Teledetekcja – a co to jest właściwie?
Teledetekcja jest zdalnym sposobem pozyskiwania danych w postaci obrazów za pomocą czujników (sensorów), które można wykonywać z pokładów samolotów, w przestrzeni kosmicznej czy z powierzchni ziemi. Do pomiarów wykorzystuje się zjawiska zachodzące w przyrodzie (np. promieniowanie elektromagnetyczne, grawitacja, magnetyzm, itd.).
Teledetekcję mierzy się za pomocą:
- sonarów (jeśli odbieramy fale akustyczne),
- lidarów (jeśli odbieramy fale świetlne),
- radarów (jeśli badamy mikrofale),
- albo odbiera się sygnały, które wydzielają badane przedmioty.
Teledetekcja wykorzystuje także inne dziedziny nauki i techniki, dzięki czemu jest możliwe rozpoznawanie i lokalizowanie konkretnych obiektów i zjawisk oraz analizowanie zmian zachodzących na powierzchni ziemi. Podstawą są informacje fotogrametryczne, wykorzystywane w geodezji do tworzenia map, ponieważ fotogrametria zajmuje się odtwarzaniem kształtów, rozmiarów i wzajemnego położenia obiektów w terenie na podstawie zdjęć fotogrametrycznych (fotogramów).
W jaki sposób PIORIN wykorzystuje teledetekcję w swoich pracach?
Zakres prac PIORIN-u z wykorzystaniem metod teledetekcyjnych wynika z przepisów prawnych, którymi kierują wojewódzcy inspektorzy terenowi. Badania dotyczą:
- nadzoru fitosanitarnego,
- ochrony roślin
- oceny polowej materiału siewnego.
Po uzyskaniu potrzebnych obrazów, które są analizowane wizualnie przez wspominanych inspektorów terenowych, przekazuje się je do badań makroskopowych i organoleptycznych (czyli za pomocą zmysłów).
Do końca 2021 r. PIORiN będzie w swych badaniach realizować będzie projekt Projekt FITOEXPORT, który umożliwia wejścia polskim produktom roślinnym na nowe rynki zbytu i podnoszenie ich konkurencyjności. Grant ten finansowany jest z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Jednostka wraz z Instytutem Lotnictwa w ramach Zadania 2, Sieć Badawcza Łukasiewicz – opracowuje nowoczesne metody oparte na technologiach teledetekcyjnych i fotogrametrycznych do usprawniania realizowanych kontroli oraz zwiększania skuteczności reagowania na wymagania importowe nowych odbiorców towarów roślin.
Jakie informacje można uzyskać z teledetekcji?
Teledetekcja i fotogrametria wraz z technologią Bezzałogowych Statków Powietrznych (BSP) i Systemami Informacji Przestrzennych (SIP), pozwalają na szybsze i dokładniejsze prace terenowe.
Zdjęcia pozyskane z BSP są wykorzystywane do pomiarów pola powierzchni i pozwalają na szybkie określenie izolacji przestrzennej upraw. Łatwiej też zlokalizować na polu jednostki kwalifikacyjne, obszary dokładniejszej kontroli lub miejsca poboru próbek terenowych. Co więcej, z takich zdjęć można wyczytać w jakiej fazie rozwoju znajdują się rośliny, jaka jest gęstość zasiedlenia uprawy albo w jakim stopniu uprawę powinno się wyrównać. Dalsza analiza fotografii połączona z wykorzystaniem wskaźników wegetacji pozwala na ocenę jednorodności upraw, stopnia zachwaszczenia lub monitorowania aktywności patogenów i działalności szkodników. Dane uzyskane z użyciem teledetekcji pozwalają na nowatorskie rozwiązania badanych problemów.
Systemy informacji przestrzennej (SIP) są ogólnodostępne i pozwalają PIORiN na uzyskanie aktualnych danych satelitarnych.
Cennych informacji pogodowych czy na temat agrofagów oraz warunków środowiskowych sprzyjających patogenom dostarcza rozwijana aplikacja mobilna. Dodatkowo pozwala także na analizowanie warunków środowiskowych sprzyjających rozwojowi wybranych patogenów. Czujniki wykorzystywane w sposób stacjonarny, dostarczają informacji o aktywności patogenów roślin w warunkach szklarniowych i pozwalają na ich monitorowanie.
Oprac. Natalia Marciniak-Musiał
Na podstawie informacji PIORIN
