StoryEditorPorady prawne

Czy teściowie mogą odwołać darowiznę gospodarstwa?

23.07.2019., 14:07h
Rodzice mojej żony przekazali jej w darowiźnie gospodarstwo, które jest bardzo zaniedbane. Chcemy w nie zainwestować, aby to wszystko poprawić i normalnie gospodarzyć. Teściowie nie wyrażają zgody na żadne zmiany, co prowadzi do wielu kłótni. Czy jeśli będziemy inwestować i ulepszać gospodarstwo wbrew ich woli, mogą nam je odebrać?

Fakt, że będziecie Państwo inwestować w gospodarstwo i je rozwijać, nie może stanowić podstawy odwołania darowizny, a tylko w takim trybie teściowie mogliby odebrać swojej córce gospodarstwo. Byli właściciele nie są uprawnieni do decydowania o tym, jak mają postępować ze swoją własnością ich następcy.  

Kiedy można odwołać darowiznę?

Zgodnie z art. 898 § 1 Kodeksu cywilnego, darczyńca może odwołać darowiznę wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Brak jest ustawowej definicji rażącej niewdzięczności, ale w orzecznictwie przyjmuje się, że jest to świadome zachowanie obdarowanego skierowane przeciwko darczyńcy w nieprzyjaznym zamiarze, cechujące się znacznym nasileniem złej woli i zmierzające do wyrządzenia darczyńcy krzywdy lub szkody majątkowej.

Rażąca niewdzięczność ma miejsce zwłaszcza wówczas, gdy obdarowany dopuszcza się w stosunku do darczyńcy przestępstwa skierowanego przeciwko jego życiu, nietykalności cielesnej, zdrowiu fizycznemu lub psychicznemu, czci i godności osobistej i zawodowej oraz przeciwko jego mieniu. Może też polegać na odmowie świadczenia pomocy i opieki czy rozpowszechnianiu informacji uwłaczających darczyńcy.  

Różnica zdań to nie niewdzięczność

Jak wynika z orzecznictwa sądów różnych instancji, konflikt między obdarowanym a darczyńcą nie może stanowić podstawy odwołania darowizny, zwłaszcza jeżeli do jego powstania przyczynił się głównie darczyńca. Jak stwierdził Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 19 marca 2019 r. (sygn. akt: I ACa 732/18), nie każdy spór i nie każdy objaw zachowania sprzecznego z wolą darczyńcy uzasadnia twierdzenie o dopuszczeniu się przez obdarowanego rażącej niewdzięczności. Wskazuje się, że odwołanie darowizny na tej podstawie uzasadnia takie zachowanie obdarowanego, które cechuje się znacznym nasileniem złej woli.

Wśród przykładów czynów świadczących o rażącej niewdzięczności obdarowanego wymienia się: odmówienie pomocy w chorobie, odmowę pomocy osobom starszym, rozpowszechnianie uwłaczających informacji o darczyńcy, pobicia czy ciężkie znieważenia. 

Z kolei Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 21 grudnia 2018 r. (sygn. akt: V ACa 1421/17) orzekł, że ustalenie niewdzięczności po stronie obdarowanego wymaga analizy motywów określonych zachowań wobec darczyńcy, m.in. ustalenia, czy nie były one powodowane lub wręcz prowokowane przez darczyńcę. Zachowaniu obdarowanego względem darczyńcy nie można przypisać cech rażącej niewdzięczności, jeśli źródłem konfliktów i awantur między stronami były nie tylko naganne zachowania obdarowanego i jego najbliższej rodziny, ale również działanie darczyńcy.


Na pytania prenumeratorów Tygodnika Poradnika Rolniczego odpowiada Alicja Moroz, prawnik redakcyjny. 
fot. Pixabay

Warsaw
wi_00
mon
wi_00
tue
wi_00
wed
wi_00
thu
wi_00
fri
wi_00
02. listopad 2024 05:11