W tegorocznych naborach o dopłaty rolnicze, nie dość, że pojawiło się wiele zmian w interwencjach, to jeszcze odebrano rolnikom możliwość korzystania z darmowych usług doradczych, które przez ostatnie dwa lata świadczyły ODR-y.
Bowiem od 2025 roku rolnicy za pomoc przy wypełnianiu wniosków o płatności obszarowe i bezpośrednie już płacą. A stawki za doradztwo, w zależności od rozmiaru inwestycji rolniczych, kształtują się bardzo różnie. Czy i kiedy będą dodatkowe pieniądze dla rolników, by mogli korzystać z fachowej pomocy nieodpłatnie?
Wnioski o dopłaty bezpośrednie: będą dodatkowe pieniądze dla rolników?
Temat powrotu do bezpłatnej formy współpracy ODR-ów z rolnikami podjął 4 kwietnia 2025 roku minister rolnictwa. Wydarzyło się to na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. Czesław Siekierski oznajmił, że chciałby wznowić dofinansowanie ODR-ów w zakresie pomocy w wypełnianiu wniosków o dopłaty bezpośrednie.
Jednak czas mija nieubłaganie. To już niemal połowa terminu, w jakim rolnicy mogą wnioskować o płatności obszarowe i bezpośrednie w 2025 roku. I część z nich złożyło już swoje wnioski, przygotowując je samodzielnie bądź odpłatnie. Jedno jest pewne, oficjalne zapewnienia w tym temacie padły, ale do realizacji działań rolnicy jeszcze poczekają.
ODR-y będą doradzać bezpłatnie: zamiar jest
Warto jednak dodać, że temat darmowej pomocy doradczej ODR-ów, który minister poruszył w zeszły piątek, nie był jeszcze stricte wnioskiem do zaopiniowania przez Komisję Finansów Publicznych, a nadprogramową informacją.
Jak zaznaczył Czesław Siekierski, minister finansów nie zdecydował jeszcze w sprawie refundacji kosztów porad świadczonych przez ODR-y. Ale ze strony Komisji Rolnictwa jest duże poparcie tego działania. Minister rolnictwa stwierdził, że trwają „przygotowania realizacji dotyczącej przygotowywania wniosków o płatności bezpośrednie dla rolników”.
Przypominamy więc, że z początkiem kwietnia komisja sejmowa uchwaliła dezyderat w tym przedmiocie, a swoją decyzję argumentowała m.in. faktem, że w polskim rolnictwie panuje rozdrobnienie. Wobec tego, opłata za pomoc przy sporządzaniu wniosków o dopłaty, której wysokość jest mocno zróżnicowana, stanowi znaczący koszt w stosunku do uzyskiwanych płatności obszarowych i bezpośrednich przez rolników.
Jaki jest koszt usługi ODR-ów przy wypełnianiu wniosków o dopłaty w 2025?
Wróćmy do kosztów udzielanej przez ODR-y pomocy przy sporządzaniu wniosków o płatności obszarowe i bezpośrednie w 2025 roku. Są one naprawdę różne. ODR-y ceny tych usług ustalają indywidualnie, a ich cennik zatwierdza resort.
Krótko mówiąc, koszt doradztwa zależy między innymi od rodzaju gospodarstwa, jego wielkości, ilości działek, ilości interwencji i wielu innych czynników.
Jak informował Wielkopolski ODR cena pomocy może oscylować od 50 zł brutto w przypadku gospodarstwa o wielkości do 3 ha i ilości działek nie większej niż 3, bez ekoschematów, do ponad 2 tys. brutto. Ta górna kwota dotyczy przykładowo gospodarstwa z 1000 ha, 60 działkami, produkcją roślinną i dwoma ekoschematami.
Ile ODR-y otrzymają za pomoc rolnikom w 2025 roku?
Minister rolnictwa poinformował, że w 2025 roku finansowanie ODR-ów zostanie utrzymane na poziomie poprzedniego 2024 roku. Przy czym, w cenie zostanie też uwzględniona 5-procentowa inflacja.
Darmowa pomoc doradcza ODR-ów – przecież są korzyści
Pomoc doradcza ODR-ów przynosi wiele korzyści. I to nie tylko rolnikom. Tak ocenił mechanizm bezpłatnego doradztwa ośrodków minister rolnictwa. Dodał też, że przez ostatnie 2 lata w darmowej formule pomoc taka wpłynęła m.in. na lepsze przygotowanie wniosków o dopłaty.
To z kolei skróciło czas pracy nad tymi wnioskami, który poświęcała im Agencja Restrukturyzacji.
Ponadto zwiększyła się liczba rolników wnioskujących o ekoschematy, a na tym resortowi zależy. W 2024 roku niemal 450 tys. rolników złożyło takie wnioski.
Co więcej? Czesław Siekierski dodał również podczas posiedzenia Komisji Finansów Publicznych, że forma bezpłatnej pomocy ODR-ów podwyższa nie tylko jakość wniosków, wiedzę rolników, ale też wiedzę ODR-ów o jakości tych wniosków. W znaczeniu przede wszystkim „gdzie one idą”.
Dlaczego więc tak późno? „Trochę” winy ponosi minister rolnictwa
Zapewnienie jest. Czekamy na wdrożenie darmowego mechanizmu usług doradczych ODR-ów. Podczas posiedzenia jeden z posłów podkreślił, że nabory są już w toku, a temat został dopiero powzięty przez ministra rolnictwa. Czesław Siekierski przyznał, że „trochę” winy leży po jego stronie. Jednak zapowiedział, że wniosek o refinansowanie ODR-ów zostanie poddany do zaopiniowania przez Komisję Finansów Publicznych na najbliższym jej posiedzeniu.
Sprawdziliśmy więc na stronie sejmu i Komisji Finansów Publicznych, kiedy takowe jest planowane. Odpowiedź brzmi „w najbliższym czasie nie są planowane posiedzenia komisji”. Co więc z darmową pomocą, kiedy ruszy i co z rolnikami, którzy sami do tej pory musieli sporządzić wnioski. Czy nie poczują się poszkodowani?
Agnieszka Sawicka
