W ofercie firmy znajdują się nasiona wielu gatunków roślin rolniczych, między innymi: kukurydzy, rzepaku, pszenicy, jęczmienia, owsa, soi, słonecznika oraz traw. Firma prowadzi obecnie największe programy hodowli pszenicy i rzepaku w Europie. Z okazji jubileuszu RAGT zorganizował spotkanie pt. „Czym się zajmujemy i jak działamy. Postęp genetyczny w Polsce”, podczas którego uczestnikom spotkania zaprezentowano historię francuskiej firmy, polskiego oddziału oraz działalność firmy z perspektywy głównych 3 roślin: kukurydzy, pszenicy oraz rzepaku.
Uprawa kukurydzy w systemie Stressless
O pierwszych odmianach kukurydzy, jak i obecnie znajdujących się w ofercie firmy, opowiadał Stanisław Wójtowicz.
– Pierwszymi odmianami kukurydzy RAGT, które pojawiły się w Polsce były wprowadzone w 1994 r. Boss i Heros oraz w 1995 r. Aura. Przed wejściem naszego kraju do UE dostępnych było w Polsce 139 odmian kukurydzy, a po wejściu liczba ta zwiększyła się do ok. 600. Dziś rolnik ma bardzo szeroką ofertę, ale ma też duży problem z wyborem najodpowiedniejszej odmiany. W ciągu ostatnich 25 lat w naszej ofercie pojawiło się 137 odmian kukurydzy. Najpopularniejszymi obecnie są: RGT Afixx, RGT Chromixx, RGT Conexxion, RGT Lipexx, RGT Metropolixx, RGT Multiplexx, Volumixx, Babexx oraz wprowadzone w 2019 r. RGT Colectixx, RGT Himalayaxx, RGT Irenoxx – informował uczestników spotkania Stanisław Wójtowicz – menedżer produktu w firmie RAGT Semences Polska.
Coraz szybciej następuje zmiana klimatu, dlatego też coraz częściej sieje się odmiany kukurydzy o FAO nawet do 300 na ziarno w rejonach, gdzie wcześniej wysiewano odmiany o FAO do 250. Zmiana klimatu z jednej strony powoduje wydłużenie okresu wegetacji na północy kraju, przez co można tam uprawiać późniejsze odmiany, ale z drugiej strony, nasilają się szkodliwe zjawiska atmosferyczne jak susze, burze, gradobicia.
– W 2018 r. w naszej ofercie mieliśmy 50 odmian kukurydzy. Czy to dużo czy mało? Biorąc pod uwagę ilość firm oferujących nasiona na polskim rynku, to moim zdaniem, dużo. W tym miejscu warto wspomnieć, że żywotność odmiany na rynku jest krótka. Coraz częściej mówi się, że 5-letnia odmiana jest już do zamknięcia. Dotyczy to oczywiście nie tylko kukurydzy, ale też zbóż i rzepaku – informował Stanisław Wójtowicz.
Do najważniejszych odmian kukurydzy dla RAGT w całej 100-letniej historii zaliczyć należy: DK 250 (Boss), DK 312 (+Lexxor), Coxximo, Geoxx RGT Lipexx oraz RGT Chromixx. Do odmian o największej sprzedaży w Polsce zaliczamy: Heros, Birko, Hexxer, Tiberio, RTG Chromixx.
– Jakie odmiany kukurydzy cieszą się obecnie największym zainteresowaniem? Te, które lepiej wykorzystują wodę i tolerują jej niedobory, np. RGT Lipexx, która zaliczana jest do systemu Stressless H2O. Do tego systemu zaliczane są odmiany specjalnie wyselekcjonowane, które przez szereg badań m.in. w Polsce, potwierdziły swoją przydatność podczas suchych lat, które w ostatnim czasie występują coraz częściej – mówi Stanisław Wójtowicz.
- Stanisław Wójtowicz
Cztery programy hodowli pszenicy
O osiągnięciach RAGT w hodowli zbóż, w szczególności pszenicy i jęczmienia, opowiadał Krzysztof Wąsewicz, menedżer produktu jęczmień jary, pszenica, soja. Jak podkreślał – na polskim rynku nasiona zbóż z oferty RAGT pojawiły się, podobnie jak nasiona kukurydzy, 25 lat temu.
– RAGT programami hodowlanymi zbóż zajął się w latach 60. XX wieku, posiada więc spore doświadczenie. W Polsce rozpoczęto od testowania głównie angielskich, w mniejszej ilości niemieckich odmian. Jako pierwsza w Polsce w 2000 r. została zarejestrowana krótkosłoma i plenna odmiana pszenicy ozimej Kris. W 2004 r. firma RAGT kupiła od Monsanto program hodowli zbóż. Wiązało się to z koniecznością przeprowadzenia wielu zmian w strukturze, ponieważ firma z kontynentu kupiła anglosaski program. Kolejną ważną datą był rok 2010, kiedy to kupiono program hodowli firmy Seransem, w tym odmiany jęczmienia jarego – mówił Krzysztof Wąsewicz.
W 2001 r. wprowadzono odmianę Clever, a w 2003 r. Rapsodia. W ciągu 19 lat w Polsce firma RAGT zarejestrowała 21 odmian pszenicy ozimej. Wśród nich znajdują się m.in.: Kris, Clever, Rapsodia, Boomer, RGT Kilimanjaro, RGT Bilanz, RGT Metronom, RGT Specjalist – dodał. Postęp hodowlany powoduje, że nowe odmiany powinny zapewniać lepsze plonowanie, mniejsze wymagania glebowe czy zapotrzebowanie na wilgoć od istniejących odmian i nam się to udaje. Do najważniejszych odmian w Polsce zaliczamy: RGT Kilimanjaro, Linus, RGT Reform (z katalogu CCA), RGT Bilanz, RGT Metronom, RGT Sacramento (CCA), Ponticus (CCA), RGT Treffer. W następnych latach będą wchodziły kolejne odmiany, wśród nich: RGT Specjalist, RGT Depot (CCA), RGT Provision. Specjaliści z firmy RAGT obecnie intensywnie pracują nad ciągłą poprawą zimotrwałości, dostosowaną do nowych wymagań zmieniającego się klimatu.
