Czy rolnicy korzystają z materiału kwalifikowanego?
Rolnicy i w tym roku mieli możliwość przyjrzenia się wielu odmianom, zarejestrowanym w tym roku nowościom, a także rodom będącym jeszcze w badaniach. Na prezentowanych odmianach można było zapoznać się z najnowszą technologią ochrony roślin środkami firmy BASF.
– Pszenica zajmuje w Polce powierzchnię ok. 2,5 mln ha – mówi Marek Luty, dyrektor Działu Marketingu i Rozwoju Produktu w HR Strzelce. – Mimo olbrzymiego znaczenia tego gatunku, niestety statystyki pokazują, że zaledwie co piąty hektar obsiewany jest materiałem kwalifikowanym. To wskazuje, że rolnicy w niewielkim stopniu korzystają z postępu w hodowli, a postęp biologiczny w nowych odmianach jest olbrzymi. Najprostszym sposobem podniesienia plonów w każdym gospodarstwie jest uprawa nowych odmian – mówił Marek Luty.
Które odmiany pszenicy są liderkami polskiego rynku?
Przykładem postępu jest odmiana pszenicy ozimej Elektra. Ma wysoki potencjał plonowania, jest zdrowa, a przede wszystkim piękny kłos do 14 pięterek mocno napakowanych ziarniakami. Stąd bierze się wysokie plonowanie Elektry. Dla HR Strzelce to druga najważniejsza odmiana pszenicy, bo pierwsze miejsce zajmuje jednak Euforia. To Euforia jest liderem polskiego rynku pszenicy ozimej z powierzchnią reprodukcji ok. 2600 ha.
Hodowcą pszenicy w HR Strzelce jest Rafał Marcinkowski, który podkreślał, że rolnicy na Dniach Pola przyglądali się nowym odmianom, nowszym niż Elektra i Euforia, i zawsze jednym z pierwszych pytań jest zimotrwałość. Dopiero na drugim miejscu jest dla większości plantatorów potencjał plonowania, potem jakość technologiczna, tolerancja na słabsze mozaikowate stanowiska i odporność na choroby.
Z najnowszych odmian pszenicy dostępna będzie Sowa (zdrowa odmiana z silnym wigorem wiosennym, w klasie jakości A) i odmiana California (z podwyższoną tolerancją na sezonowe niedobory wody).
Który gatunek zbóż rozwija się obecnie najszybciej?
Jęczmień ozimy jest obecnie najszybciej rozwijającym się gatunkiem. Areał jego uprawy nie jest jeszcze wielki, ale w krótkim czasie powiększył się o ok. 43%. To logiczne i na tę potrzebę rynku reagują hodowcy. Bo jeżeli rolnik potrzebuje zboża paszowego i ma do wyboru zawodną w plonowaniu przez okresy suszy formę jarą jęczmienia, to coraz częściej wybiera jęczmień ozimy. Wybiera tym bardziej, że spadło ryzyko wymarznięć. HR Strzelce kilka lat temu zadebiutowała w tym gatunku odmianami wielorzędowymi Tajfun i Bohun. Odmian jęczmienia ozimego przybywa.
– Program hodowli jęczmienia ozimego rozpoczęliśmy od 2012 r., a to dlatego, że wcześniej rzeczywiście zimy były na tyle ostre, że jęczmień często wymarzał – mówi Marek Luty. – Ale klimat zmienił się, zmieniają się preferencje rolników i my musimy się do tego dostosować. Mamy już kilka odmian na rynku i najważniejsza jest dla nas odmiana Turbo, najbardziej zimotrwała (5°) z odmian w portfolio HR Strzelce.
Jednak należy jednoznacznie powiedzieć, że mimo tej samej skali oceny zimotrwałości zbóż ozimych, zimotrwałość jęczmienia na poziomie 5° jest mniej więcej porównywalna z zimotrwałością pszenicy na poziomie 1,5°. A zatem, ryzyko wymarznięć jest spore, ale klimat się zmienia i ryzyko wymarznięć zmalało.
