Rolnicy protestują u wojewody
Kujawsko-Pomorska Izba Rolnicza na ręce wojewody złożyła sprzeciw wobec umowy z organizacją Mercosur. Izba nie zgadza się z zaproponowanymi w niej rozwiązaniami. Uważa także, że w kwestiach dotyczących rolnictwa producenci z krajów Ameryki Południowej powinni spełniać te same standardy jakości oraz wymogi dotyczące ochrony klimatu i środowiska, co producenci krajów Unii Europejskiej. Zdaniem polskiej branży założenia umowa przyniesie korzyści stronie europejskiej tylko w wybranych sektorach, zwłaszcza w przemyśle, a dla pozostałych stanowi poważne zagrożenia, w tym dla rolnictwa i klimatu.
- Bardzo uprzemysłowione kraje dążą do podpisania tej umowy. Chcą krajom Ameryki Południowej sprzedawać swoje technologie i złożone produkty w zamian za to, że rynek Unii Europejskiej zostanie dla nich otwarty. U nas produkcja żywności stanowi bardzo ważny element gospodarki. Wytwarzamy ją w reżimie narzucanym przez Wspólną Politykę Rolną, który uwzględnia wysokie standardy związane z używaniem środków ochrony i nawożenia. Umowa z Mercosur doprowadzi, że na rynek Unii zostaną wpuszczone produkty, które powstały w zupełnie innej rzeczywistości. Nie uwzględnia ona standardów obowiązujących w UE – mówił podczas spotkania z wojewodą kujawsko-pomorskim Ryszard Kierzek, prezes KPIR.
Rolnicy: Mercosur zachwieje rynkami rolnymi w całej UE
W złożonym proteście Izba wskazała, że podpisanie umowy przez UE jest niekorzystne dla jej rolnictwa i doprowadzi do załamania wielu branż. Upadnie wiele gospodarstw, a będzie to spowodowane możliwością przywozu na teren wspólnoty żywności nieobjętej cłem i niespełniającej unijnych norm i reżimu produkcyjnego. Rolnictwo we wspólnocie ma być poprzez podpisanie umowy poważnie ograniczone i poświęcone na rzecz transferu technologii i produktów przemysłowych. Umowa bowiem zakłada otwarcie obopólne rynków. Państwa Ameryki Południowej będą mogły oferować w UE bez ograniczeń swoje produkty (żywność) a kraje wspólnoty swoje w większości skomplikowane i złożone produkty przemysłowe. Wobec wysokich norm i standardów jakie obowiązują w UE produkowana przez nią żywność nie będzie wstanie konkurować z surowcami z Ameryki Południowej.
Od 20 lat trwają prace nad umową o wolnym handlu pomiędzy Unią Europejską a państwami ugrupowania Mercosur, tj. Brazylią, Argentyną, Paragwajem i Urugwajem. Negocjacje w sprawie komponentu handlowego zostały już w większości zakończone porozumieniem politycznym w 2019 r. Obecnie prowadzone rozmowy dotyczą zagadnień zrównoważonego rozwoju i wciąż trwają. Na ten moment nie została przedstawiona do akceptacji państw członkowskich UE całościowa i ostateczna propozycja umowy.
Ministerstwo rolnictwa: umowa z Mercosur może wyprzeć polskie produkty rolne
Ministerstwo rolnictwa informuje, że w toku prowadzonych negocjacji Polska zgłaszała postulaty dotyczące rolnego obszaru negocjacji. Były one przedstawiane samodzielnie przez nasz kraj oraz w ramach wspólnych wystąpień z krajami UE o podobnych stanowiskach w sprawie wrażliwości sektora rolnego. Oceniając dotychczasowe wyniki rozmów, MRiRW stwierdza, że nasze postulaty zostały uwzględnione jedynie częściowo.
- Przyjęcie umowy w obecnie projektowanym kształcie może stworzyć zagrożenie wypierania polskich produktów rolnych z rynków innych krajów UE przez produkty importowane z krajów Mercosur (zwłaszcza w sektorze mięsa drobiowego). Projekt zawiera co prawda zapisy umożliwiające stronom w pierwszych latach funkcjonowania umowy czasowe wycofanie preferencji w dostępie do rynku w razie nadmiernego importu powodującego szkody rynkowe, jednak nie są one dostosowane do specyficznych warunków sektora rolnego. Uruchomienie tego mechanizmu na poziomie UE może być w praktyce trudne. Ponadto proponowane preferencje taryfowe w dostępie do rynku UE nie są uwarunkowane przestrzeganiem przez produkty z krajów Mercosur standardów UE w zakresie zrównoważonego rozwoju, co było i jest ważnym postulatem Polski zgłaszanym na forum UE, nie tylko wobec krajów Mercosur, ale i innych krajów trzecich. Jedynie w przypadku jaj Komisja uwarunkowała możliwość korzystania przez import z krajów Mercosur z zerowej stawki celnej (która ma zacząć obowiązywać po 4-letnim okresie przejściowym) od przestrzegania standardów w zakresie dobrostanu zwierząt – informuje ministerstwo rolnictwa.
Resort ma więc poważne zastrzeżenia do dotychczas prowadzone negocjacje i krytyczne stanowiska prezentuje również w dyskusjach z Ministerstwem Rozwoju i Technologii, które odpowiada za wypracowanie i prezentację stanowiska Rządu RP w sprawie umowy Mercosur.
Izba rolnicza: nie wolno poświęcać rolników
Wzajemne otwarcie rynków ma polegać na realizacji szczegółowych harmonogramów redukcji lub zniesienia ceł w handlu wzajemnym, w tym produktami rolnymi. Dla wrażliwych towarów rolnych liberalizacja ceł ma być ograniczona do poziomu ustanowionych kontyngentów taryfowych (TRQ) o obniżonej lub zerowej stawce celnej, po przekroczeniu których będą obowiązywały stawki takie jak obecnie.
- Nie wolno poświęcać rolników w imię możliwości transferu technologii i to jedynie przez nieliczne państwa wspólnoty europejskiej. To cena horrendalna i nie możemy pozwolić by tak wielu z nas cierpiało w imię zrobienia dobrych interesów przez tak niewielu. Jesteśmy świadomi, że jedynie sprzeciw naszej administracji na czele z premierem może zablokować próbę ratyfikacji umowy pomiędzy UE, a krajami Mercosur. Wierzymy, że zrozumienie dla powagi sytuacji i wola walki o nasze dobro (…) doprowadzi to do niepodpisania tej nieprawdopodobnie szkodliwej dla nas umowy – czytamy w proteście K-PIR.
Mercosour - najważniejsze informacje
Mercosour to Wspólny Rynek Południa (hiszp. Mercado Común del Sur – Mercosur). Został utworzony poprzez zawarcie w 1991 r. traktatu w Asunción. Jego członkami jest Argentyna, Brazylia, Paragwaj i Urugwaj. W 2024 r. przystąpiła także Boliwia a w 2012 r. Wenezuela (zawieszona w 2016 r.). Z Mercosur są także państwa stowarzyszone Chile, Peru, Ekwador, Kolumbia, Gujana i Surinam, które należą do strefy wolnego handlu, ale pozostają poza unią celną. Celem Mercosur jest integracja ekonomiczna, swoboda przepływu dóbr i usług, wspólne cła zewnętrzne i polityka handlowa, koordynacja polityki makroekonomicznej i sektorowej. Zgodnie z podpisanym 1994 r. protokołem z Ouro Prêto jest podmiotem prawa międzynarodowego. Od początku 1995 r. funkcjonuje strefa wolnego handlu.
Tomasz Ślęzak
