Bakterie patogeniczne w roślinach
Jak podaje Platforma sygnalizacji agrofagów, w br. odnotowano występowanie bakterii patogenicznych na roślinach, na których wcześniej się nie pojawiały. Zjawisko to zostało zaobserwowane w następujących województwach:
- wielkopolskim,
- dolnośląskim,
- podkarpackim.
Nowe zagrożenia odnotowano w uprawach:
- grochu (Pisum sp.), soi (Glycine sp.), derenia (Cornus sp.): wykryto obecność Pantoea agglomerans, bakterii powodującej choroby m.in. kukurydzy, gryki, sorga i cebuli,
- soi: pojawiła się bakteria Pantoea ananatis, znana z atakowania innych roślin, ale po raz pierwszy wykryta na soi.
- kukurydzy (Zea mays): na plantacjach kukurydzy stwierdzono obecność Kosakonia cowanii, patogenu dotychczas znanego z porażania soi.
- pomidora (Solanum lycopersicum): wykryto bakterię Enterobacter cloaceae subsp. dissolvens, dotąd nienotowaną na pomidorze, ale atakującą inne rośliny jak kukurydza, cebula czy ryż.
- zatrwian (Limonium sp.): zidentyfikowano obecność Pseudomonas syringae, bakterii patogennej dla ponad stu gatunków roślin, ale nieobserwowanej wcześniej na zatrwianie.
Skąd zwiększone ryzyko występowania bakterii patogenicznych na roślinach?
Na pojawienie się bakterii patogenicznych wśród roślin, w których dotychczas nie występowały, mają wpływ zmieniające się warunki atmosferyczne. Dochodzi do sytuacji, gdy dotąd niegroźne bakterie, przekształcają się w patogeny bakteryjne. Ostatnie lata są czasem, kiedy takie zjawisko zachodzi w coraz większej ilości upraw, choć są to pojedyncze przypadki ognisk chorobowych.
Które bakterie wykazują zdolność porażania?
Jak czytamy na Platformie sygnalizacji agrofagów, bakteriami potencjalnie porażającymi nowych żywicieli, są gatunki przejawiające następujące cechy:
- zdolność zakażania wielu gatunków roślin-gospodarzy i wektorów, stanowiących często naturalny rezerwuar danego patogenu w przyrodzie, co przekłada się na jego wzrost i utrzymanie wysokiej liczebności populacji w środowisku.
- występowanie w obrębie gatunku bakterii szczepów patogenicznych i niepatogenicznych dla roślin, których rozróżnienie jest często trudne lub niemożliwe przy pomocy testów innych niż testy patogeniczności.
- bliskie pokrewieństwo i podobieństwo morfologiczne do innych gatunków z tego samego rodzaju, występujących powszechnie w środowisku i niebędących patogenami roślin jednak mogących pozyskać zdolności chorobotwórcze na drodze koniugacji.
- powszechne występowanie bakterii w środowisku, np. w wodzie, glebie, na powierzchni roślin (epibionty), czy jako endobionty świadczące o ich zdolności do skutecznej konkurencji międzygatunkowej, umożliwiającej zdobywanie i zasiedlanie nowych niszy ekologicznych.
Jakie działania ochronne można podjąć w celu powstrzymania rozwoju bakterii patogenicznych?
Powyższe zagrożenia warunkują podejmowanie następujących działań ochronnych:
- monitorowanie upraw poprzez regularne sprawdzanie plantacji pod kątem objawów chorobowych, szczególnie na roślinach, które dotychczas były wolne od danych patogenów.
- wczesne wykrywanie, gdyż wczesne wykrycie patogenów pozwala na skuteczniejsze zarządzanie chorobą i minimalizowanie strat,
- rotacja upraw, ponieważ przemyślana rotacja upraw może ograniczyć ryzyko rozprzestrzeniania się patogenów na nowe rośliny.
Przeczytaj również:
Oprac. Justyna Czupryniak
Źródło: Platforma Sygnalizacji Agrofagów
