Skrobiowe ziemniaki są przy tym szczególnie wrażliwe na chlorki, dlatego nie jest wskazane w ich uprawie stosowanie potasu w formie soli potasowych.
Jak nawozić ziemniak skrobiowe? Jakie proporcje nawozów będą odpowiednie?
Chlorki obniżają potencjalny plon bulw ziemniaka, ale najbardziej zmniejszają parametry jakościowe plonu. Zmniejszają w bulwach zawartość skrobi i białka. Powodują większe gromadzenie wody w bulwach co znacznie zmniejsza ich zdolność przechowalniczą. Obok przeciwwskazań stosowania soli chlorkowych w uprawie szczególnie ziemniaków skrobiowych, ważne są proporcje stosowanego azotu do fosforu i potasu, które trzeba dodatkowo zmieniać zależnie od poziomu nawożenia azotem.
I tak, w przypadku ziemniaka skrobiowego, jeżeli dawka azotu nie jest wyższa niż 100 kg/ha, to proporcja składników N:P:K powinna kształtować się jak 1:1:1,5. Gdy ilość stosowanego azotu będzie wyższa niż 100 kg/ha, wtedy proporcja powinna wynosić 1:1:1,2–1,3, a jeszcze lepiej jak 1:1,2:1,2–1,3. Dla porównania w uprawie ziemniaków jadalnych stosuje się proporcję N:P:K jak 1:1:1,5, a jeszcze lepiej jak 1:1:2–2,5.
Jakie odmiany ziemniaków skrobiowych są zalecane?
Listy Odmian Zalecanych ziemniaków skrobiowych tworzą aktualnie cztery województwa, a łącznie na tych listach rekomendowanych jest 8 odmian. W woj. kujawsko-pomorskim rekomendowane do uprawy w 2021 r. są odmiany: Kuras, Zuzanna, Kuba, Mieszko i Hinga. W woj. pomorskim rekomendowane: Kuras, Zuzanna, Kuba i Jubilat. W woj. wielkopolskim rekomendowane są: Kuras, Zuzanna, Kuba, Mieszko, Hinga i Szyper. W woj. zachodniopomorskim rekomendowane są: Kuras, Zuzanna, Mieszko, Jubilat i Boryna. Poniżej charakterystyka (wg Listy Opisowej COBORU) ziemniaków skrobiowych z List Odmian Zalecanych.
- Kuras – odmiana późna o zawartości skrobi średnio 19%. Bulwy bardzo duże, okrągłe, o kremowym miąższu. Plenność bardzo dobra, udział w plonie ogólnym frakcji handlowej duży. Odmiana ma skłonność do gromadzenia wysokiej zawartości glikoalkaloidów, nie powinna być użytkowana na paszę. Odporna na mątwika ziemniaczanego, bardzo odporna na wirusa Y, podatna na wirus liściozwoju. Odporność na porażenie zarazą ziemniaka bardzo wysoka. Odmiana zalecana do uprawy na terenie całego kraju, dla przemysłu skrobiowego.
- Zuzanna – odmiana średnio wczesna o zawartości skrobi ok. 19%. Bulwy średnie do dużych. Plenność bardzo duża, udział frakcji handlowej w plonie ogólnym duży, plon skrobi duży. Odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusa Y, średnio odporna na wirus liściozwoju, podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Przydatna do uprawy na terenie całego kraju, przeznaczona tylko dla przemysłu skrobiowego.
- Kuba – odmiana średnio wczesna i przeżywająca w pewnym sensie renesans, bo była wpisana do Krajowego Rejestru w 1999 r., o zawartości skrobi średnio 19,5%. Plenna, daje bardzo duże plony skrobi. Bulwy duże, okrągłoowalne, skórka żółta, miąższ żółty do jasnożółtego. Odporność na wirusa Y duża, na zarazę ziemniaka średnia. Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
- Mieszko – odmiana średnio wczesna o średniej zawartość skrobi ok. 20,0%. Plenna, bulwy średnie do dużych, okrągłoowalne, skórka żółta, miąższ jasnożółty. Wysoko odporna na wirus Y, dość odporna na zarazę (liście).
- Hinga – odmiana późna o zawartości skrobi średnio 20%. Odmiana plenna, daje duże plony kłębów i bardzo duże plony skrobi. Odporna na wirusa Y i średnio odporna na wirusa liściozwoju, ocena odporności (Y;L)=(8; 5,5); odporna na porażenie zarazą ziemniaka. Zalecana do uprawy w całym kraju, w strefach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.
- Jubilat – odmiana średnio wczesna, w typie mączystym. Odmiana średnio plenna, o dużym udziale frakcji handlowej. Odmiana odporna na wirusa Y i mątwika ziemniaczanego, średnio odporna na wirusa liściozwoju i zarazę ziemniaka. Bulwy gromadzą stosunkowo wysoką zawartość glikoalkaloidów.
- Boryna – odmiana skrobiowa średnio wczesna. Typ mączysty do bardzo mączystego. Bulwy duże, okrągłe, o dość regularnym kształcie, średnio płytkich oczkach i czerwonej skórce. Barwa miąższu biała. Plon skrobi duży. Zawartość skrobi duża. Odporność na wirusa Y i liściozwoju duża, na zarazę ziemniaka średnia do dużej. Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
- Szyper – odmiana średnio wczesna, w typie kulinarnym mączystym. Bulwy średnie do dużych, o dość regularnym kształcie, dość płytkich oczkach i żółtej skórce. Barwa miąższu jasnożółta. Plon bulw średni (zmienny w latach), plon skrobi duży, zawartość skrobi duża do bardzo dużej (średnio 20,5%). Odporna na wirusa Y i średnio odporna na wirusa liściozwoju, średnio odporna na zarazę ziemniaka. Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
- Miękisz pierwotny jest miejscem, gdzie gromadzi się skrobia a największa jej koncentracja jest w warstwie miękiszu rdzenia zewnętrznego. Warstwa rdzenia wewnętrznego (w przekroju bulwy to środkowa część) zawiera głównie wodę i niewielkie ilości skrobi
Marek Kalinowski
Zdjęcia: Marek Kalinowski
