Po co przeszczepiamy drzewa?
Przeszczepiając starsze drzewa, odmładzamy je, gdyż związane ze szczepieniem silne skrócenie konarów przyczynia się do przedłużenia życia i produkcyjności. Jest to niezwykle prosta czynność, a przy odrobinie wiedzy i umiejętności poradzić sobie może każdy. Można zaszczepić np. kilka odmian na jednym drzewie i uzyskać część owoców o zielonym, różowym bądź czerwonym zabarwieniu skórki w zależności od odmiany. Gwarantuje – to ciekawy widok.
Czy każde drzewo można przeszczepić?
Ale nie każde drzewo nadaje się do przeszczepiania. Lepiej zrezygnować z odmian jabłoni czy grusz, które charakteryzują się słabą odpornością na mróz. Nie należy również szczepić drzew silnie porażonych przez choroby np. kory, w tym raki drzew. Wiek drzewa nie ma większego znaczenia i jeśli drzewo jest zdrowe a ma 10–15 lat, nic nie stoi na przeszkodzie. Jeśli zatem mamy pobrane na początku zimy zdrowe zrazy, czyli 30-centymetrowe odcinki pędów o średnicy 5–8 mm o 5–10 pączkach, bardzo dobrze naostrzony nóż szczepak, sierpak i krzesak a do odcinania konarów piłkę ogrodniczą, paski foliowe lub rafię oraz maść ogrodniczą z Funabenem lub gęstą farbę emulsyjną z Topsinem do zasmarowywania ran, możemy przystąpić do szczepienia.
Kiedy przygotować drzewa do szczepienia?
Drzewa do szczepienia przygotowujemy w lutym i marcu, a czasem na początku kwietnia, zawsze po fali najsilniejszych mrozów. Jeśli mamy do przeszczepienia młode drzewko do 8 lat, przygotowanie polega na dość krótkim przycięciu gałązek szkieletowych, rozmieszczonych na drzewku tak, by nie zaburzyć konstrukcji drzewa. Pozostałe cienkie gałązki wycinamy lub pozostawiamy, skracając do 30 cm długości jako pędy asymilacyjne do momentu uformowania korony z zaszczepionych zrazów. Gałęzie do szczepienia skraca się na 20 do 40 cm od miejsca rozgałęzienia. Zawsze kierujemy się zasadą, że im gałąź grubsza, tym dalej przycinamy od przewodnika. Tuż przed szczepieniem odświeżamy ranę przez skrócenie jej o kilka centymetrów. Drzewa starsze, w wieku np. 15 lat, przeszczepiamy w ciągu 2 lat, czyli w pierwszym roku górne konary drzewa, dolne w drugim roku, a drzewa do 10 lat przeszczepiamy w ciągu 1 roku.
Metody przeszczepiania drzew
Najczęstszymi metodami jest szczepienie przez stosowanie, w klin i kożuchówka. Metodę przez stosowanie polecane jest, gdy grubość podkładki i zraza jest taka sama. Pęd przeszczepiany, czyli podkładkę, ścina się ostrym nożem tak, aby powstała jak największa i gładka powierzchnia i w ten sam sposób przycinamy zraz trzyoczkowy, z tym że dolne cięcie powinno być tak wykonane, aby oczko znalazło się mniej więcej w połowie cięcia a górne tuż nad oczkiem. Zraz przykładamy do przyciętego pędu podkładki tak, aby ich kora, miazga i drewno szczelnie przylegały do siebie. Po dopasowaniu obwiązuje się miejsce szczepienia i, wraz z wierzchołkiem zraza, smaruje środkiem zabezpieczającym. Ten rodzaj szczepienia wykonuje się zazwyczaj przed ruszeniem soków.
W sarnią nóżkę czyli w klin, jest najczęściej stosowaną metodą szczepienia starszych drzew dlatego, że zraz jest dużo cieńszy niż podkładka. To jest trochę bardziej skomplikowana metoda, wymagająca wprawy i doświadczenia. Należy wygładzić ranę przeszczepianej gałęzi a następnie z obydwu stron dolnego pączka wykonać dwa boczne cięcia tworząc klin, a na gałęzi wyciąć trójkątny klinik dwoma skośnymi cięciami noża o szerokości i długości równiej klinowi na zrazie. W uzyskane zagłębienie wciska się zraz zwracając uwagę, by powierzchnia miazgi zraza i gałęzi się stykały. Brzegi rowka powinny nieznacznie wystawać poza powierzchnię zraza, bo miazga podkładki jest nieco głębiej niż zraza. Po dopasowaniu płaszczyznę przycięcia gałęzi oraz wierzchołek zraza smarujemy maścią a umocowany zraz obwiązujemy folią lub rafią. Metodę szczepienia stosujemy wczesną wiosną przed ruszeniem soków.
Szczepienie metodą pod korę, czyli kożuchówka, to najłatwiejszy i najczęściej stosowany sposób. Kożuchówkę wykonujemy w maju, gdy działalność miazgi jest najintensywniejsza, a kora dobrze odchodzi od drewna. Konary przycina się w marcu a tuż przed szczepieniem skraca o ok. 5 cm do świeżego drewna. Korę nacina się pionowo i rozchyla boki tylcem noża. Przygotowuje się trzyoczkowy zraz ścinając prostopadle nad górnym oczkiem oraz ukośnie pod dolnym, by powierzchnia była jak najdłuższa. Dolny pąk powinien znaleźć się pośrodku dolnego cięcia. Gdy zraz zostanie wsunięty pod korę, pąk będzie wystawał między jej brzegami. Miejsce szczepienia ciasno obwiązujemy wiązadłem i smarujemy maścią lub farbą emulsyjną.
Przeczytaj również:
Małgorzata Wyrzykowska
