Na jakich glebach najlepiej radzi sobie żyto?
Żyto ozime, zwłaszcza odmiany hybrydowe, wysoko plonuje na najsłabszych stanowiskach z nieuregulowanym odczynem pH gleby, które w Polsce przeważają, a na których słabo sprawdzi się pszenica i szczególnie wymagający uregulowanego pH gleby jęczmień. Ze zbóż żyto najlepiej radzi sobie także z okresowymi niedoborami wody.
Które odmiany hybrydowe żyta ozimego plonują najlepiej?
W zakresie potencjału plonowania odmiany hybrydowe mają znaczną przewagę nad odmianami populacyjnymi. Najlepsze hybrydy plonują w badaniach COBORU o kilkanaście procent powyżej wzorca. Tylko najlepsze odmiany populacyjne plonują na poziomie ok. 90% wzorca. Daje to 20–25-procentową przewagę plonowania mieszańców nad odmianami populacyjnymi.
Do najlepszych pod względem plonowania należą zwłaszcza najnowsze odmiany hybrydowe. Według zestawienia COBORU, najwyżej plonującymi odmianami hybrydowymi w 2023 r. były:
- KWS Cursor,
- KWS Fidalgor,
- KWS Tayo,
- KWS Gilmor,
- SU Atum,
- KWS Rotor,
- SU Ivar,
- KWS Igor.
Biorąc pod uwagę cztery ostatnie sezony, w każdym rewelacyjnie plonowała odmiana KWS Tayo. Stabilność wysokiego plonowania godna podziwu. KWS Tayo na poziomie agrotechniki a1 (nie gorzej też na a2) w 2020 r. plonowała na poziomie 117% wzorca, w 2021 r. na poziomie 117%, w 2022 r. na poziomie 113% i w ub.r. na poziomie 115%.
Które odmiany żyta ozimego są najbardziej odporne na rdzę brunatną?
Jeżeli ktoś śledzi takie informacje przed każdym sezonem, zauważy, że systematycznie na LOZ przybywa odmian mieszańcowych. Od pięciu lat stanowią ponad 50% rekomendowanych odmian, w tym roku ten udział wynosi 60% (na 30 odmian rekomendowanych 18 to hybrydy). Aby uzyskiwać wysokie plony żyta trzeba je chronić i skracać. Z chorób najgroźniejsza dla żyta ozimego jest rdza brunatna, ale odmiany różnią się podatnością na sprawcę choroby.
Odmianami o największej odporności na rdzę brunatną wycenionej na 6,0 w skali 9-stopniowej są:
- Dańkowskie Granat,
- Dańkowskie Hardon,
- Dańkowskie Kalcyt,
- Dańkowskie Kanter,
- Dańkowskie Turkus,
- KWS Fidalgor,
- KWS Inspirator,
- KWS Pulsor.
Poza przewagą w plonowaniu odmiany mieszańcowe mają też lepszą przydatność w żywieniu zwierząt i na rynku uzyskują lepsze ceny. Ale z żyta wypieka się też chleby i tutaj także odmiany mieszańcowe mają przewagę nad populacyjnymi. W produkcji żyta na cele piekarskie najważniejsza jest liczba opadania, a najwyższe wartości dla tej cechy mają najnowsze odmiany mieszańcowe.
Lista Odmian Zalecanych żyta ozimego – które z nich wysiać jesienią 2024?
Listy Odmian Zalecanych żyta ozimego do siewu jesienią 2024 r. pokazujemy na mapie i tradycyjnie przedstawiamy charakterystykę kilku najczęściej rekomendowanych w kraju odmian (wg Listy opisowej odmian COBORU). Te rekomendacje zmieniają się i wpływ na to mają wyniki plonowania w doświadczeniach, a także susze w ostatnich sezonach. Najczęściej rekomendowaną odmianą żyta do siewu jesienią 2024 r. jest KWS Igor.
KWS Igor F1 – odmiana mieszańcowa trójkomponentowa (z systemem „Pollen Plus” tj. ze wzmocnioną odpornością na porażenie sporyszem). Plon ziarna bardzo duży. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej. Odporność na septoriozy liści – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego i rynchosporiozę – średnia, na rdzę brunatną i rdzę źdźbłową – dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość słabe, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania duża, zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.
Dańkowskie Dragon – odmiana populacyjna. Plenność na poziomie czołowych odmian populacyjnych. Odporność na pleśń śniegową – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę źdźbłową i rynchosporiozę – średnia, na rdzę brunatną i septoriozy liści – dość mała. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość słabe, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania dość duża, zawartość białka średnia. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura kleikowania dość wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
KWS Berado F1 – odmiana mieszańcowa trójkomponentowa (z systemem „Pollen Plus”, tj. ze wzmocnioną odpornością na porażenie sporyszem). Plenność bardzo dobra. Odporność na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, rynchosporiozę i septoriozy liści – dość duża, na pleśń śniegową i rdzę źdźbłową – średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie.Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie i gęstość ziarna w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania duża do bardzo dużej, zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
KWS Jethro F1 – odmiana mieszańcowa trójkomponentowa (z systemem „Pollen Plus”, tj. ze wzmocnioną odpornością na porażenie sporyszem). Plenność bardzo dobra. Odporność na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozy liści – dość duża, na pleśń śniegową, rdzę źdźbłową i rynchosporiozę – średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie.Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie dość duża, liczba opadania duża do bardzo dużej, zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Przeczytaj również:
Marek Kalinowski