Na poletkach jęczmienia ozimego były tylko odmiany wielorzędowe, ale jak mówił Arkadiusz Wieczorek – hodowca jęczmienia – strzelecka hodowla skupia się obecnie na jęczmieniu ozimym dwurzędowym. Wynika to z preferencji rolników. Ziarno odmian dwurzędowych jest większe i lepszej jakości. Te odmiany łatwiej się wymłacają.
Która odmiana owsa jest lidereką rynku?
HR Strzelce rozwija hodowlę jęczmienia ozimego, ale np. w owsie od 2012 r. są absolutnym liderem rynku nasiennego z ok. 60-procentowym udziałem. Niezmiennie kultową odmianą jest Bingo, lider rynkowy od 2010 r. Odmiana jest sztywna, plenna, odporna na wiosenne susze, z delikatną łuską i wysoką masą tysiąca ziaren. Jakby zsumować areał reprodukcji przez cały okres życia tej odmiany, to jest to ok. 30 tys. ha. Żadna inna odmiana, w żadnym innym gatunku takiego areału reprodukcji w Polsce nie miała. Drugą najważniejszą odmianą owsa jest Rambo z jeszcze wyższym potencjałem plonowania niż Bingo i wyższą gęstością ziarna.
Areał uprawy owsa w Polsce jest stabilny, a ceny ziarna wysokie. Rośnie zainteresowanie ziarnem owsa na zachodzie Europy, a nie wszędzie produkuje się go w takiej skali jak w Polsce. Spory areał uprawy owsa jest w Hiszpanii a jedna z najczęściej uprawianych jest strzelecka odmiana Pablo. Ze sprzedażą ziarna owsa nie ma problemu, bo rośnie popyt na przetwory owsiane, zwłaszcza na napoje i płatki.
Ile pszenżyta uprawia się w Polsce?
W Polsce uprawia się najwięcej pszenżyta na świecie, a wynika to głównie z osiągnięć w hodowli tego gatunku, jego rozpropagowania, ale i przeważającego areału dość słabych gleb. Po pewnym zastoju w ostatnich latach HR Strzelce wprowadziła na rynek sporo nowych odmian pszenżyta. To m.in. Heroico, Fanfaro, Volpino, Dalmateo, Comodoro i fala nowych odmian idzie.
Dużym zainteresowaniem cieszy się odmiana Medalion (pozbawiona ości) o dużej tolerancji na niedobory wody. Marcin Wośkowiak, hodowca pszenżyta ozimego w HR Strzelce, prezentujący kolekcję odmian powiedział, że najlepsza jego zdaniem w ofercie jest odmiana Heroico. Odmiana nagrodzona Złotym Medalem MTP jest niska, bardzo wczesna i w ubiegłorocznych badaniach COBORU najplenniejsza ze wszystkich zarejestrowanych odmian.
– Nie ma w rejestrze odmiany pszenżyta ozimego, która byłaby tak niska i tak wczesna jak Heroico – podkreśla Marcin Wośkowiak. – To też odmiana zimotrwała, odporna na choroby, szczególnie na rdzę brunatną. No i oczywiście w badaniach najwyżej plonująca.
Podobnie półkarłową jest nowa odmiana Fanfaro, ale jest średnio wczesna. Bardzo stabilnie plonuje, bardzo odporna na mączniaka prawdziwego. Jednak najnowszymi zarejestrowanymi w tym roku odmianami pszenżyta ozimego są Comodoro i Dalmateo. Comodoro jest średniej wysokości, tak wczesna i plenna jak Hreroico, a wyróżnia ją bardzo duża zawartość białka w ziarnie i najwyższa odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną.
Jaką technologię ochrony pszenic ozimych proponuje BASF?
Na poletkach pszenic ozimych eksperci z firmy Basf prezentowali pełną technologię ochrony tego gatunku. Kolekcja odmian siana była 3 października ub.r. w obsadzie 350 roślin/m2 materiałem zaprawionym zaprawą Kinto Plus (połączenie trzech substancji czynnych: xemium, tritikonazol i fludioksonil).
