Ruń przeznaczona zarówno na siano, jak i na sianokiszonkę powinna być koszona we wczesnych fazach rozwojowych: początek okresu kłoszenia i wyrzucania wiech dominujących gatunków traw, a w przypadku roślin motylkowatych – zawiązywania pąków (do pełnego pączkowania) przez lucerny i koniczyny. Przy podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu koszenia runi łąkowej z przeznaczeniem na siano należy uwzględnić fazę rozwoju dominujących gatunków traw oraz prognozę pogody.
W polskich warunkach kłoszenie traw rozpoczyna się na przełomie drugiej i trzeciej dekady maja, okres kwitnienia zaś – w pierwszej dekadzie czerwca. Termin zbioru pierwszego pokosu wpływa nie tylko na ilość i jakość uzyskiwanego siana, lecz również na plon następnych pokosów. Przy zbiorze pierwszego pokosu w końcu maja, po 45–50 dniach ruń łąkowa jest dostatecznie wyrośnięta i nadaje się ponownie do koszenia, zachowując pełną wartość pastewną.
Opóźnienie terminu koszenia powoduje zmniejszenie ilości białka ogólnego i jednocześnie zwiększenie ilości włókna strawnego. Zbierana ruń nie powinna być wyższa niż 30–40 cm, a kłoszących się traw nie powinno być więcej niż 50%, gdyż w miarę starzenia się roślin zmniejsza się ich strawność oraz wartość pokarmowa Z punktu widzenia wartości pokarmowej porostu przeznaczonego do zakiszania, zbiór należałoby rozpocząć już w fazie strzelania w źdźbło. Z drugiej jednak strony, im późniejszy jest zbiór zielonki na kiszonkę, tym większy jest plon suchej masy, na co często zwracają uwagę rolnicy.
Optymalny termin zbioru zielonek w produkcji kiszonek jest zróżnicowany w zależności od surowca:
trawy – faza kłoszenia, wyrzucanie wiech,
lucerna, koniczyna czerwona w czystym siewie lub w mieszance z trawami – faza pączkowania do początku kwitnienia,
mieszanki zbożowo-strączkowe (GPS) – dojrzałość mleczna ziarna jęczmienia lub owsa,
kukurydza – dojrzałość ziarna woskowa przy zawartości suchej masy w całej roślinie 30–35%,
zielonki strączkowe – faza strąka płaskiego.
Marek KALINOWSKI
