Pszenica ozima

Pszenica ozima – Lista Zalecanych Odmian na 2019 rok

W uprawie pszenicy ozimej liczy się plon i jakość ziarna oraz tolerancja odmian na zespół chorób podstawy źdźbła i na fuzariozę kłosów. Biorąc pod uwagę te i wiele innych ważnych cech odmian, jak zimotrwałość starajmy się też zawężać wybór do odmian rekomendowanych do uprawy w województwach.

Potencjał plonowania to dla każdego rolnika cecha najważniejsza, lecz jak się okazuje (piszemy o tym w numerze 30. "Tygodnika Poradnika Rolniczego") w praktyce rolniczej jest on wykorzystywany w Polsce średnio w zaledwie ok. 50%.

Mówiąc wprost, średnie plony zbóż są prawie o połowę niższe od plonów uzyskiwanych w sieci doświadczalnej COBORU. Dlaczego? Głównie z powodu małego udziału najnowszych odmian w uprawie i z powodu używania do siewu wyrodzonego materiału siewnego z własnych rozmnożeń. Postęp w plonowaniu może dać tylko nowa genetyka odmian i dobrze przygotowany, zaprawiony kwalifikowany materiał siewny.

Poniżej prezentujemy też skrócone charakterystyki odmian pszenicy ozimej najczęściej rekomendowanych do uprawy w 2019 r. w większości województw, a na końcu artykułu przedstawiamy rekomendacje dla poszczególnych regionów. Wszystkie te informacje są opracowane na podstawie danych COBORU.

Jedyną ościstą odmianą na LZO jest Ostroga, ceniona przez rolników, bo mniej chętnie odwiedzana przez dziki

Charakterystyka odmian pszenicy ozimej wg COBORU

Artist – odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość 4,0 w skali 9-stopniowej. Plenność bardzo dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozę plew – dość duża, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów – średnia, na brunatną plamistość liści i septoriozy liści – dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

RGT Kilimanjaro – odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość mała do średniej (4,0). Odporność na rdzę brunatną, septoriozy liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę żółtą i brunatną plamistość liści – średnia, na pleśń śniegową i mączniaka prawdziwego – dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna przeciętne, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Linus – odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość 4,0 w skali 9-stopniowej. Odporność na ważniejsze choroby średnia, jedynie na rdzę brunatną dość duża. Rośliny dość niskie o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym mała. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża. Zawartość białka dość duża, ilość glutenu duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość dobra. Plenność – dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki średni. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała. Odmiana doskonale radzi sobie przy uprawie na słabszych stanowiskach, w tym przy gorszych przedplonach (po zbożach). Jej najważniejszą cechą, bardzo trudną do uzyskania w hodowli jest odporność na łamliwość podstawy źdźbła (odporność VPM). Linus toleruje okresowe susze i ma średnie do niskich wymagania glebowe.

Hondia – odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość 5,5 w skali 9-stopniowej. Odporność na pleśń śniegową, choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów – dość duża, na rdzę brunatną, rdzę żółtą, septoriozy liści i septoriozę plew – średnia. Rośliny średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Plenność dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.

Rotax – odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość 5,0 w skali 9-stopniowej. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozy liści – dość duża, na pleśń śniegową, choroby podstawy źdźbła, rdzę żółtą, brunatną plamistość liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – średnia. Rośliny o przeciętnej wysokości, o małej do bardzo małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała do bardzo małej, wyrównanie ziarna słabe, gęstość w stanie zsypnym mała. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża. Zawartość białka dość mała. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna

Arkadia – odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość duża – 6,0 w skali 9-stopniowej. Odporność na rdzę brunatną – dość duża, na septoriozę plew, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła – średnia, na brunatną plamistość liści – mała, na mączniaka prawdziwego i septoriozę liści – mała. Rośliny dość wysokie, o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania wczesny. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża. Zawartość białka i ilość glutenu średnie. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Plenność dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Ostroga (oścista) – odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość 6,0 w skali 9-stopniowej. Odporność na rdzę brunatną – duża do bardzo dużej, na brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz choroby podstawy źdźbła – dość duża, na fuzariozę kłosów – przeciętna, na mączniaka – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania późny. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie duża, liczba opadania dość duża. Zawartość białka i ilość glutenu dość duże. Wskaźnik sedymentacji SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość dobra. Plenność przeciętna. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki średni. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Lista Zalecanych Odmian pszenicy ozimej na 2019 rok – rekomendacje dla województw

Dolnośląskie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Linus A, Patras A, Ostroga (oś) A, KWS Ozon B, KWS Dakotana A, Kometa B, RGT Sacramento CCA A
Kujawsko-pomorskie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Linus A, Hondia A, Rotax B, Arkadia A, Belissa B, Bonanza B, Delawar A, LG Jutta B, Fakir B, KWS Kiran C, Julius CCA E, Sailor A
Lubelskie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Linus A, Rotax B, Arkadia A, Belissa B, Natula A
Lubuskie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Linus A, Hondia A, Patras A, Ostroga (oś) A, Delawar A, KWS Ozon B, Tobak B
Łódzkie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Hondia A, Hybery F1 B, Natula A, Rivero B, Medalistka B, Owacja B
Małopolskie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Linus A, Rotax B, Patras A, Delawar A, KWS Ozon B
Mazowieckie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Linus A, Hondia A, Rotax B, Arkadia A, Belissa B, KWS Ozon B, Hybery F1 B, Jantarka B, Sailor A
Opolskie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Linus A, Hondia A, Arkadia A, Belissa B, Patras A, Bonanza B, LG Jutta B, KWS Dakotana A, Frisky C, Pokusa B, Franz A
Podkarpackie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Linus A, Hondia A, Belissa B, Patras A, Ostroga (oś) A, RGT Bilanz B, Frisky C, Pokusa B, Mulan B
Podlaskie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Hondia A, Bonanza B, LG Jutta B, KWS Dakotana A, KWS Kiran C
Pomorskie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Hondia A, Rotax B, Arkadia A, Ostroga (oś) A, Delawar A, Fakir B, RGT Bilanz B, Formacja A, Julius CCA E, KWS Spencer A, Tytanika B
Śląskie: Artist B, Linus A, Hondia A, Rotax B, Arkadia A, Belissa B, Patras A, Ostroga (oś) A, Bonanza B, LG Jutta B, KWS Ozon B, RGT Bilanz B, Formacja A, Rivero B, Doloresw B, KWS Firebird A
Świętokrzyskie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Linus A, Rotax B, Arkadia A, Ostroga (oś) A, Delawar A, Fakir B, Skagen A
Warmińsko-mazurskie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Hondia A, Rotax B, LG Jutta B, KWS Kiran C, Jantarka B,
Wielkopolskie: Artist B, RGT Kilimanjaro A, Linus A, Hondia A, Belissa B, Patras A, Hybery F1 B, Platin B
Zachodniopomorskie: Artist B, Linus A, Bonanza B, Hybery F1 B

E – elitarna odmiana chlebowa
A – jakościowa odmiana chlebowa
B – odmiana chlebowa
C – odmiana pastewna lub inna
(oś) – odmiana o ościstym kłosie
F1 - odmiana mieszańcowa
w – skreślona z Krajowego rejestru w 2018 r.
CCA-– odmiana ze Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych, niezarejestrowana w Polsce

Na rynku jest kilka odmian mieszańcowych pszenicy, w tym Hybery F1 rekomendowany do uprawy w czterech województwach. Firmy nieposiadające w ofercie hybryd pszenicy zapowiadają ich wprowadzenie na polski rynek po 2022 r.