Nominacja dla Kingi Kowalik za badania nad wpływem PCB na organizmy
Jedną z nominowanych w tegorocznej edycji konkursu „Naukowiec Przyszłości” w kategorii Nauka dla lepszego życia w przyszłości została mgr Kinga Kowalik, doktorantka z Katedry Fizjologii i Endokrynologii Zwierząt Wydziału Hodowli i Biologii Zwierząt, Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.
Młoda badaczka realizuje projekt badawczy w ramach grantu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu PRELUDIUM 14, pt. "Oddziaływanie polichlorowanych bifenyli i ich hydroksylowanych metabolitów na syntezę i metabolizm jodotyronin w tarczycy i wątrobie kury (Gallus gallus domesticus)”. Kura domowa w tego typu badaniach jest organizmem modelowym.Naukowiec Przyszłości – jaki jest cel konkursu?
Nagroda „Naukowiec Przyszłości” jest przyznawana naukowcom od 2016 r. w ramach Polskiej Nagrody Inteligentnego Rozwoju. Celem jest wyróżnienie polskich i zagranicznych Naukowców wykorzystujących swoje badania w trzech aspektach:
- praktyce gospodarczej,
- dla dobra społeczeństwa,
- na rzecz inteligentnego rozwoju.
Nominację do Nagrody mogą uzyskać zarówno doświadczeni, jak i młodzi naukowcy. Samo wyróżnienie jest sposobem na budowanie i wzmocnienie marki własnej Laureatów Nagrody, a także pozwala na upowszechnianiu i promowaniu ich dotychczasowych wyników nowatorskich badań i innowacyjnego sposobu myślenia wśród opinii publicznej.
Do głównych celów Nagrody należą wyszukiwanie, odkrywanie, docenianie i upublicznianie badań naukowych i ich autorów, realizujących swoje innowacyjne i nowatorskie projekty, których wyniki mają pozytywny wpływ na zmiany w bliższej lub dalszej przyszłości.
TZO wpływają na szereg zaburzeń w ciele człowieka i zwierząt
Praca Kingi Kowalik skupia się na wpływie zanieczyszczeń środowiska na organizmy.
Środowisko jest zanieczyszczone różnego typami substancjami toksycznymi w wyniku szybkiego rozwoju technologiczno-przemysłowego. Do takich groźnych zanieczyszczeń należą trwałe zanieczyszczenia organiczne (TZO) czyli tzw. POPs. Są to substancje, które po uwolnieniu do środowiska:
- nie ulegają szybkiemu rozkładowi,
- szybko się rozprzestrzeniają,
- ulegają bioakumulacji w organizmach żywych, a ich stężenie zwiększa się z kolejnym etapem łańcucha pokarmowego,
- są toksyczne dla ludzi i zwierząt i wpływają na szereg zaburzeń oraz nieprawidłowości w działaniu układów narządów w organizmie.
TZO gromadzą się w ciele człowieka lub innego zwierzęcia i wpływają na działanie narządów, np. układu hormonalnego – naśladują działanie hormonów np. tarczycy albo je blokują. Do takich substancji należą są PCB, czyli polichlorowane bifenyle i ich metabolity. Takich związków jest znanych ponad 200. Od 2010 ich stosowanie w Polsce jest zakazane. PCB do środowiska przedostawały się w wyniku wycieków instalacji elektrycznych, kondensatorów czy transformatorów oraz różnego typu katastrof ekologicznych (awarie fabryk, erupcje wulkanów, pożary). Wyróżnia je łatwość rozprzestrzeniania się drogą powietrzną i wodną.
PCB są toksyczne i stanowią duże zagrożenie
Polichlorowane bifenyle charakteryzują się długim okresem połowicznego rozpadu, a mimo tego są nadal bardzo powszechnymi trwałymi zanieczyszczeniami organicznymi na świecie. Najwyższe stężenia PCB stwierdza się w żywności pochodzenia zwierzęcego, zwłaszcza w rybach, tłuszczach, jajach i mięsie, a najniższe w warzywach i owocach. Dlatego człowiek najwięcej tych substancji zyskuje z pożywieniem, a tylko w niskim procencie z powietrza czy z wody.
Oprac. Natalia Marciniak-MusiałZdj. pixabay
