Zboża

Pszenica jara – lista zalecanych odmian

W Krajowym Rejestrze znajduje się obecnie 36 odmian pszenicy zwyczajnej jarej, przy czym po posiedzeniu Komisji ds. Rejestracji Odmian Roślin Zbożowych w dniu 14 stycznia br. do tego grona lada dzień dołączy kolejnych 8 odmian (Etolia, Itaka, KWS Dorium, Mantra, Werwa, WPB Francis i WPB Pebbles – to odmiany jakościowe chlebowe z grupy A oraz Syntia – odmiana chlebowa z grupy B). Warto zaznaczyć, że w Krajowym Rejestrze są też dwie odmiany jare pszenicy orkisz (Kuiavia i Wirtas) oraz jedna oścista odmiana pszenicy twardej jarej – SMH87.

Liderką Listy Odmian Zalecanych pszenicy jarej na 2020 r. (LOZ na 2021 nie jest opublikowana, ale też rewolucyjnych zmian nie będzie) jest Goplana, rekomendowana do uprawy w 15 województwach, a dalej Harenda (14 województw), Rusałka (12 województw) i Frajda (9 województw). Pozostałe wartościowe odmiany (na LOZ jest ich 17) nie są tak uniwersalne, ale lokalnie plonują doskonale. Poniżej zamieszczamy krótką charakterystykę odmian najczęściej rekomendowanych (wg COBORU), na mapie pełną listę rekomendacji na 2020 r. (rekomendacje na 2021 r. nie są jeszcze opublikowane), a w tabeli zebrane najważniejsze cechy odmian z LOZ.

Goplana

Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i choroby podstawy źdźbła – dość duża, na septoriozy liści, septoriozę plew, fuzariozę kłosów oraz brunatną plamistość liści – średnia, na rdzę żółtą – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie słabe, gęstość w stanie zsypnym duża, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Liderką Listy Odmian Zalecanych na 2020 r. była Goplana

Harenda

Odmiana chlebowa (grupa B). Odporność na rdzę brunatną – duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew oraz fuzariozę kłosów – dość duża, na mączniaka prawdziwego – średnia. Rośliny średniej wysokości o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość duże, gęstość w stanie zsypnym dość mała, liczba opadania duża. Zawartość białka i ilość glutenu dość duża. Wskaźnik sedymentacji SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.

Rusałka

Odmiana jakościowa (grupa A). Z uwagi na małą do bardzo małej odporność na rdzę żółtą zalecana do uprawy na wysokim poziomie agrotechniki z kompletną ochroną fungicydową. Odporność na brunatną plamistość liści – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, septoriozy liści i fuzariozę kłosów – średnia, na septoriozę plew – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym duża, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża, ilość glutenu bardzo duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Frajda

Odmiana chlebowa (grupa B). Odporność na mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, rdzę żółtą, septoriozy liści, septoriozę plew – średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie mała, liczba opadania dość duża. Zawartość białka duża, ilość glutenu bardzo duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Atrakcja

Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na choroby podstawy źdźbła, rdzę żółtą, septoriozy liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i brunatną plamistość liści – średnia. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała do bardzo małej, wyrównanie ziarna słabe do bardzo słabego, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka i ilość glutenu dość duże. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.

MHR Jutrzenka

Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na choroby podstawy źdźbła, rdzę żółtą, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, brunatną plamistość liści i septoriozy liści – średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna dobre do bardzo dobrego, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża do bardzo dużej, ilość glutenu bardzo duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.

Lp.	Odmiana	Plon w 2020 r. na a1 (wzorzec = 62,4 q/ha) w % wzorca	Plon w 2020 r. na a2 (wzorzezc= 71,7 q/ha) w % wzorca	Wyrównanie ziarna (skala 9 st/.)	Zawartość białka (skala 9 st.)	Gęstość ziarna w stanie zsypnym (skala 9 st.)	Wskaźnik sedymentacji SDS (skala 9 st.)	Ilość glutenu mokrego (skala 9 st.)	Liczba opadania (skala 9 st.)
1	Goplana	101	101	68	7	5	7	8	8
2	Harenda	106	104	67	6	7	9	6	7
3	Rusałka	101	102	77	7	6	8	9	8
4	Frajda	102	103	75	7	6	7	9	6
5	Atrakcja	108	108	58	6	5	8	6	8
6	MHR Jutrzenka	103	102	81	8	5	8	9	8
7	Nimfa	95	95	70	8	4	8	9	8
8	Jarlanka	98	98	73	7	5	8	8	8
9	Tybalt	97	99	70	7	4	8	8	8
10	Mandaryna	106	106	62	5	8	9	7	8
11	Varius	103	103	63	7	5	8	8	8
12	WPB Skye	96	96	72	7	5	8	8	8
13	Arabella	-	-	72	7	7	9	6	7
14	Eskadra	94	97	69	7	5	8	7	9
15	Fala	95	95	71	7	4	8	8	8
16	Gratka	95	98	70	7	4	8	8	9
17	Merkawa	105	105	79	7	4	8	8	8

Tabela. Plonowanie i ważniejsze cechy jakościowe ziarna odmian pszenicy jarej (źródło: porównywarka odmian COBORU)

Wśród zarejestrowanych jest w Krajowym Rejestrze jedna odmiana pszenicy twardej jarej – SMH87 i dwie odmiany pszenicy orkisz jarej – Kuiavia i Wirtas

Wśród zarejestrowanych jest w Krajowym Rejestrze jedna odmiana pszenicy twardej jarej – SMH87 i dwie odmiany pszenicy orkisz jarej – Kuiavia i Wirtas