W jakim celu uprawia się jęczmień jary?
W czystym siewie jęczmień jary uprawiany jest na cele paszowe, browarne (w typie browarnym na LOZ są: Lexy, RGT Planet, LG Flamenco, LG Belcanto, KWS Jessie, LG Rumba i Sting) i w mniejszym stopniu na kasze. To także gatunek będący głównym komponentem mieszanek zbożowych i zbożowo-strączkowych.
Kiedy wybierać odmiany jęczmienia jarego z LOZ?
Jeżeli planujemy wykorzystać jęczmień jary do ochrony zakładanego użytku zielonego, powinniśmy wybierać odmiany rekomendowane z List Odmian Zalecanych, które charakteryzują się najkrótszą słomą, szybko schodzą z pola i są najbardziej odporne na wyleganie. A lista rekomendacji przygotowana przez wojewódzkie zespoły COBORU na 2025 r. jest bogata – to aż 35 odmian (rekomendacje na mapie).
Jęczmień jary to gatunek używany jako roślina ochronna przy zakładaniu użytków zielonych. Ma chronić młode rośliny traw i motylkowych, ale nie może z nimi nadmiernie konkurować. Dlatego tak ważna dla wybieranych odmian jest długość słomy, wczesność i odporność na wylegania.
Jakie rośliny można wsiewać w jęczmień jary?
W jęczmień można wsiewać mieszanki trawiasto-motylkowate, ale także koniczynę czerwoną (wysiewa się ok. 15–18 kg koniczyny w rozstawie 10–15 cm na głębokość 1–2 cm), mieszanki koniczyny czerwonej z trawami oraz lucernę (wysiewa się 18–20 kg/ha lucerny w rozstawie rzędów co 15 cm na głębokość 1–2 cm). Szczegółowe zalecenia dotyczące siewu mieszanek traw z jęczmieniem jarym jako rośliną ochronną, a także mieszanek zbożowych z jęczmieniem opiszemy za kilka tygodni.
35 odmian jęczmienia jarego na sezon 2025
Trzydzieści pięć odmian na LOZ na 2025 r. stwarza olbrzymi wybór. Potencjał plonowania to cecha najważniejsza, a bardzo istotna przy wyborze powinna być stabilność plonowania w latach oraz odporność na główne choroby jęczmienia jarego:
- plamistość siatkową,
- rdzę jęczmienia,
- rynchosporiozę,
- ciemnobrunatną plamistość.
W przypadku odmian browarnych poza plennością liczy się wartość technologiczna, na którą składają się parametry jakościowe słodu i brzeczki. Istotne są również cechy ziarna:
- zawartość białka (do 11,5%),
- gęstość i wyrównanie ziarna,
- masa 1000 ziaren.
Na LOZ jest aż 5 odmian browarnych, ale w praktyce często ich wybór zawęża umowa kontraktacyjna.
LOZ jęczmienia jarego na sezon 2025
Odmianą najczęściej rekomendowaną i jedną z najnowszych (wpisana do Krajowego rejestru w 2022 r.) jest Florence. Jest rekomendowana do uprawy w 12 województwach. To świadczy o jej stabilnym plonowaniu w całym kraju, w różnych warunkach glebowych. Godne uwagi są oczywiście wszystkie odmiany, ale im więcej województw je rekomenduje, tym stabilniej plonują w latach. Obok wspomnianej Florence w kolejności za nią są: Laser, KWS Premis, Wirtuoz, Adwokat, Jovita i Lexy.
Poniżej ich krótka charakterystyka wg Listy Opisowej Odmian COBORU:
- Florence odmiana typu pastewnego, wpisana do Krajowego rejestru w 2022 r. Plon ziarna bardzo duży. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki powyżej przeciętnej. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia, na rdzę jęczmienia – dość mała. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość dobre. Zawartość białka w ziarnie dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
- Laser odmiana typu pastewnego, wpisana do Krajowego rejestru w 2021 r. Plon dość dobry. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego – duża, na rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – dość duża, na plamistość siatkową i rdzę jęczmienia – średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby mała.
- KWS Premis odmiana typu pastewnego, wpisana do Krajowego rejestru w 2023 r. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i rynchosporiozę – dość duża, na mączniaka prawdziwego i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren i zawartość białka w ziarnie dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
- Wirtuoz odmiana typu pastewnego, wpisana do Krajowego rejestru w 2021 r. Plon dobry. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego – dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny dość niskie o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna małe. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
- Adwokat odmiana typu pastewnego, wpisana do Krajowego rejestru w 2020 r. Plenność dość duża. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego – dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość duże. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
- Jovita odmiana typu pastewnego wpisana do Krajowego rejestru w 2020 r. Plenność dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej. Odporność na rynchosporiozę – dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
- Lexy odmiana typu browarnego, o dobrej do bardzo dobrej wartości technologicznej, wpisana do Krajowego rejestru w 2023 r. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki powyżej przeciętnej. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i ciemnobrunatną plamistość – średnia, na rynchosporiozę – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren średnia. Zawartość białka w ziarnie dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Przeczytaj również:
Marek Kalinowski
