie  jeżeli operacja obejmuje inwestycję, która dotyczy rozwiązań cyfrowych do wspomagania planowania nawożenia, precyzyjnej ochrony roślin, innych prac polowych lub zarządzania zasobami gospodarstwa – przyznaje się 2 punkty.

Punkty z obu sekcji są dodawane pomimo że mogą dotyczyć jednego sprzętu.

25. W wykazie inwestycji w kategorii,,Maszyny do uprawy gleby i siewu, znajduje się pod kategoria „narzędzia i maszyny do głębokiej uprawy bezorkowej” proszę o informacje jakie kryteria muszą spełniać maszyny kwalifikujące się do tej pod kategorii - czy Agencja będzie oceniała czy dana maszyna może zostać zakwalifikowana oceniają maksymalną głębokość uprawy przez tą maszynę? 

Do interwencji wdrażanych w ramach PS WPR 2023-2027 nie ma bezpośredniej charakterystyki maszyn rolniczych.

W dokumencie o nazwie „CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH MASZYN I URZĄDZEŃ” stosowanej przy Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 zawarta jest informacja opisująca narzędzia i maszyny do głębokiej uprawy bezoorkowej. Wskazana została grupa narzędzi „pługi/kultywatory dłutowe, grubery”, obejmuje narzędzia uprawowe, które z racji zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych elementów roboczych i sposobu pracy, mogą przynajmniej częściowo zastąpić tradycyjną, płużną uprawę gleby, tj. mogą być alternatywą dla tradycyjnej orki. Służą one przede wszystkim do głębokiego spulchniania gleby. Tego typu narzędzia są powszechnie stosowane w tzw. uproszczonych metodach uprawy gleby.

26. Czy istnieje możliwość zakupienia „brony podkoronowej sadowniczej” w ramach interwencji I.10.4?

Pomoc dotyczy operacji mających na celu ograniczenie presji produkcji rolnej na zasoby środowiska naturalnego lub klimat albo pozwalających przystosować się do zmian klimatu, zmierzających do: ograniczenia zużycia środków ochrony roślin.

Wsparcie finansowe jest przyznawane, jeżeli operacja obejmuje  inwestycję wymienioną w Wykazie m.in. w poz. 70 tj. Pielniki boczne do sadów. W myśl powyższych zapisów, „brona podkoronowa sadownicza” może zostać uznana za koszt kwalifikowalny w interwencji I.10.4.

27. Czy można uzyskać punkty za zakup np. Sprzętu do mycia budynków inwentarskich, hal produkcyjnych oraz urządzeń, maszyn rolniczych i pojazdów rolniczych?

W Wykazie rodzajów inwestycji w części „Inne”, wymienione zostały m.in.:

110. Stanowiska do dehydratacji płynnych pozostałości środków ochrony roślin

111. Osłony zapobiegające znoszeniu cieczy opryskowej poza strefę opryskiwania

112. Sprzęt do mycia budynków inwentarskich, hal produkcyjnych oraz urządzeń, maszyn rolniczych i pojazdów rolniczych.

Co do zasady wykaz ten literalnie określa katalog kosztów możliwych do poniesienia pod warunkiem, że są one przydatne i zasadne w danym gospodarstwie rolnym.

Z kolei zakres inwestycji, za które bezpośrednio można uzyskać punkty określono w Kryteriach wyboru operacji. Określone kryteria wyboru nie zakładają nadania punktów bezpośrednio za realizację inwestycji o których mowa w pozycjach 110-112 Wykazu w tym za sprzęt do mycia budynków.

28. Czy wyposażając budynek np. w wentylatory może on być dzierżawiony?

Nie są wspierane inwestycje trwale związane z nieruchomością, położone na gruntach innych niż stanowiące własność wnioskodawcy lub przedmiot użytkowania wieczystego.

Zatem w przypadku wyposażania budynku inwentarskiego w elementy trwale z nim związane, przedmiotowy budynek musi stanowić własność wnioskodawcy.

29. Od kiedy można ponosić koszty kwalifikowalne?

Za koszty niekwalifikowalne uznaje się koszty poniesione przed dniem, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy, a w przypadku kosztów ogólnych – przed dniem 1 stycznia 2023 r. Zatem koszty można ponosić od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Powyższa reguła nie dotyczy kosztów ogólnych.

