Gatunki roślin różnią się apetytem na mikroelementy, a w glebach najczęściej brakuje ich przyswajalnych form dla roślin. Mogą być ponadto blokowane przez nieuregulowane pH gleby albo antagonizmy zachodzące między pierwiastkami.
Które pierwiastki są najważniejsze w uprawie ziemniaka?
Ale we współczesnym rolnictwie to nie problem, bo właściwie 100% zapotrzebowania roślin na mikroelementy można dostarczyć przez liście. Jakie potrzeby mają w tym zakresie ziemniaki? Ziemniaki na 1 t plonu bulw (wg prof. dr. hab. Witolda Grzebisza) pobierają: 30–50 g manganu, 60–80 g żelaza, 10–15 g cynku, 2–3 g miedzi i 5–8 g boru.
Najważniejszy w rozwoju ziemniaków jest mangan i żelazo, a najlepszym oknem dolistnej aplikacji okres od wytworzenia pędów bocznych do formowania jagód. W fazach krytycznego zapotrzebowania ziemniaka składniki pokarmowe pobierane są tak intensywnie, że nawet optymalna ich zawartość w glebie nie zaspokoi potrzeb pokarmowych roślin.
Mangan i żelazo uważane są za najważniejsze mikroelementy w rozwoju ziemniaków. Żelazo dlatego, że spośród mikroelementów pobierane jest w największych ilościach. Szczególne znaczenie ma jednak mangan, który daje ziemniakom ochronę przed porażeniem przez parcha. Jest ważny w uprawie nasiennej ziemniaków (poprawia zdrowotność) i w uprawie na cele konsumpcyjne (więcej skrobi, więcej witaminy C).
Kiedy ujawniają się niedobory manganu w uprawie ziemniaka?
Niedobory manganu ujawniają się najszybciej przy uprawie ziemniaków na glebach o pH powyżej 6,0, ale zasadne jest dokarmianie ziemniaków manganem na wszystkich glebach, zwłaszcza przy uprawie bez obornika. Jego niedobór prowadzi do obniżenia zawartości skrobi i objawia się szarozieloną barwą liści i chlorozą stożków wzrostu i liści najmłodszych (chlorotyczne plamki między nerwami).
Jakie są objawy niedboru boru w uprawie ziemniaka?
Ważny jest też bor którego optymalna podaż poprawia jakość bulw i plonowanie oraz cynk i miedź. Niedobór objawia się bulwami małymi i popękanymi ze szklistym miąższem i ciemnymi plamami w miąższu. Na roślinach objawia się skróconymi łodygami (niskie i krzaczaste). Przy niedoborze boru powodującego zamieranie stożków wzrostu pędów i korzeni liście są łamliwe i wywijają się począwszy od krawędzi. Może to przypominać objawy chorób wirusowych ziemniaka. Przy uprawie ziemniaków bez obornika warto program dokarmiania dolistnego rozszerzyć o wspomniany cynk i miedź.
Kiedy pojawiają sie niedobory mikroelementów?
Objawy niedoborów mikroelementów warto znać, ale przy ich stwierdzeniu niewiele już roślinom pomożemy. Objawy niedoborowe pojawiają się, kiedy dostępność pierwiastka jest poniżej 50% zapotrzebowania rośliny. To oznacza, że jeżeli ilość dostępnego pierwiastka mieści się w przedziale od 50% do 100% zapotrzebowania roślin, objawy niedoboru będą utajone, ale obniżą już potencjał plonowania. Już niewielki deficyt konkretnego pierwiastka wpływa na obniżenie plonu, a co dopiero np. deficyt 45%, którego nawet nie zauważymy. Do nawożenia dolistnego ziemniaków warto wykorzystać gotowe kompozycje nawozów dedykowanych tej uprawie i stosować je w rekomendowanym przez producenta programie dokarmiana. A przy okazji dostarczania mikroelementów, zawsze warto rozważyć równoczesne zastosowanie roztworu siarczanu magnezu.
Marek Kalinowski
