Jęczmień jary jest głównym komponentem mieszanek zbożowych i zbożowo-strączkowych. To również niezastąpiona roślina ochronna przy siewie mieszanek traw z motylkowymi. W czystym siewie jęczmień jary uprawiany jest na cele paszowe, browarne, w mniejszym stopniu na kasze.
Doskonały do mieszanek
Jeżeli planujemy wykorzystać jęczmień jary do ochrony zakładanego użytku zielonego nie powinniśmy wybierać odmian najplenniejszych, ale te, które rekomendowane są na LZO i charakteryzują się najkrótszą słomą, szybko schodzą z pola i są najbardziej odporne na wyleganie. Jęczmień ma chronić młode rośliny traw i motylkowych, ale nie może z nimi nadmiernie konkurować. Dlatego tak ważne są wymienione cechy.
- Widoczna na zdjęciu odmiana Teksas (zarejestrowana w 2017 r.) i Polonia Staropolska (zarejestrowana w 2016 r.) to nowości, które na Listy Zalecanych Odmian trafiły w ekspresowym tempie. Na ten rok rekomendowane są już do uprawy woj. łódzkim, mazowieckim i świętokrzyskim
W jęczmień można wsiewać mieszanki trawiasto-motylkowate, ale także koniczynę czerwoną (wysiewa się ok. 15–18 kg koniczyny w rozstawie 10–15 cm na głębokość 1–2 cm), mieszanki koniczyny czerwonej z trawami oraz lucernę (wysiewa się 18–20 kg/ha lucerny w rozstawie rzędów co 15 cm na głębokość 1–2 cm).
Plenność i odporność
Podobnie jak dla innych gatunków roślin, na podstawie wyników badań Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego tworzone są dla województw Listy Zalecanych Odmian (LZO jęczmienia jarego na mapie). Każdego roku lista ta zmienia się i jest uaktualniana. Na koniec stycznia br. nowe rekomendacje na 2018 r. przedstawiły woj.: łódzkie, mazowieckie, podlaskie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie.
- Jęczmień jary jest podstawowym komponentem wszystkich mieszanek zbożowych, w tym najbardziej popularnej dwuskładnikowej – jęczmień + owies
W przypadku pozostałych województw przedstawiamy rekomendacje z ub.r., bo na LZO rok do roku nie ma rewolucji. Co najwyżej 1–2 odmiany spadają z listy i 1–2 nowsze odmiany zastępują ich miejsce. Niżej przypominamy charakterystykę (wg COBORU) kilku odmian jęczmienia jarego najczęściej rekomendowanych, a w tabeli zestawiliśmy do porównania najważniejsze cechy wszystkich odmian z LZO. Odmiany te prezentują wysoki postęp hodowlany, który w jęczmieniu jarym skupia się na poprawie plenności oraz zdrowotności, a w odmianach browarnych na poprawie wartości browarnej.
- Widoczna na zdjęciu odmiana Teksas (zarejestrowana w 2017 r.) i Polonia Staropolska (zarejestrowana w 2016 r.) to nowości, które na Listy Zalecanych Odmian trafiły w ekspresowym tempie. Na ten rok rekomendowane są już do uprawy woj. łódzkim, mazowieckim i świętokrzyskim
Soldo – odmiana typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego – dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i czarną plamistość – średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie ziarna dość dobre, zawartość białka w ziarnie i gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Ella – odmiana typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i czarną plamistość – dość duża, na rdzę jęczmienia i rynchosporiozę – dość mała. Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża. Zawartość białka w ziarnie dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
KWS Atrika – odmiana typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia i czarną plamistość – średnia, na plamistość siatkową i rynchosporiozę – dość mała. Rośliny o przeciętnej wysokości i odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Duża masa 1000 ziaren, wyrównanie ziarna dość dobre, zawartość białka w ziarnie i gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Basic – odmiana typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rynchosporiozę i czarną plamistość – duża, na rdzę jęczmienia – średnia . Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym przeciętna. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Iron – odmiana typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej. Odporność na rdzę jęczmienia i czarną plamistość – dość duża, na plamistość siatkową i rynchosporiozę – średnia, na mączniaka prawdziwego – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała. Zawartość białka w ziarnie dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Oberek – odmiana typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na czarną plamistość – dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i rdzę – średnia, na rynchosporiozę – dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania – przeciętny. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie ziarna – średnie, zawartość białka w ziarnie – dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym – średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Marek Kalinowski