30. Jaki limit pomocy przysługuje w 10.4 grupie 3 rolników?

Dofinansowanie dla grupy rolników będzie przyznawanie do limitu 200 tys. na jednego beneficjenta i na gospodarstwo, czyli w przypadku grupy 3 rolników limit na wspólną inwestycje wyniesie do 600 tys. zł, gdyż określony limit pomocy przysługuje na jednego beneficjenta i na jedno gospodarstwo. Wysokość tej pomocy zależy jednak m.in. też od tego, jaki jest koszt poszczególnych maszyn zakupywanych przez grupę i jak został ustalony udział  dla tych maszyn co wpływa na ostateczną wartość kwoty pomocy łącznie dla grupy.

31. Czy ubiegając się o dofinansowanie jako grupa rolników (np. do rozrzutnika) i tylko jeden rolnik z grupy posiada zwierzęta to czy jest możliwość zakupu takiej maszyny z uwagi na współużytkowanie maszyny (zakładając, że każdy z rolników stosuje obornik na swoich polach, tylko pozostali pochodzący z zakupu)?

Pomoc przyznaje się na inwestycję polegającą na wyposażeniu gospodarstwa w maszyny lub urządzenia do aplikacji nawozów naturalnych lub produktów pofermentacyjnych, jeżeli te nawozy lub te produkty są wytwarzane w tym gospodarstwie.

W części „Maszyny i urządzenia do stosowania nawozów naturalnych, kompostu, produktów pofermentacyjnych” Wykazu znajdują się m.in. rozrzutniki obornika (poz. 54 – 56).

Mając na uwadze powyższe zapisy, aby uzyskać wsparcie na zakup maszyn i urządzeń znajdujących się w ww. części Wykazu Wnioskodawca, w tym każda z osób należących do grupy rolników jeśli o pomoc ubiegają się jako grupa rolników, powinna prowadzić w swoim gospodarstwie produkcję zwierzęcą. W przypadku gdy rolnik wyłącznie nabywa nawozy naturalne, przy jednoczesnym braku prowadzenia produkcji zwierzęcej, wyklucza się możliwość uzyskania wsparcia w takim zakresie.

32. Czy prowadząc chów lub hodowlę zwierząt gospodarskich w liczbie mniejszej lub równej 210 DJP i ubiegając się o pomoc w zakresie przechowywania nawozów naturalnych muszę spełnić wymagania określone w „Programie działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” w zakresie dostosowania powierzchnię lub pojemności miejsc do przechowywania nawozów naturalnych?

Zgodnie z przepisami ww. Programu (…) podmioty prowadzące chów lub hodowlę zwierząt gospodarskich w liczbie mniejszej lub równej 210 DJP dostosują powierzchnię lub pojemności posiadanych miejsc do przechowywania nawozów naturalnych do wymogów określonych w Programie w terminie do dnia 31 grudnia 2024 r. Z warunków przyznawania pomocy w ramach interwencji I.10.4 wynika natomiast, iż pomoc przyznaje się na inwestycje dot. przechowywania nawozów naturalnych, jeżeli spełnione są wymagania określone w Programie działań (…) dotyczące warunków przechowywania nawozów naturalnych, a potrzeba realizacji tej inwestycji wynika z planowanego zwiększenia skali produkcji lub zmiany systemu utrzymania zwierząt w tym gospodarstwie. Zatem ARiMR będzie mogła przyznać pomoc na operację dotyczącą przechowywania nawozów naturalnych wyprodukowanych w danym gospodarstwie, tylko o ile spełnione będą wymagania określone w Programie działań (…) w zakresie dostosowania miejsc do przechowywania nawozów naturalnych oraz które wykażą zwiększenie skali produkcji lub zmianę systemu utrzymania zwierząt.

33.Czy wspólnie wnioskujący muszą mieć ten sam profil produkcji?

