Jakie tematy poruszano na EFR Jesionka?
„Jak kształtować Wspólną Politykę Rolną wobec wyzwań stojących przed rolnictwem UE?” oraz „Konkurencyjność polskiej gospodarki żywnościowej wobec wyzwań środowiskowych” to tematy debat głównych tegorocznego forum.
Specjalna edycja konkursu „Innowacyjny Rolnik 20-lecia TPR"
Szczególnie interesująca okazała się debata moderowana przez Artura Balazsa, przewodniczącego Kapituły Fundacji Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej. Była swoistym rozliczeniem realizacji poczynionych przed rokiem w Jasionce uzgodnień między przedstawicielami protestujących wówczas rolników a ministerstwem rolnictwa. Licznie zgromadzeni goście forum 26 i 27 marca br. uczestniczyli także w kilkunastu panelach eksperckich oraz imprezach towarzyszących. Był to najbogatszy program w historii spotkań w Jasionce. Rekordowa okazała się również liczba zarejestrowanych uczestników. Obszernie o poruszanej w tym roku problematyce napiszemy w kolejnym wydaniu TPR.
Z okazji 20-lecia TPR zorganizowana została specjalna edycja konkursu „Innowacyjny Rolnik 20-lecia TPR”, współtworzona z Europejskim Funduszem Rozwoju Wsi Polskiej. 27 marca poznaliśmy zwycięzców konkursu w poszczególnych kategoriach. Jego ideą jest promowanie właścicieli gospodarstw rolnych, którzy wprowadzili nowe rozwiązania poprawiające wydajność i opłacalność produkcji rolnej. Innowacyjni rolnicy zostali uhonorowani podczas uroczystej gali w trakcie drugiego dnia forum. Odbierali gratulacje i nagrody z rąk Krzysztofa Podhajskiego, prezesa zarządu Fundacji Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Pawła Kuroczyckiego, redaktora naczelnego TPR oraz partnerów konkursu. Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” reprezentowali Paweł Warunek i Lucyna Rybak, a METOS Polska – Marek Wilanowski. Listę partnerów uzupełnia Ekotronic.
Innowacyjni rolnicy w Polsce. Kto zwyciężył w poszczególnych kategoriach?
W kategorii „Sprzedaż produktów rolnych bezpośrednio z gospodarstwa” najlepsze okazało się zgłoszenie Emilii i Krzysztofa Witkowskich z Ław w województwie kujawsko-pomorskim.
W 2018 r. właściciele gospodarstwa Kozie Ławy zdecydowali się na przetwórstwo koziego mleka i RHD. Pani Emilia, pracowniczka mleczarni, szukała nowego pomysłu na zawodowy rozwój. Jej mąż Krzysztof był wypalony pracą w handlu. Postawili na kozy i odnieśli spektakularny sukces. Dziś Kozie Ławy produkują m.in. świeże sery podpuszczkowe, sery wędzone, goudę, halloumi, camembert i sery z przerostem pleśni oraz jogurty i kefiry.
– Zaczynaliśmy od dwóch kóz, dziś stado liczy 200 zwierząt – mówi Emilia Witkowska.
Z tego 170 jest dojonych. Mleko nie jest schładzane ani pasteryzowane. Bezpośrednio z udoju trafia do przetwórni. W szczycie laktacji to około 400 l dziennie. Dój odbywa się automatycznie. Swoje produkty sprzedają we własnym sklepie i w delikatesach w Kujawsko-Pomorskiem.
W kategorii „Innowacyjne gospodarstwo rodzinne” zwyciężył Szymon Chyliński. Prowadzi je wspólnie z żoną Katarzyną oraz rodzicami Bożeną i Andrzejem w Wierzchowiskach w województwie lubelskim. Na 160 ha uprawiają zboża, rzepaki oraz buraki cukrowe.
W 2017 r. gospodarstwo zostało wyposażone w opryskiwacz z rękawem powietrznym oraz sterowaniem sekcjami za pomocą GPS. Jednym z efektów użytkowania maszyny jest redukcja ilości wykorzystywanych pestycydów.
Rok później we współpracy z Grupą Azoty rolnicy wprowadzili zmienne dawkowanie azotu w postaci RSM z wykorzystaniem map NDVI tworzonych w oprogramowaniu Sat Agro.
W ub. roku, korzystając ze wsparcia dla rolników w zakresie rolnictwa 4.0, pan Szymon wyposażył ciągnik w system automatycznego prowadzenia.
– Pozwala uniknąć nakładek podczas zabiegów – mówi rolnik. – Ale podstawową zaletą, jaką daje ten system, jest możliwość wykorzystania części czasu pracy na inne czynności, chociażby pilne rozmowy telefoniczne. Poza tym poziom zmęczenia po wielu godzinach pracy jest zdecydowanie niższy, system nie wymaga bowiem ciągłego skupienia na wykonywanej czynności.
Rolnik kupił też rozsiewacz nawozów sterowany za pomocą GPS z możliwością ich zmiennego dawkowania. Mapy zasobności przygotowywane są tu w oparciu o monitoring satelitarny NDVI oraz próby glebowe.
Park maszynowy uzupełnia kombajn zbożowy z pomiarem wilgotności plonu.
W kategorii „Innowacyjne przedsiębiorstwo rolne” pierwsze miejsce zajęła Katarzyna Marcińczak ze Świeciechowa w województwie łódzkim. Końmi sztumskimi zajmuje się bez mała 10 lat. Łącznie posiada 50 koni, gospodaruje na 115 ha. Uczestniczy w programie ochrony zasobów genetycznych koni sztumskich. Tym wszystkim zajmuje się osoba, która wyjechała do miasta, bo była przekonana, że nie chce pracować w gospodarstwie. A na dodatek bała się koni.
W 2021 r. pani Katarzyna zajęła się pozyskiwaniem mleka od klaczy jako jedna z trzech stadnin w Polsce. Z surowca wytwarza mydła, kosmetyki oraz liofilizowane mleko i siarę. W mydłach cała woda zastąpiona jest przez mleko klaczy. Zalecane są do cery suchej, z atopowym zapaleniem skóry i przy łuszczycy. Zawarta w nich laktoferyna i lizozym działają przeciwbakteryjnie, dzięki czemu mydła znacząco przyspieszają gojenie ran.
– Nasze mydło to jedyny taki produkt w Polsce – mówi Katarzyna Marcińczak. – Dostajemy wiele pozytywnych informacji zwrotnych od jego użytkowników. Nawet lekarze, którzy zwykle wolą zapisywać tabletki, docenili jego prozdrowotne walory.
Krzysztof Janisławski
fot. K. Janisławski