Na jesienne zwalczanie chwastów w pszenicy (podobnie w pszenżycie ozimym i jęczmieniu ozimym) zastosowano polecany przez firmę herbicyd Pontos (flufenaced + pikolinafen), który jest dobrym partnerem do mieszanin ze środkami skutecznymi np. na wyczyńca polnego. W Strzelcach odchwaszczanie pszenic przeprowadzono miesiąc po siewie, dokładnie 2 listopada ub.r. stosując Pontos w dawce 0,5 l/ha.
Wiosną tego roku ochronę fungicydową kolekcji odmian pszenicy ozimej rozpoczęto 30 marca fungicydem Revyflex Plus w dawce 0,5 l/ha. Do zabiegu w terminie T2 (24 kwietnia) użyto fungicydu Revysky w dawce 1,25 l/ha, a w terminie T3 wykonanym 20 maja użyto RevyTop (Silky + Simveris; 0,5 + 1,0 l/ha). Pszenicom regulowano wzrost w dwóch terminach: 30 marca poszedł Medax Max + CCC (0,4 kg/ha + 1 l/ha), a 11 kwietnia Medax Max (0,3 kg/ha).
W jęczmieniu ozimym, pszenżycie ozimym i pszenicy jarej ochrona fungicydowa była dwuzabiegowa. Na pierwszy zabieg zastosowano w tych gatunkach Duet na Start (Empartis + Flexity; 0,75 + 0,25 l/ha), na drugi Daxur (0,8 l/ha). W gatunkach jarych (pszenica, jęczmień i owies) wiosenne odchwaszczanie wykonano herbicydem Biathlon 4D z obowiązkowym dodatkiem adiuwanta Dash HC (50 g/ha + 0,5 l/ha).
Jakie odmiany rzepaku prezentowano na Dniach Pola w HR Strzelce?
Na Dniach Pola w HR Strzelce można było porównać także odmiany i programy ochrony na kolekcji rzepaku, maku, roślin bobowatych. Było też doświadczenie z siewem jesiennym przewódek pszenicy, a także bardzo ciekawe doświadczenie z grochem ozimym. W rzepaku ozimym firma BASF także ma kompleksową technologię ochrony. To herbicydy Butisan Star 416 SC i Targa Super 05 EC. Do regulacji i ochrony nadal dostępny jest Caryx 240 SL, ale też zupełnie nowy produkt o mocniejszym działaniu ograniczającym suchą zgniliznę kapustnych – Architekt do stosowania razem z Turbo. Natomiast stary Pictor do ochrony w okresie kwitnienia został zastąpiony w technologii rzepaku przez Pictor Revy.
Ciekawa jest jednak oferta odmian InVigor rzepaku od BASF (w sumie 11 mieszańców), zwłaszcza wybór zapraw. Kilka ciekawych informacji na ten temat na Dniach Pola BASF organizowanych z inną polską hodowlą, bo DANKO HR, przedstawił dr Paweł Kazikowski z BASF. Nasiona InVigor zaprawiane są insektycydem Lumiposa lub Buteo Start (na śmietkę) + do wyboru zaprawy fungicydowe, Scenic Gold i biologiczna Integral Pro.
– Integral Pro to biologiczna zaprawa BASF i co ważne, przy korzystaniu z ekoschematów przy wyborze zaprawy Integral Pro można złożyć wniosek i zyskać dopłatę nawet 400 zł/ha. Oczywiście wielkość tej dopłaty zależy od ilości złożonych wniosków, ale minimum to ok. 300 zł/ha. Dopłata do zastosowanej zaprawy biologicznej praktycznie pokrywa koszt zakupu nasion rzepaku – mówił dr Paweł Kazikowski na Dniach Pola Danko w Szelejewie.
Dr Paweł Kazikowski zachęcał plantatorów, aby rzepak siać bez zwłoki w optymalnym terminie. Lepiej i łatwiej jest go potem regulować i powstrzymywać nowym regulatorem Architekt (dobrze reguluje i ma lepsze działanie ograniczające suchą zgniliznę kapustnych niż znany Caryx) we wzroście, niż "ciągnąć za uszy" rzepak siany z opóźnieniem. Ma to szczególne znaczenie w uproszczonej technologii uprawy, gdzie warunki do wschodów są trudniejsze.
Przeczytaj również:
Marek Kalinowski