W dokumentach programowych brak jest zapisów obligujących, aby  grupa rolników miała ten sam profil produkcji rolnej. Podmioty należące do grupy rolników zobowiązane będą jednak do zawarcia między sobą umowy grupy rolników, w której określone zostaną m.in. postanowienia dotyczące zasad wspólnego używania przedmiotu operacji, zakres prac wykonywanych przez każdą z tych osób oraz potrzeby gospodarstw tych osób. Przyznanie pomocy na zakup konkretnej maszyny będzie możliwe, jeżeli zakup ten będzie uzasadniony wielkością prowadzonej w gospodarstwie produkcji w każdym z gospodarstw, w tym jest możliwość ich racjonalnego wykorzystywania w poszczególnych gospodarstwach. Z kolei parametry planowanych do zakupu maszyn musza być adekwatne do skali produkcji prowadzonej w gospodarstwie wszystkich rolników w grupie.

34.Czy może być różny  udział (%) w użytkowaniu sprzętu w zależności od gospodarstwa i jego wielkości?

Pomoc każdemu rolnikowi w grupie przyznanie się  w wysokości uzasadnionej zakresem prac wykonywanych przez każdego z nich przy użyciu przedmiotu operacji stanowiącego współwłasność, uwzględniającym zasoby i potrzeby gospodarstw tych osób. W związku z tym procentowy udział wykorzystania przedmiotu operacji może być różny w poszczególnych gospodarstwach rolników w grupie.

35.Czy jeden wnioskodawca w grupie może wnioskować o 100% a pozostali o 0%?

Mając na uwadze cel wspólnego wnioskowania o pomoc, nie jest dopuszczalna sytuacja, aby w przypadku grupy rolników, która składa się z min. 3 członków planowana  do nabycia maszyna byłby uzasadniona tylko w gospodarstwie jednego z nich, lub w dwóch z trzech wnioskujących o pomoc.

36. Czy można ubiegać się o dotacje na założenie sadu z dereniem jadalnym? Czy są dotacje na przykład na sprzęt, ogrodzenie, sadzonki, system nawadniający? I czy można ubiegać się o dofinansowanie na wywiercenie studni głębinowej?

Mając na uwadze powyższe, w ramach przedmiotowych interwencji, możliwy jest zakup maszyn i urządzeń przez sadowników, które służyć będą prowadzonej w gospodarstwie działalności rolniczej, o ile spełnione będą kryteria dostępu do pomocy dla danej interwencji. W związku z tym należy mieć na uwadze, że zgodnie z zasadami udzielanego wsparcia, parametry planowanych do zakupu maszyn powinny być adekwatne do skali produkcji, a zakup jej uzasadniony pod względem racjonalności i efektywności kosztowej. Niemniej jednak zakres tych interwencji nie obejmuje zakupu sadzonek, ogrodzeń oraz wywiercenia studni głębinowej.

37. Czy właścicielami rachunku bankowego do przelewu przez Agencję pomocy muszą być wszyscy członkowie z grupy rolników?

Właścicielami rachunku bankowego nie muszą być wszyscy rolnicy wspólnie wnioskujący o pomoc w ramach grupy. Rachunek ten powinien jednak należeć do jednego z członków grupy, zgodnie z zapisami umowy grupy rolników. Ze względu na stosowne umocowanie jednego z rolników tzw. przedstawiciela grupy do jej „reprezentowania” zalecane jest, aby właścicielem rachunku był ww. przedstawiciel.

Należy przy tym pamiętać, iż ARiMR będzie weryfikowała poniesienie przez każdego z beneficjentów wydatków związanych z zakupem przedmiotu operacji, zgodnie z jego wykorzystaniem w danym gospodarstwie (określonym procentowym udziałem). Poniesienie i opłacenie tych kosztów (rozliczenie bezgotówkowe) jest warunkiem wypłaty pomocy.

38.Czy można złożyć jeden wniosek indywidualnie (np. na 100 tys. zł) i jeden wniosek w grupie (np. na pozostały limit 100 tys. zł)?

W jednym naborze wniosków o przyznanie pomocy będzie można złożyć tylko jeden wniosek. Zasada ta dotyczy również składania wniosku jako jeden z członków grupy rolników. System informatyczny ARiMR blokuje możliwość złożenia w jednym naborze wniosków o przyznanie pomocy więcej niż jednego wniosku.

Źródło: ARiMR