Ile składników pokarmowych potrzebuje kukurydza?
W przeliczeniu na 1 t ziarna, kukurydza pobiera przeciętnie (w kg): 25 azotu (N), 12 fosforu (P2O5), 28 potasu (K2O), 10 wapnia (CaO), 7,5 magnezu (MgO) i 4 siarki (S), zaś z mikroelementów (w g): 75 cynku (Zn), 100 manganu (Mn), 10 miedzi (Cu), 12 boru (B) i 0,9 molibdenu (Mo).
Wynika z tego, że w przeliczeniu na plon 8-12 t suchego ziarna wykorzystuje w okresie wegetacji (w kg): 200-300 N, 96-144 P2O5, 224-336 K2O, 80-120 CaO, 60-90 MgO i 32-48 S, zaś z mikroelementów (w g): 600-900 Zn, 800-1200 Mn, 80-120 Cu, 96-144 B i 7,2-10,8 Mo.
Przy ustalaniu dawek nawozów, należy brać pod uwagę nie tylko jej wymagania pokarmowe i prognozowany plon, ale też przedplon i zasobność gleby w przyswajalne składniki.
Obornik i gnojowica - dobre dla kukurydzy
Kukurydza ze względu na długi okres wegetacji, dobrze wykorzystuje składniki po mineralizacji obornika lub gnojowicy, jak też wymieszanej z glebą słomy i biomasą międzyplonów.
W dawce 35 t obornika wnosi się przeciętnie do gleby (w kg): 175 N, 105 P2O5, 245 K2O, 66 MgO, 28 S oraz znaczne ilości mikroelementów, zwłaszcza manganu, żelaza i cynku.
Są to często ilości na poziomie wymagań pokarmowych kukurydzy. Trzeba jednak mieć na uwadze fakt, że nie są one wykorzystywane w 100 proc., bowiem azot w pierwszym roku, zaledwie w 25-40 proc., fosfor do 30 proc., zaś potas do 60 proc.
Powiązane artykuły
Niezbędne jest zatem dodatkowe nawożenie mineralne. Zazwyczaj dobre wyniki w uprawie kukurydzy uzyskuje się po udanych międzyplonach: gorczycy, facelii, gryki, roślin strączkowych lub ich mieszanek.
Rośliny te należy przyorać lub pociąć oraz wymieszać z glebą w okresie późnojesiennym lub wczesnowiosennym. Ewentualnie pozostawić przemarznięte, bez mieszania z glebą i wysiać nasiona w tzw. mulcz, do czego niezbędny jest siewnik z tarczowymi redlicami.
Wówczas znaczną część dawki (30-40 proc.) P, K, Mg i S, a nawet N (do 20 proc.) można wnieść przed ich wysiewem, zaś pozostałą część (z wyjątkiem N) przed wymieszaniem z glebą.
Azot i jego wpływ na plony
Największy wpływ na plony wywiera azot. Plonotwórcze działanie N, a więc jego wykorzystanie przez rośliny, warunkowane jest dobrym zaopatrzeniem w inne składniki, głównie w P, K i S, zaś z mikroelementów w Zn, B, Mn i Mo.
Dawkę N ustala się na podstawie przewidywanych plonów, przedplonu, przebiegu pogody, wyglądu roślin (intensywności zieleni), a najlepiej na podstawie analizy zawartości azotu mineralnego w glebie, co niestety rzadko się u nas praktykuje.
Przy prognozowanym plonie nasion w ilości 8-12 t, szacunkową dawkę azotu można ustalić na poziomie 160-220 kg N, choć w stanowisku po roślinach strączkowych lub przyoranym oborniku, można ją zmniejszyć do 80-120 kg.
Ze względu na początkowy powolny wzrost kukurydzy i niewielkie wówczas zapotrzebowanie na azot, przedsiewnie zaleca się do 60 proc. zaplanowanej ilości.
Kiedy stosować nawóz azotowy?
Nawóz azotowy można wysiać w postaci fosforanu amonu, mocznika, RSM, a także siarczanu amonu (do 150 kg/ha, by dostarczyć dodatkowo 36 kg S), ewentualnie saletrosanu (250-300 kg).
Pozostałą część azotu podać pogłównie, w postaci saletry amonowej lub RSM, ewentualnie innych, np. mocznika, ale wówczas powinny być wymieszane z glebą, co może być kłopotliwe.
Azot pogłównie powinien być stosowany w miarę późno, kiedy możliwe jest jeszcze wejście siewnika w łan roślin. Należy to tłumaczyć faktem, iż kukurydza najwięcej N wykorzystuje w okresie intensywnego wzrostu, kwitnienia oraz tworzenia kolb i nasion.
Jednak sypkich nawozów azotowych, nie powinno się stosować później niż w fazie 6-8 liści, gdyż w tym okresie górne liście tworzą z łodygą charakterystyczne lejki, w które mogą wpadać granulki nawozu i uszkadzać rośliny.
Poza tym nawozy należy wysiewać na suche rośliny, najlepiej przed spodziewanym deszczem. Dotyczy to zwłaszcza mocznika, siarczanu amonu i saletrzaku. Dobrym nawozem do pogłównego stosowania jest też RSM, pod warunkiem jego rozlewu w międzyrzędziach, a więc do gleby.
Podczas dokonywania tej czynności należy uważać, by roztwór RSM nie był rozpryskiwany na rośliny, gdyż mogą ulec poparzeniu.
Autor: Prof. dr hab. Czesław Szewczuk
