Rekordowa produkcja cukru w KGS
W połowie lutego na konferencji w Pomorskim ODR w Starym Polu zostały podsumowane wyniki produkcyjne Krajowej Grupy Spożywczej w minionej kampanii cukrowniczej. Kampania była rekordowa, chociaż na produkcję buraków ogromny wpływ miały warunki pogodowe.
KGS odpowiada za 40% produkcji cukru w naszym kraju i posiada siedem cukrowni. W ubiegłym roku siewy buraków najwcześniej, bo już 17 marca, rozpoczęli plantatorzy zakładu w Malborku, najpóźniej w rejonie Cukrowni Nakło nad Notecią. W ubiegłym roku bardzo długo buraki wschodziły. Najszybciej pełne wschody służby surowcowe KGS zarejestrowały w Kruszwicy (12 maja), najdłużej w rejonie Cukrowni Krasnystaw (4 czerwca).
– Tak długi okres wschodów wynikał oczywiście z warunków pogodowych, które miały miejsce ubiegłej wiosny. Co roku niestety konieczne są przesiewy i musieliśmy taki zabieg wykonać na areale 1555 ha. Sporo strat, zwłaszcza w rejonach wschodnich spowodował też szarek komośnik – informował Artur Majewski, dyrektor departamentu surowcowego KGS.
Aby móc osiągnąć optymalny plon cukru z plantacji, powinna ona mieć obsadę w zakresie 80–100 tys. roślin/ha. W 2023 r. średnia obsada buraków u plantatorów KGS wyniosła 99 655 tys. roślin/ha. Najwyższa była w Krasnymstawie (102 501 nasion/ha), Kluczewie (100 760 nasion/ha) i Werbkowicach (100 434 nasion/ha). Najniższa w rejonie Cukrowni Malbork (95 462 nasion/ha) i Kruszwica (97 597 nasion/ha).
Zagrożenia ze strony agrofagów w uprawie buraków cukrowych
Służby surowcowe KGS podczas wegetacji prowadzą monitoring stanu plantacji oraz sprawdzają, jakie są zagrożenia ze strony agrofagów.
– Od wielu lat chwościk jest dużym problemem i groźną chorobą. W rejonie Cukrowni Malbork pojawiła się ona dosyć późno, bo dopiero 17 sierpnia. Najszybciej pierwsze objawy odnotowano w Werbkowicach już 27 czerwca oraz Dobrzelinie i Krasnymstawie 4 lipca. Ostateczna ocena i podsumowanie infekcji na 18 września w Malborku wyniosło 1,59% średniego porażenia. Najgorzej było w Werbkowicach, gdzie wskaźnik ten wyniósł prawie 7% – mówił dyrektor Majewski.
W 2023 r. służby surowcowe monitorowały również występowanie skośnika buraczaka. Z jaj złożonych przez motyle wylęgają się larwy żerujące na główkach roślin i ogonkach liściowych. Powodują uszkodzenia liści, które zaburzają przepływ składników pokarmowych do korzenia i wywołują więdnięcie liści.
– Szkodnik powoduje duże straty w plonie korzeni i cukru. W ub.r. rozstawiliśmy ponad 100 pułapek feromonowych we wszystkich rejonach działalności KGS na terenie kraju. Z naszych obserwacji wynika, że największe jego nasilenie miało miejsce w centralnej Polsce, aczkolwiek na północy, czyli w Malborku też go znaleźliśmy. Jego największa aktywność wystąpiła w trzeciej dekadzie lipca oraz pierwszych dniach sierpnia – mówił Artur Majewski.
Jak przebiegała kampania cukrowa w KGS?
Przerób buraków w KGS średnio dla każdej z 7 cukrowni trwał 118 dni. Najszybciej krojenie korzeni rozpoczęło się w Werbkowicach (6 września) i dzień później w Kruszwicy i Malborku. Jako ostatnie przerób buraków uruchomiły cukrownie w Dobrzelinie i Kluczewie (12 września).
KGS skupiła w zakończonej kampanii 7 293 426 t buraków. W ubiegłym roku dosyć trudna była końcówka kopania buraków. W drugiej połowie listopada nieoczekiwanie spadł śnieg. Na 20 listopada w KGS pozostawało jeszcze do wykopania ponad 21,1 tys. ha, najwięcej w Nakle (5,3 tys. ha).
Średnia polaryzacja w KGS buraków wyniosła 16,42%. Najwyższą zawartość cukru wykazały buraki plantatorów zakładu w Krasnymstawie 16,87%, Dobrzelinie 16,86% i Kruszwicy 16,75%. Pod względem wydajności w ubiegłym roku bezkonkurencyjni okazali się być plantatorzy kontraktujący dostawę do Cukrowni Malbork. Osiągnęli najwyższy średni plon korzeni – 73,68 t/ha i najwyższy średni biologiczny plon cukru – aż 12,2 t/ha (przy średniej dla całej KGS 10,2 t/ha).
Po raz pierwszy w historii KGS wyprodukowała ponad milion ton cukru. W siedmiu cukrowniach zostało wytworzonych 1 0033 937 t. W całej KGS średnia cena buraków kontraktowych w 2023 r. wyniosła 213,67 zł/t bez dopłaty za zawartość cukru i 227,47 zł/t z dopłatą.
Rekordowy skup buraków i produkcja cukru w KGS
Podczas konferencji zostały także omówione wyniki produkcyjne na tle pozostałych producentów cukru działających na terenie naszego kraju. W 2023 r. do KGS buraki dostarczyło 13 138 plantatorów. Uprawiane one były w całej Polsce przez 26 027 rolników. Średni areał plantacji wyniósł 11,1 ha. Z kolei w samej Grupie przeciętna wielkość kontraktacji była o 2,1 ha niższa. W minionym roku w całym kraju pod uprawę buraków było przeznaczonych 266 673 ha, z czego 117 856 ha przypadało na plantatorów współpracujących z KGS.
W 2023 r. rekordowy był też skup buraków. Wszyscy producenci działający w Polsce skupili 16 966 213 t korzeni, o ponad 2,8 mln t więcej niż w sezonie 2022 r. Uprawa buraków z zeszłego roku pozwoliła na wyprodukowanie przez wszystkie koncerny w naszym kraju aż 2 341 375 t cukru, z czego ponad 1 mln przypada na KGS. Są to rekordowe wyniki w historii.
– Ceny cukru przekładają się na ceny surowca, a więc buraków. Rok 2023 w UE był pod tym względem bardzo dobry – mówił Artur Majewski.
Tomasz Ślęzak