– Nie zawsze zimotrwałość badana w komorach ma swoje odzwierciedlenie później na polu. W drugim przypadku bardzo często jest dużo lepsza. Zdolności regeneracyjne są dużo wyższe, a przez to i potencjał plonowania. Na przestrzeni 19 lat pokrój roślin bardzo się zmienił, poprawiła się ich zdrowotność, zwłaszcza kłosa. Efektem dobrego kierunku prac hodowlanych są liczne rejestracje kolejnych odmian – mówił Krzysztof Wąsewicz.
Firma RAGT prowadzi obecnie 4 programy hodowlane w pszenicy ozimej w różnych regionach Europy. Dla Polski najważniejsze jest prowadzony w Niemczech z racji zbliżonego klimatu. Odmiany pochodzące z tego kierunku stanowią bazę dla selekcji odmian dla naszego rynku. Pozostałe programy prowadzone są w Czechach, Francji i Anglii. Ozime odmiany pszenicy znajdujące się w ofercie RAGT w Polsce szacowane są na 18 proc. co daje 2.–3. miejsce udziału w rynku.
Bardzo ważnym produktem dla firmy RAGT jest produkcja jęczmienia jarego odmiany RGT Planet. Połowa piwa wyprodukowanego w Europie jest produkowana ze słodu tego jęczmienia. Jest to odmiana numer jeden w Polsce, jeśli mówimy o jęczmieniu browarnianym, jest też nr. 1 w Europie, a być może i na świecie.
Coraz istotniejszym gatunkiem w Polsce dla RAGT-u staje się również soja. Tu zwłaszcza polecana jest odmiana Sirelia (000), która od lat osiąga bardzo dobre wyniki plonu w Polsce.
- Grzegorz Litwin
Rzepaki z odpornością
Kolejny blok tematyczny podczas spotkania poprowadził Grzegorz Litwin, menedżer produktu rzepak ozimy, który mówił o odmianach rzepaku.
– W Polsce 75 proc. upraw rzepaku ozimego stanowią odmiany hybrydowe, a jedynie 25 proc. liniowe, które uprawiane są na ok. 100 tys. ha. Obecnie większość areału produkcji stanowią odmiany mieszańcowe dające większy plon, stabilność plonowania, odporność na pojawiające się choroby. Genetyka idzie do przodu, szuka odmian rzepaku tolerancyjnego lub odpornego na coraz bardziej istotne choroby, czyli kiłę czy wirus żółtaczki rzepy – mówił Grzegorz Litwin.
Prace hodowlane dotyczące rzepaku prowadzone przez specjalistów firmy RAGT zmierzają w poszukiwaniu odmian z późniejszym terminem siewu. To odpowiedź na zapotrzebowanie rolników chcących przesunięcia terminu siewu na 10–15 września. Bardzo pożądana jest również wysoka tolerancja na suszę, zmniejszenie skłonności na osypywanie się (coraz więcej najnowszych odmian ma proste łuszczyny). Bardzo pożądany jest też brak skłonności do porastania czy odporność na wyleganie. Łodyga powinna być mocna, sztywna, a nowe odmiany nie powinny być bardzo wysokie. Pożądane jest też kwitnienie kompaktowe (kwitnienie pierwszego i drugiego rzędu w jednym czasie) zapewniające równomierne dojrzewanie ograniczające straty. W ofercie RAGT znajdują się odmiany spełniające te wymagania: Trezzor i Cardan.
– Pierwszą odmianą rzepaku wprowadzoną przez firmę RAGT do Polski była odmiana liniowa Gryzzly. Dzięki przejęciu w 2010 r. firmy hodowlanej Serasem zyskaliśmy dostęp do bardzo dobrych odmian hybrydowych rzepaków ozimych. Rok później wprowadzono pierwszą odmianę hybrydową Sensation. W kolejnym roku zarejestrowano w polskim katalogu odmianę Bonanza, a w 2016 r. dołączyła do tego katalogu Panama. Również w 2016 r. do badań PDO trafiła odmiana Trezzor. W 2019 r. wprowadzono do sprzedaży odmianę Cardan – wyliczał Grzegorz Litwin.
Obecnie RAGT rozwija sieć sprzedaży rzepaku w Polsce, chcąc zwiększyć udział w rynku wynoszący obecnie ok. 4 proc. sprzedaży odmian hybrydowych. Corocznie wprowadzane są nowe odmiany charakteryzujące się wyższym plonowaniem, wyższą zdrowotnością, tolerancją na osypywanie się, suszę i opóźnione siewy. By osiągnąć ten cel firma RAGT w Polsce prowadzi doświadczenia w 5 stacjach w: Pawłowicach, Zybiszowie, Sulejowie, Falęcinach i Prusimiu. Każda ze stacji ma do dyspozycji po ok. 200 poletek doświadczalnych. Od 2018 r. w Parczewie i Strzelinie działają 2 stacje scriningowe pracujące na ok. 1 tys. poletkach.
- Wspólne zdjęcie uczestników jubileuszu 25-lecia RAGT w Polsce
Ireneusz Oleszczyński
