Program Rozwoju Obszarów Wiejskich został opracowany na lata 2014 – 2020. Mamy niemal połowę roku 2015. Dlaczego w kwestii realizacji poszczególnych działań nic się nie dzieje a PROW nie jest wdrażany?
-W Unii Europejskiej są jeszcze kraje, które wciąż oczekują na zatwierdzenie PROW. Pragnę podkreślić, że Polska, jako jedna z pierwszych miała gotowy dokument, jakim jest PROW na lata 2014 – 2020, który po szczegółowych negocjacjach, został zatwierdzony przez Komisję Europejską w grudniu 2014 roku. W tej chwili trwają prace legislacyjne. Chodzi o przygotowanie rozporządzeń, które pozwolą na wdrażanie Programu. Poza rozporządzeniami wykonawczymi, przygotowywane są systemy informatyczne i dokumenty aplikacyjne, przy pomocy których Program będzie obsługiwany. Planujemy w pierwszej kolejności ogłoszenie naborów w zakresie młodego rolnika i modernizacji gospodarstw rolnych, w ramach obszarów produkcja mleka, bydła mięsnego oraz prosiąt. Ponadto przygotowujemy działanie dla samorządów – podstawowe usługi dla ludności wiejskiej i podejścia Leder. Nie można więc twierdzić, że nic się nie dzieje w zakresie wdrażania nowego PROW.
Rolnicy przy nowej perspektywie często przywołują stary PROW. W 2007 r. ówczesne kierownictwo ministerstwa rolnictwa zdecydowało, że nabór wniosków rozpoczął się już w listopadzie. Co prawda tworzyły się pod siedzibami regionalnymi ARiMR gigantyczne kolejki złaknionych inwestycji rolników jednak dzięki temu wnioski były złożone a ich realizacja nastąpiła już w 2008 r. Wobec tego, teraz wielu rolników uważa, że nie było wtedy to takie złe rozwiązanie. Uważają też, że Agencja ma teraz mniej pieniędzy do rozdysponowania i dlatego specjalnie jest opóźniany start PROW.
-Na początek chciałbym podkreślić, iż wysokość budżetu na wsparcie w ramach działań przeznaczonych dla rolników w żaden sposób nie wpływa na ogłoszenie naboru wniosków w ramach tego instrumentu wsparcia. Przykładowo, na wsparcie w ramach modernizacji i na tzw. młodego rolnika, ARiMR ma do rozdysponowania w Programie na lata 2014-2020 większą kwotę niż w latach 2007-2013. Wiadome jest również, że projekty będą wybierane na podstawie określonych kryteriów, tym samym nie przewidujemy, aby musiały tworzyć się kolejki, jak to miało miejsce w trakcie naboru w roku 2007, gdzie o przyznaniu pomocy decydował m.in. dzień złożenia wniosku w Oddziale Regionalnym i nie przewidziano możliwości przekazania wniosku za pośrednictwem poczty.
Kiedy więc modernizacja 2014 - 2020 zostanie uruchomiona? Wielu rolników uważa, że ich gospodarstwa nadal w pierwszej kolejności potrzebują nowoczesnych maszyn. Inwestycje uzależniają od warunków dostępu do tego działania.
-Nabór będzie ogłoszony w tym roku. Myślę, że będzie to III kwartał. Jest to na razie bardzo wstępna deklaracja. Sądzę, że uda nam się uruchomić nabór wniosków jednocześnie, w ramach obszarów związanych z produkcją zwierzęcą: bydło mleczne, mięsne i produkcja prosiąt oraz tzw. młodego rolnika. W tej chwili trwają już intensywne przygotowania do ogłoszenia nowych naborów w ramach PROW 2014-2020, finalizowane są prace nad rozporządzeniami, procedurami i systemem informatycznym. Wkrótce z pewnością poznacie Państwo szczegóły i terminy pierwszych ogłoszeń o naborze.
Czy wiadomo, jakie będą zasady przydzielania wsparcia na modernizację i ile będzie na nią pieniędzy?
-Mamy bardzo precyzyjne kryteria dostępu do tych funduszy, wynikające m.in. z zapisów zatwierdzonego Programu. W przypadku ubiegania się o wsparcie w ramach typu operacji „Modernizacja gospodarstw rolnych” skierowanego do rolników, jest to m.in. spełnienie określonych wymagań w zakresie wielkości ekonomicznej gospodarstwa (10 tys. - 200 tys. SO), wielkości gospodarstwa rolnego (nie więcej jak 300 ha), wykazanie, że operacja prowadzi do wzrostu wartości dodanej brutto co najmniej o 10 % oraz dostosowanie zakresu rzeczowego operacji do skali i potrzeb gospodarstwa.
Dla obszarów wpierających produkcję zwierzęcą preferowane będą inwestycje budowlane przyczyniające się bezpośrednio do zwiększenia produkcji oraz dotyczące wzrostu liczby zwierząt w stadzie.
W przypadku operacji realizowanych w ramach obszaru związanego z racjonalizacją technologii produkcji, wprowadzeniem innowacji, zmianą profilu produkcji, zwiększeniem skali produkcji, poprawą jakości produkcji lub zwiększeniem wartości dodanej produktu, preferowane będą operacje dotyczące budowy lub modernizacji budynków inwentarskich oraz magazynów paszowych w gospodarstwach, w których prowadzona jest produkcja zwierzęca.
Przed Agencją stoją teraz kolejne zadania, związane z dystrybucją środków z unijnego budżetu na lata 2014-2020. Z łącznej kwoty 42 mld euro, na dopłaty bezpośrednie przypadnie 23 mld euro, na PROW 2014-2020 – 13,5 mld euro (w tym na typu operacji Modernizacja gospodarstw rolnych – 2,4 mld euro), a na rozwój obszarów wiejskich – ponad 5 mld euro. Agencja jest przygotowana, by pieniądze te zostały w pełni wykorzystane. Zgodnie z nazwą Agencji, nadal będziemy wspierać restrukturyzację polskiego rolnictwa. Polska wieś ma ogromny potencjał, który z pewnością zostanie dobrze wykorzystany, tak jak w poprzednich latach. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 wypłaciła już ponad 65 mld zł. Polska wydaje pieniądze w najszybszym tempie spośród wszystkich państw Unii Europejskiej. Potwierdzają to dane Europejskiej Komisji ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich.
rozmawiał Tomasz Ślęzak
