Poczwarki nasionnicy, tzw. bobówki, zimują w warstwie gleby na głębokości ok. 5 cm, nieliczne kryją się na głębokości ok. 10 cm. Rozwój poczwarki trwa około 4 tygodni i zachodzi jedynie przy temperaturze wyższej niż 7 stopni C.
Nalot nasionnicy trześniówki na czereśnie i wiśnie rozpoczyna się na przełomie maja i czerwca
Trześniówka opuszcza zimowlę pod koniec maja lub na początku czerwca, gdy temperatura gleby osiągnie 13 stopni. I co ciekawe, początek wylotu much z miejsc nasłonecznionych jest o tydzień do dwóch wcześniejszy niż z miejsc zacienionych. Samice opuszczają kryjówki o 2 do 7 dni później niż samce.
Nalot trwa do połowy lipca i największy ruch szkodników obserwuje się po południowej stronie korony i dopiero od godzin południowych, gdy muchy stają się bardziej ruchliwe. Kopulacje odbywają się w 3–4 dniu po wylocie i to wielokrotnie. Mniej więcej po tygodniu od wylotu i przy temperaturze powyżej 16 st. C, samice rozpoczynają składanie jaj na owocach.
Jak bobówka uszkadza owoce czereśni i gdzie żeruje?
Samica przekłuwa wysuwającym się z pochwy pokładełkiem skórkę owocu i składa jajo w miąższu. Jaja składane są przeważnie w górnej części owocu, w pobliżu szypułki. W miejscu złożenia jaja na skórce widoczny jest brązowy ślad w kształcie przecinka na owocu zielonym a na owocu bardziej dojrzałym ów przecinek jest żółtobiały.
Muchy składają jaja przenosząc się z odmian wcześnie dojrzewających na późno dojrzewające. A jedna samica w czasie swojego 30-dniowego życia składa 30 jaj. Zdarzały się przypadki, że jedna samica złożyła nawet ich 100. Po 10 dniach od złożenia z jaj wylęgają się larwy, które początkowo żerują pod skórką owocu, po czym wgryzają się w głąb miąższu i pozostają w pobliżu pestki.
Larwa w owocu przechodzi 2 razy wylinkę a rozwój kończy w owocach w ciągu 10 do 20 dni, następnie wypada na ziemię, wchodzi w glebę, gdzie się przepoczwarcza tworząc bobówkę. Po wyjściu larwy na skórce w pobliżu szypułki widoczny jest 2-milimetrowy otwór, przez który larwa opuściła owoc.
Jak rozpoznać trześniówkę w sadzie?
Postać dorosła nasionnicy jest czarną, lśniącą muchą z żółtopomarańczową plamką między nasadą skrzydeł. Długość samicy wynosi 5 mm, samca 4 mm, ich skrzydła osiągają rozpiętość 9 mm, są przezroczyste z poprzecznymi pasami, tworzącymi rysunek. Czoło i przód głowy szkodnika są żółte, z dużymi metalicznozielonymi oczami i krótkimi czółkami.
Samiec i samica nieco różnią się od siebie kształtem odwłoka. Samiec ma odwłok prawie kulisty, samica bardziej wydłużony z pokładełkiem na końcu. Jajo jest mlecznobiałe, podłużne, o długości 0,7 mm i szerokości 0,2 mm. Wylęgła larwa jest beznoga w typie czerwia, o białej barwie. Pod koniec rozwoju ma około 4 mm długości, poczwarka jest biała i owalna. Bobówka, w której spoczywa poczwarka jest słomkowożółta, o długości ok. 5 mm i szerokości 2 mm.
W 2004 r. pojawił się nowy gatunek nasionnicy, który wyrządza o wiele większe szkody, gdyż samica jest w stanie złożyć do 400 jaj. Pojawia się on ok. 3–4 tyg. później i w sadzie przebywa do końca sierpnia, gdy trześniówka przebywa tylko do końca lipca.
Jakie są progi szkodliwości nasionnicy trześniówki w czereśniach?
W celu określenia progu szkodliwości nasionnicy trześniówki umieszczamy najpóźniej w połowie maja żółte tablice lepowe i sprawdzamy co dwa dni ilość odłowionych muchówek. Tablice umieszczamy na wysokości 1,5–1,8 m od strony południowej. Progiem zagrożenia jest odłowienie 2 muchówek na jednej pułapce.
Pojawianie się nasionnicy trześniówki przypada na czas kwitnienia robinii pseudoakacji i to ułatwia nam podjęcie walki ze szkodnikiem w odpowiednim momencie.
Jak zwalczać trześniówkę w sadzie?
Jednym ze sposobów pozbycia się szkodnika jest zbieranie spadów, a także przekopanie 5-centymetrowej warstwy gleby pod drzewem, gdzie przepoczwarczają się owady, a ptaki zrobią resztę.
Najlepiej zabieg przeprowadzić tuż po zbiorach owoców. Można pod drzewem rozłożyć agrowłókninę lub inny gęsto tkany materiał utrudniający zejście larwom do ziemi w celu przepoczwarczenia.
Wśród polecanych metod jest również przykrycie od maja do czerwca gęstą siatką lub firanką gleby pod koroną drzew, aby utrudnić wylot szkodników. Po zaobserwowaniu na tablicach muchówek można wykonać oprysk gnojówką z pokrzywy z wrotyczem.
Małgorzata Wyrzykowska
Fot. Małgorzata Wyrzykowska
Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 22/2023 na str. 23.
Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
