Przez dwa ostatnie lata rolnicy mogli korzystać z bezpłatnego wsparcia ODR-ów podczas sporządzania swoich aplikacji o płatności obszarowe i bezpośrednie.
Tymczasem w 2025 roku, oprócz wielu nowości i zmian w ekoschematach, nastąpił też kres darmowej pomocy dla producentów rolnych przy wypełnianiu ich wniosków. Rolnicy pozbawieni zostali kluczowego narzędzia, które niejednokrotnie decydowało o przyznaniu im dopłat rolniczych.
Toteż w sprawie interweniuje komisja sejmowa składając postulat ministrowi rolnictwa o przywrócenie rolnikom darmowej usługi doradczej.
Wniosek do ministra rolnictwa
W dniu wczorajszym na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi poruszony został temat odpłatności za pomoc w wypełnianiu wniosków o dopłaty rolnicze. Komisja przedstawiła propozycję, by resort ponownie wdrożył dofinansowanie dla ODR-ów, które pozwoli rolnikom korzystać z darmowej usługi doradczej przy sporządzaniu wniosków o płatności obszarowe i bezpośrednie w roku 2025.
Koniec darmowej pomocy ODR-ów - choć było dobrze
Przypomnijmy, że darmowa pomoc ODR-ów, przy wypełnianiu wniosków o dopłaty rolnicze, funkcjonowała od roku 2023. Do tego czasu usługi doradcze były odpłatne.
Natomiast rok 2023 pokazał, że system bezpłatnego wsparcia rolników podczas sporządzania wniosków o płatności, nie dość, że jest szeroko wykorzystywany, to zapewnia jeszcze prawidłowość składanych aplikacji.
Zainteresowanie rolników tą formą usługi doradczej było olbrzymie. Z pomocy skorzystało bowiem ok. 500 tys. rolników starających się o płatności obszarowe i bezpośrednie. Stanowiło to 40% ogólnej liczby złożonych przez producentów rolnych wniosków.
W dodatku 2024 rok potwierdził tylko, że rolnicy często i chętnie korzystali z darmowego działania ODR-ów w kwestii pomocy w sporządzaniu wniosków, gdyż odnotowano wzrost ich zainteresowania tą usługą doradczą o kolejne 3%.
Komisja sejmowa postuluje - trzeba przywrócić rolnikom bezpłatne wsparcie doradcze
Komisja apeluje, by resort ponownie przemyślał sprawę systemu fiansowania ODR-ów i umożliwienia tym samym rolnikom korzystania z usługi doradczej niedopłatnie. O tym mówi desyderat nr 6 Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, uchwalony 1 kwietnia 2025 roku.
Należy przywrócić system bezpłatnego udzielania rolnikom pomocy przy wypełnianiu wniosków o płatności. Czyli tak naprawdę ponownie uruchomić system refinansowania kosztow, które ponoszą ODR-y w związku z przygotowywaniem wnioskow o płatności obszarowe i bezposrednie.
Argumenty komisji sejmowej
Komisja sejmowa swoją decyzję w powyższej sprawie argumentuje między innymi tym, że w polskim rolnictwie występuje rozdrobnienie i opłata, której wielkość jest zróżnicowana, stanowi znaczący koszt w stosunku do uzyskiwanych płatności obszarowych i bezpośrednich.
Ponadto, znaczącym tutaj jest też fakt, że w 2025 roku rząd wprowadził liczne przecież zmiany w ekoschematach, które dodatkowo wymagają korzystania przez wielu rolników z odpłatnego teraz przygotowywania wniosków o płatność.
Darmowe wsparcie doradcze - są przecież korzyści
System bezpłatnej usługi doradczej, którą świadczyły dotychczas ODR-y, ma zdaniem komisji, nie tylko obniżyć dodatkowe koszty, jakimi teraz obciążeni są rolnicy w związku z wprowadzeniem odpłatności doradczej, ale również:
- Uprościć skomplikowany i tak proces ubiegania się o płatności obszarowe i bezpośrednie.
- Zwiekszyć zainteresowanie rolników usługami doradczymi.
- Wpłynąć na wzrost świadomości rolników w temacie dostępnych instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej oraz
- Zmniejszyć trudności administracyjne związane ze zmianami w interwencjach.
Koszty usług doradczych 2025 są różne, a firm wiele - kolejny dylemat rolników
Koszty usług doradczych są obecnie bardzo różne. ODR-y ceny ustalają indywidualnie. I zależą one m. in. od rodzaju gospodarstwa, jego wielkości, ilości działek czy liczby ekoschematów.
Tak więc mogą oscylować za pomoc przy sporządzeniu wniosku najmniej 50 zł brutto (gospodarstwo o wielkości do 3 ha i ilości działek nie większej niż 3, bez ekoschematów) do ponad 2 tys. brutto (gospodarstwo 1000 ha, 60 działek, produkcja roślinna, dwa ekoschematy). To przykładowe koszty sporządzenia wniosku przez doradców z Wielkopolskiego ODR-u. Jest też sporo na rynku firm, które zajmują się doradztwem rolniczym.
Niezwykle istotne jest, aby rolnik korzystał z profesjonalnych usług doradczych, gdyż może być to decydujący element przyznania mu dopłat. Dotychczasowa bezpłatna pomoc ODR-ów w zakresie sporządzania wniosków zapewniała rolnikom bezpieczeństwo. Jednak w 2025 zostali oni pozbawieni tej opcji.
Agnieszka Sawicka
