O szczegółach hodowli najstrawniejszych odmian kukurydzy kiszonkowej mówiła na konferencji zorganizowanej w Toruniu przez BASF i partnerów Agro Akademi (LG, ADOB, John Deere i K+S) Sylwia Kuśnierek – odpowiedzialna w Limagrain Polska za projekt LG Animal Nutrition. Aby dogłębnie wyjaśnić wyższą strawność odmian na poziomie genetyki LG Animal Nutrition trzeba znać kilka uwarunkowań budowy włókna.
Kluczowa budowa ligniny
W świadomości wielu rolników tkwi błędne przekonanie, że wartość energetyczna kiszonki z kukurydzy wynika przede wszystkim ze skrobi zawartej w ziarniakach i im większy jest udział kolb, tym lepiej. Skrobia jest cenna, ale prawda jest taka, że 54% suchej masy w kiszonce pochodzi z liści, łodyg, osadki i liści okrywowych kukurydzy, a 45% ze skrobi. Oczywiście skrobia może być strawiona nawet w 100% i oddać z siebie całą energię. Odzyskanie przez krowy znacznych pokładów energii z włókna zależy od jego strawności.
W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że włókno składa się z hemicelulozy (rozkładanej przez bakterie celuloityczne w przedziale od 20% do 100%), celulozy (rozkładanej w ilości od 20 do 100%) i niewielkiej ilości w ogóle niestrawnej ligniny. Lignina mimo że sama nie jest trawiona, jest kluczowa dla strawności włókna. Kluczowy jest tak naprawdę sposób lignifikacji ścian komórkowych z hemicelulozą i celulozą. Właśnie dobre poznanie tych zależności i selekcja linii kukurydzy w hodowli mieszańców w kierunku odpowiedniego typu lignifikacji zaowocowała odmianami LG Animal Nutrition.
I znów nie wchodząc w szczegóły genetyczne warto przeanalizować zamieszczoną grafikę LG pokazującą różnice w lignifikacji ścian komórkowych odmian o bardziej stawnym włóknie i odmian standardowych. To tłumaczy wpływ niestrawnej ligniny na strawność włókna. Jeżeli lignina zamyka w kręgu hemicelulozę i celulozę, to bakterie celuloityczne ich nie rozłożą, a krowa nie strawi i nie odzyska zamkniętej tam energii. Jeżeli natomiast lignina jest rozrzucona nieregularnie w ścianach komórkowych hemiceluloza i celuloza będą trawione w znacznie większym stopniu.
Doświadczenie w Osięcinach
Założeniem programu LG Animal Nutrition jest testowanie odmian o najwyższych strawnościach włókna w ośrodkach naukowo-badawczych oraz fermach krów mlecznych w całej Europie, także w Polsce. Wyniki doświadczeń i testów potwierdzają wysoką strawność kukurydzy, na którą poza skrobią składa się wysoka strawność włókna. Odmiany o najlepszych parametrach agrotechnicznych i żywieniowych zostały sprawdzone przez najlepsze gospodarstwa. Test przeprowadzony w Ośrodku Wdrożeniowo-Badawczym w Osięcinach potwierdza najwyższą jakość i duży udział energii w odmianach LGAN. Testowaniu została poddana odmiana LG 30.238 oraz czołowa odmiana konkurencji.
Obie odmiany zostały wysiane na tym samym polu, poddane zostały takim samym zabiegom agrotechnicznym. Obie odmiany kukurydzy zostały zebrane w optymalnej suchej masie i zakiszone. Odpowiednia sucha masa podczas zbioru jest istotnym parametrem, który decyduje o strawności włókna. Po zakiszeniu zostały przeprowadzone analizy chemiczne. Odmiany charakteryzowały się porównywalnymi parametrami składu chemicznego, jedyną różnicą była wartość parametru DINAG. Określa on strawność włókna, czyli to co wyróżnia odmiany z programu LG Animal Nutrition. Im wyższy, tym większa strawność włókna i wyższa energia z włókna.
Zostały stworzone 2 grupy testowe, po 12 sztuk każda. Zwierzęta były w podobnym dniu laktacji, posiadały porównywalną wydajność mleka oraz wiek. Krowy były żywione TMR-em o takim samym składzie i parametrach, różniły się odmianą kukurydzy. Test trwał 71 dni, podczas którego badane było pobranie paszy, wydajność mleka oraz parametry jakościowe mleka. Każda krowa z grupy żywionej kiszonką ze strawniejszym włóknem odmiany LG 30.238 dawała dziennie o 2,6 litra mleka więcej niż krowy żywione kontrolną kiszonką z kukurydzy.
Marek KALINOWSKI
LG Animal Nutrition (LGAN)
jest specjalnym programem hodowli kukurydzy na kiszonkę. Limagrain jako firma hodowlano-nasienna od wielu lat prowadzi unikalny program selekcyjny. Założeniem tego programu jest hodowla odmian kukurydzy dostarczającej wysokiej energii pochodzącej zarówno ze skrobi, jak i z włókna. Włókno jest źródłem bezpiecznej energii dla przeżuwaczy. W procesie trawienia skrobia wykorzystywana jest przez przeżuwacze prawie w całości niezależnie od odmiany, natomiast strawność włókna w dużym stopniu zależy od genetyki. Zwiększenie energetyczności kiszonki z kukurydzy jest możliwe tylko dzięki podniesieniu strawności włókna.
Kiszonka z kukurydzy to dwa źródła energii. Jednym źródłem energii w kukurydzy jest skrobia. Jest ona szybko rozkładana i wykorzystana w żwaczu i jelicie. Jednak zbyt wysoki udział skrobi w żwaczu może doprowadzić do wystąpienia kwasicy. Drugim, bardziej bezpiecznym źródłem energii dla przeżuwaczy jest włókno. W wyniku prac hodowlanych, odmiany z programu ,LGAN mają zmienioną strukturę włókna tak, że jest ono bardziej dostępne dla bakterii celuloitycznych. Zmieniona struktura włókna pozwala bakteriom lepiej wykorzystać bezpieczną energię pochodzącą ze ścian komórkowych roślin.
