Zabiegi ochrony roślin pod koniec listopada – wymysł czy konieczność?

Czy w takich warunkach jest jeszcze sens zastanawiać się nad wykonywaniem zabiegów ochronnych na Państwa plantacjach? Przykład ubiegłych lat pokazuje, że niekiedy jest konieczność, a czasami dopiero możliwość wykonania pewnych zabiegów na przełomie listopada i grudnia. Taka sytuacja miała miejsce np. w sezonie 2015, kiedy to część rolników wykonywała zabiegi herbicydowe w pszenicy ozimej korzystając ze sprzyjającego okna pogodowego w połowie grudnia.

Czy zabieg późną jesienią zwalczający niepożądane rośliny, którymi są chwasty, ma w ogóle sens? Decydująca jest pogoda w trakcie zabiegu oraz ogólne warunki panujące w danym okresie. Udowodniono, że uprawa, na której zwalczono chwasty jesienią wytwarza więcej pędów kłosonośnych niż ta, gdzie zastosowano tylko zabiegi wiosenne. W bezpośredni sposób wpływa to na plon, który przy ochronie jesiennej jest wyższy niż jeżeli zdecydujemy się tylko na wariant wiosenny.

Jesienią chwasty potrafią bardzo szybko wzejść i tworzyć konkurencję dla młodych ozimin

W bieżącym sezonie na polach, gdzie siew przypadł zgodnie z zalecanym terminem, udało się wykonać zabiegi herbicydowe. Na części plantacji zabieg ten jest opóźniony ze względu na późniejsze siewy pszenicy ozimej. W nadchodzących tygodniach, gdy warunki będą sprzyjały, warto zdecydować się na wykonanie pełnej ochrony, zawierającej zwalczanie zarówno miotły zbożowej, jak i chwastów dwuliściennych. Minimalna temperatura, która powinna występować zarówno w momencie występowania zabiegu, jak i do trzech dni po nim to 5°C. Im będzie cieplej, tym szybkość działania preparatów będzie zdecydowanie większa. W przypadku odłożenia do wiosny zwalczania chwastów dwuliściennych, ważne jest, aby jesienią wyeliminować lub ograniczyć występowanie miotły zbożowej. Szczególne znaczenie ten zabieg ma na plantacjach, gdzie występuje problem biotypów odpornych.

Ze względu na dużą presję w czasie całego okresu wegetacji zwracajmy uwagę na występowanie mszyc na plantacji. Ubiegłe sezony pokazały skalę problemu, dlatego zgodnie ze stwierdzeniem, że „lepiej zapobiegać niż leczyć” w przypadku występowania tych szkodników, dobrze jest dodać insektycyd do zbiornika opryskiwacza. Problem mszycy jesienią jest aktualny do momentu wystąpienia przez trzy kolejne doby temperatury minimalnej -6°C. Patrząc na dotychczasowy rozkład temperatury, ryzyko żerowania mszyc na plantacjach jest wciąż bardzo wysokie. Sprzyja temu przelot tych pluskwiaków z upraw kukurydzy na młode oziminy. Im zboże mniejsze i bardziej delikatne, tym ryzyko żerowania i zainfekowania chorobami wirusowymi jest niestety większe.

Najskuteczniejszym sposobem zwalczania mszyc jest stosowanie produktów owadobójczych. W obecnych warunkach, gdy temperatura powietrza rzadko przekracza 10°C, a ich występowanie przekracza próg ekonomicznej szkodliwości wynoszący 1 osobnik na 1 roślinie, trzeba sięgnąć po preparaty, które skutecznie działają także w niższych temperaturach, np. z grupy neonikotynoidów (najbardziej znaną substancją z tej grupy jest np. acetamipryd) czy pyretroidów. Więcej na temat zwalczania mszyc, a także roli szkodników w rolnictwie znajdą Państwo w audycji „Akademia Rolnictwa”, którą znaleźć można w serwisie YouTube. Gościem Krzysztofa Bzdęgi jest dr Grzegorz Pruszyński, z Instytutu Ochrony Roślin w Poznaniu.

Nie zapominajmy także o chorobach grzybowych, dla których obecne warunki są sprzyjające do rozwoju! Jesienią najczęściej na plantacjach możemy spotkać mączniaka prawdziwego zbóż i traw, a także septoriozę na pszenicy, czy plamistość siatkową na jęczmieniu ozimym. Rośliny, które są porażone patogenami wykazują słabszą odporność na inne niekorzystne czynniki. Im bardziej zaawansowana faza rozwojowa zbóż, tym problem jest większy. Skuteczna ochrona grzybobójcza jest skuteczna już w temperaturze 5–7°C, dlatego w momencie wystąpienia zagrożenia warto wykonać ten zabieg. Najczęściej stosuje się substancję z grupy morfolin z triazolem, aby rozszerzyć spektrum zwalczanych patogenów. Większość triazoli najskuteczniej działa w warunkach powyżej 12°C, jednak np. propikonazol wykazuje także mocne działanie ochronne już przy niższej temperaturze.

Pierwsze objawy działania herbicydów stosowanych jesienią widoczne są po kilkunastu dniach, jednak pełen efekt działania oceniamy najczęściej wiosną

Podobnie jak na plantacjach rzepaku, skuteczne dokarmianie nalistne jest możliwe, gdy minimalna temperatura powietrza wynosi ok. 7°C. Dla biostymulatorów, tj. często stosowany jesienią w celu ukorzenienia i poprawy krzewienia zbóż Dynamic Cresco, temperatura ta może być niższa, ale nie powinna spaść poniżej 4–5°C. Najważniejsza jest pierwsza doba po zabiegu, kiedy to zależy nam na pełnym pobraniu substancji czynnej przez roślinę i przetransportowaniu jej wraz z sokami komórkowymi.

Powyższe zabiegi na wielu plantacjach zostały już wykonane wcześniej. Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad sensem ich wykonania, a jednocześnie widzicie zagrożenie ze strony chwastów, szkodników czy chorób, to przy sprzyjającej aurze nie wahajcie się i zadbajcie o to, żeby rośliny weszły w spoczynek zimowy w pełnym zdrowiu.