Projekt ustawy dot. "lokalnej półki"
Posłowie Prawa i Sprawiedliwości przygotowali projekt ustawy o sprzedaży detalicznej produktów lokalnych, która ma na celu „zapewnienie konsumentom dostępu do lokalnych produktów wiadomego pochodzenia a producentom rolnym większego bezpośredniego udziału w sprzedaży detalicznej ich lokalnych produktów w jednostkach handlu”.
Przepisy będą dotyczyć następujących towarów wyprodukowanych w Polsce:
- owoce i warzywa,
- mięso i produkty mięsne,
- mleko i produkty mleczne,
- pieczywo.
– Chcemy wzmocnić pozycję rolników w łańcuchu dostaw, żeby zapewnić także konsumentom dostęp do zdrowej, polskiej, lokalnej żywności – mówiła w Sejmie podczas prezentacji ustawy posłanka Anna Gembicka.
Jakie obwiązki zostaną nałożone na duże sklepy?
Projektowana ustawa nakłada obowiązki na sklepy o powierzchni sprzedaży powyżej 250 m2. Będą one zobowiązane:
- do oferowania do sprzedaży produkty lokalne z tych kategorii w ilości nie mniejszej niż 2/3 produktów z tych kategorii w danym roku obrotowym nabytych bezpośrednio od ich wytwórców, w pierwszej kolejności w ramach powiatu i powiatów przyległych, w drugiej kolejności w ramach województwa i województw do niego przyległych, w trzeciej kolejności w ramach województw przyległych do województw przyległych;
- do umieszczenia informacji o pochodzeniu produktów lokalnych w eksponowanym miejscu w sposób dobrze widoczny dla finalnego konsumenta;
- do prowadzenia kampanii edukacyjno-informacyjnych w zakresie produktów lokalnych co najmniej raz w roku przez co najmniej dwa kolejne tygodnie, w każdym dniu działalności tej jednostki handlu.
– Wprowadzenie proponowanych rozwiązań doprowadzi do zmniejszenia śladu węglowego związanego w transportem żywności. Zgodnie z danymi Eurostatu, średnia odległość, jaką pokonuje transportowana żywność, to 176 km. Ustawa wspiera tworzenie rynków zbytu na poziomie lokalnym, co doprowadzi do skrócenia łańcuchów dostaw i realnie przełoży się na zmniejszenie poziomu śladu węglowego – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Jakie kary i kontrole zostaną nałożone na duże sklepy?
Realizację przepisów projektowanej ustawy będzie nadzorować inspekcja jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Sprzedawca żywności, który nie zaoferuje do sprzedaży w ilości niemniejszej niż 2/3 produktów lokalnych z objętych ustawą kategorii w danym roku obrotowym nabytych bezpośrednio od ich wytwórców, lub który nie prowadzi kampanii edukacyjno-informacyjnych w zakresie produktów lokalnych podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10% przychodu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 5000 zł.
Przewiduje się, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.
Czy MRiRW wprowadzi "lokalną półkę"?
Do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi trafiły 4 pytania skierowane w ramach expose Donalda Tuska. Jedno z nich zadał poseł Ryszard Bartosik. Dotyczyło realizacji ustwy: lokalna półka potrzebnej rolnikom oraz 12 postulatów złożonych przez związki zawodowe rolników.
Oto odpowiedź:
"Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podejmie inicjatywę wypracowania takich rozwiązań, które przyczynią się do zwiększenia udziału sprzedaży polskich lokalnych produktów spożywczych w sklepach. Pogłębianie powiązań lokalnych producentów ze sklepami funkcjonującymi w danym regionie przyczyni się do skracania łańcuchów żywnościowych oraz ułatwi konsumentom dostęp do produktów wytworzonych przez małych, lokalnych producentów rolnych. Szczegółowy dobór środków zapewniających realizację tego programu zostanie uzgodniony i skonsultowany zarówno z przedstawicielami producentów rolnych jak i przedstawicielami handlu".
wk